Arzu arslan

DOI: 10.7816/idil-05-25-01                       idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25 

 

 

 

1329

 

www.idildergisi.com 

 

 

eşleştirilerek incelendiğinde üç temel dönem ortaya çıkar: 1837-1956 yılları arasında 

Erken  Victoria  Dönemi,  1860-1880  yılları  arasında  Orta  Victoria  Dönemi  ve  1878-

1901 yılları arasındaki Geç Victoria Dönemi  

Erken Victorian Dönemde (1837-1856) Kadın Giysileri ve Siluet  

1836  yılına  doğru  ‘kuzu  budu’  (gigot  sleeves  ya  da  leg-of-mutton  sleeves) 

kolların kaybolmasıyla ve kadınların Kraliçe Victoria’nın kulakların iki yanına yapışık 

örgülü saçlarını taklit etmesiyle birlikte giysiler Erken Victoria görünüş denilen formu 

almıştır (Görsel.17).  

  

 

Görsel.17(solda)-Erken Victoria Dönem giysileri ile Fransız kadın, 1860 (URL18) 

Görsel.18(sağda)-Erken Victoria Dönem giysileri ile Amerikalı kadınlar (URL19) 

1840’larda  Fransa  ve  İngiltere’de  sanatta  egemen  olan  Gotik  canlanışın, 

Victoria  dönem  giyimi  üzerinde  büyük  bir  etkisi  olmuştur.  Bu  durum  düşük 

omuzların, kolun üzerine oturtulan ve kol ucuna doğru genişleyen uzun ve dar kesimli 

kollar  ve  ağır  kumaşlar  ile  vurgulanmasıyla  dökümlü  bir  siluet  ile  sonuçlanmıştır. 

1840’lara doğru özellikle 1845’te formu bozulan kollar daha darlaşmış çok düşük bir 

omuz  hattı  ile  hareketi  kısıtlayıcı  bir  takma  hattı  oluşturmuştur.  Bu  kol  formu  ile 

Victorian  bir  kadının  kol  hareketlerinin  oldukça  sınırlı  olduğu  ifade  edilmelidir.  Bu 

form  kendisine  kırılgan  bir  ağırbaşlılık  ifadesi  vermektedir.  1841’de  eteklerde  boru 

---

 

Gürcüm, B. H. ve Arslan, A. (2016). Süfraj Hareketini Hazırlayan Etmenlerin Tekstil Sanayi Bağlamında İrdelenmesi. idil, 5 (25), s.1305-1350.

.

 

 

 

 

www.idildergisi.com

 

1330 

 

 

pile  görülmekte  ancak  1846’dan  sonra  sıkı  büzgü  ile  bel  hattı  daha  belirgin  şekilde 

ortaya  çıkartılmaktadır.  1840’larda  gece  elbiselerinde  etekucu  hattını  daha  da  geniş 

tutabilmek için fazladan fırfır, volan ve büzgü eklemeleri de yapılmıştır. Büzgü, fırfır 

gündelik elbiselerin vazgeçilmez süsleme unsurları olmaktadır (Görsel.17,18).

 

    

   

Görsel.19(solda)- Krinolin ile kadınların giyinmesi de oldukça rahatsız bir etkinlikti (URL20)  

Görsel.20(sağda)- ‘Bertha’ yaka Erken Victorian dönemde düşük omuz hattının ortaya çıkardığı 

estetik bir yaka şekliydi (URL21) 

Elbisenin  etek  ve  uzatılmış  sivri  uçlu  genellikle  önü  düğmeli  gövde  bölümü, 

düzenli olarak devam eden pileler, birbirini takip edecek şekilde geometrik düzenleme 

metoduyla bir araya  getirilmiştir. Genellikle  kubbe biçiminde olan eteğin kabarıklığı 

at kılından yapılmış olan bir jüpon ile desteklenmiş, atkılına verilen Fransızca isimden 

dolayı  (Fr.  crin.)  krinolin  denilmiştir.  1856  yılında  zahmetli  iç  eteklere  duyulan 

ihtiyacı ortadan kaldıran ilk kafes krinolin ortaya çıkmış ve bunu C.Amet tarafından 

Britanya’da 1856 yılında patenti alınan ilk çelik krinolin takip etmiştir. Kumaş kaplı, 

esnek  çelik  kasnaklar,  kemerden  şeritler  ile  elbiseye  takılan  ayrı  bir  ürün  olarak 

çalışıldığı gibi iç eteğe dikilmek suretiyle de kullanılan çeşitleri bulunmaktadır. Fogg 

(2014:147) erken Dönem Victorian siluetinin doğal  bel  çizgisini  vurgulayan iki adet 

üçgen olduğunu söyler (Görsel.19). Gece giysileri ise ağırbaşlı günlük giyime kontrast 

olarak daha büyük bir değişiklik getirir. Aşırı dekolte gece giysilerinde “Bertha” stili 

olarak adlandırılan bir yaka hattı ile kadının omuzları tamamen açıkta bırakılıyor yaka 

hattı göğüs hattının altına kadar danteller, aplikeler, yüzey manipülasyonları, fırfırlar, 

---

DOI: 10.7816/idil-05-25-01                       idil, 2016, Cilt 5, Sayı 25, Volume 5, Issue 25 

 

 

 

1331

 

www.idildergisi.com 

 

 

pilelerle  10-20  cmlik  süsleme  bantlarıyla  donatılıyordu.  Krinolin  ölçüleri  büyüdükçe 

bele  oturmaya  devam eden eteğin  genişleyen etek  ucuna  uygun  hale  getirilmesi için 

gömlek  kısmı  parçalı  bir  hal  almış  kup  (princess  line)  olarak  bilinen  ve  gövdenin 

hatlarını  ortaya  çıkaran  bel  dikişi  olmayan  elbise  kalıbı  ortaya  çıkmıştır 

(Fogg,2014:148) (Görsel.20). 

1820’lerin  başında  elbiseler  soluk  renkli,  küçük  karpuz  kollu,  etek  uçlarında 

süslemeleri  ile  son  derece  sade  tasarlanmıştır.  On  yılın  sonunda  etek  boyları  biraz 

kısalmış ve karpuz kollar genişlemiştir böylece geniş kollar ve kabarık etek ile korseli 

ince bel vurgulanmıştır. Kadın elbiselerinde verev yapılmış aplike süslemeler ve verev 

işlemeler  elbiselerde  üç  boyutlu  bir  etki  yaratmıştır  (Özen,  2013:180).  Elbiseler 

genellikle  kadife,  ipek,  ipek  tafta  ve  muare  ipek  gibi  lüks  kumaşlardan  yapılmıştır. 

1830’ların sonlarından itibaren kıyafetler yavaşça ama daha önce olmadıkları biçimde 

genişlemeye, bacaklar ve ayak bilekleri ise elbiselerin altına saklanmaya başlanmıştır.  

Düşük  omuz  çizgisi  ve  dar  kollarla  verev  biçimde  katlanarak  omuzlara  alınan  şallar 

vücudun  ön  kısmının  hareketini  kısıtlıyordu.  Korseler  balina  kemikleri  ile 

sertleştiriliyor,  ön  kısımları  da  kabarık  göbek  bölgesini  düzleştirecek  şekilde 

sıkılıyordu (Özen, 2013:192) (Görsel.21-23). 

   

  

 

Görsel.21(solda)-Korse Victorian kadınlar için önemli bir iç çamaşırdı (URL22) 

Görsel.22(ortada)-Korse ile nefes almak bile zordu (URL23) 

Görsel.23(sağda)-Korse dükkânı, 1800’ lerin başı, Londra (URL24) 

---