Ake met indd



Yüklə 35,99 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/296
tarix31.10.2018
ölçüsü35,99 Mb.
#77394
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   296

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

38

həmin ölkələrin tarixi, adət-ənənəsi, mə-



də niyyə    barədə müəyyən məlumat 

ver mişlər. Lakin Çin və digər Uzaq 

Şərq ölkələri haqqında onların heç bir 

təsəvvürü olmamışdır. Аn  k mədəniyyət 

dünyа sivilizаsiyаsı  tаriхində  nаdir hа-

di sədir. Həmin dövrün tехniki inkişаf 

dərəcəsi ilə hеç cür müqаyisəyə gəlməyən 

elm və mədəniyyət nаiliyyətlərinin qеyri-

аdi səmərəliliyi, yüksək səviyyəsi insаnı 

hеyrаn qоyur. Alimlər Krit və Yunаnıstаn 

sivilizаsiyаsını  Аvrоpа  mədəniyyətinin 

bеşiyi  аdlаndırırlаr. Hələ XIX əsrdə 

məşhur alman fi losofu, marksizm nəzə-

riy yəsinin banilərindən biri Fridriх  Еngеls 

yаzırdı ki, kiçik bir хаlqın istеdаdı, 

nаiliyyə   “bəşəriyyə  n inkişаf tаriхində 

оnа еlə bir yеr qаzаndırmışdır ki, bаşqа 

hеç bir хаlq həmin yеrin iddiаsındа 

оlа bilməz”.

ANTİKVAR KİTAB (an  guarius – qədimliyin 

bilicisi) – qədim və nadir əlyazmalar

kitablar, qravürlər, litoqrafi yalar,  av toq-

rafl ı  nəşrlər, ekslibrislərdir. An  kvar-

bukinist   carə  n inkişa   nə  cəsində an-

 kvar kitabın müxtəlif növləri meydana 

gəlmişdir: ilk çap nəşrləri və erkən çap 

nəşrləri, mülki kitab nəşri, dövri nəşr-

lər, rekomplektlər, psevdo  plər, faksi-

mil nəşrlər və s. An  kvar  kitabın xüsu-

siyyətləri çap məhsulunun orijinallığı, 

o cümlədən nəşrin forması, materialı, 

kəmiyyət və keyfi yyətcə nadir olması, 

xüsusi tələbatçı marağı  cəlb etməsi 

və s. ilə müəyyənləşdirilir. Azad bazar 

şərai  ndə “an  kvar kitab” anlayışından 

çap məhsullarının tələbatçılara təklifi  

zamanı is  fadə olunur.



ANTOLOGİYA – ayrı-ayrı  şair və yazıçı-

la rın seçilmiş  əsərlərini, yaxud hər 

hansı bir xalqın ədəbiyya  ndan seçilmiş 

nümunələri əhatə edən məcmuə (toplu). 

Qədim zamanlarda an  k  ədəbiyya  n 

seçilmiş əsərlərindən, xüsusilə epiqram-

lardan ibarət məcmuələr antologiya 

adlanırdı.  Ədəbiyyat tarixində ilk an-

to logiyanı e.ə. II əsrin axırı – I əsrin 

əvvəlində  qədim yunan şairi Maleaqr 

tər  b  etmişdir. Onun “Çələng” adlı an-

tologiyasına öz əsərlərindən başqa 46 

şairin  şeirləri də daxil idi. Antologiya 

orta əsrlərdə Azərbaycanda tər  b edilən 

təzkirələrə yaxındır.

APOKRİF (apokryphos – gizli, məxfi ) – kilsə 

tərəfi ndən müqəddəs kitablar siyahısına 

daxil edilməyən və qadağan olunan yə-

hudi və erkən xris  an  dini  ədəbiyyat 

əsəridir. “Apokrif” termini ilk dəfə IV 

əsrin sonunda papa dekretlərindən bi-

rində  işlədilmişdir. Xris  an  kilsəsinin 

tər  b etdiyi ilk apokrifl ər siyahısı da bu 

dövrə aiddir. Orta əsrlərdə apokrifl ərin 

yaranması  və yayılması çox vaxt an  -

feodal hərəkat və bidətlərlə bağlı idi 

(Bolqarıstanda boqomilçiliklə  əlaqədar 

apokrifi k  ədəbiyya  n  yayılması  və s.). 

Rus ədəbiyya  nda ilk apokrifl ər XI əsrdə 

yaranmışdı. Apokrifl ər folklor, boyakarlıq 

və musiqidə əksini tapmışdır.



APOSTROF (apostrophos – kənara yö nəl-

dilmiş) – sözdə buraxılan sai   əvəz etmək 

üçün qoyulan vergülşəkilli sə  rüstü işa-

rədir. Kiril qrafi kalı Azərbaycan  əli    a-

sında apostrof işarəsi (‘) vardı və əsasən 

ərəb dilindən keçmə sözlərin (məsələn, 

mə’na, tə’mir, tə’sir,  ə’la,  şe’r, yə’ni və 



  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

39

s.) yazılışında işlədilirdi. La  n  qrafi kalı 



Azərbaycan əli  asından apostrof işarəsi 

çıxarılmışdır. Lakin bəzən klassik ədəbi 

nü munələrdən is  fadə zamanı  zərurət 

yarandıqda və ya Avropa dillərindəki bir 

sıra şəxs adlarının (məsələn, d’Annunsio, 

d’Artanyan, O’Heyl və s.) yazılışında 

is  fadə edilir.

ARAMİ YAZISI – Şərq tarixinin son döv-

ründə  ən gеniş yayılmış yazı sistеmi. 

Arami dili Şərqdə  bеynəlxalq dilə  çеv-

rilmişdi. Qədim şumеrlər, hindlər, elamlar 

piktoqrafi k  yazı sistеmindən  əsasən tə-

sərrüff at  hesabı aparmaq üçün is  fadə 

еdirdilər. Piktoqrafi yanın ümumi oxşar 

cəhətlərinə baxmayaraq, onu işlədən 

hər bir xalqın ayrılıqda müstəqil yazı ya-

ra dıcılığı olmuşdur.  Şəkli yazı mürəkkəb 

fi kirləri ifadə edə bilmirdi. Elamda şəkli 

yazı  əsasında xətti yazı yaradılmışdı. 

Аrtıq burada hər bir işarənin heca 

oxunuşu vardı.



ARAN  İqrisadi Regionunun Kitabxana-

İnformasiya Resursları – Aran iq  sadi 

regionunda 1932 nəfər kitabxana mütə-

xəssisi çalışır. Onların 133 nəfəri ali 

ix  sas təhsilli, 132 nəfəri ali qeyri ix  sas 

təhsilli, 437 nəfəri isə orta ix  sas təh sil-

lidir.  İq ti sadi  region  Ağcabədi, Ağdaş, 

Beyləqan, Bərdə, Biləsuvar, Göyçay, 

Hacıqabul,  İmişli, Kürdəmir, Ne  çala, 

Saatlı, Sa bi ra bad, Salyan, Ucar, Zərdab 

inziba   ra yonlarını və Şirvan, Mingəçevir, 

Yevlax  şəhərlərini  əhatə edir. Regionda 

1988 kitabxana fəaliyyət göstərir. Bu 

kitabxanaların ümumilikdə 13387267 

nüsxə kitab fondu var. 



ARDI DAVAM EDƏN BİBLİOQRAFİK 

VƏSAİT – retrospek  v  biblioqrafi ya  ilə 

cari biblioqrafi k vəsaitlər arasında aralıq 

formasıdır. Belə  vəsaitlərdə  sənədlərin 

əks olunması xronologiyası tənzimlənmir. 

Ardı davam edən biblioqrafi k  vəsaitlər 

bir qayda olaraq xronoloji baxımdan 

uzun müddə    əhatə edir. Bu termin 

davam edən nəşrlərin anologiyası kimi 

təklif olunmuşdur və  həm biblioqrafi k 

nəşr kimi, həm də gizli, başqa sözlə, çap 

olunmamış  sənədlərdə  və ya nəşrlərdə 

yerləşdirə bilər.



ARGENTİNA MİLLİ  KİTABXANASI (AMK) 

– ideyası  hələ XVIII əsrdən siyasi və 

ic  mai xadim olan M.Moceno tərə-

fi ndən qoyulan kitabxana 1810-cu ildə 

ya radılmışdır. Kitabxana rəsmi olaraq 

1812-ci ildə açılmışdır. 19-cu əsrin 

70-ci illərindən kitabxana Amerika və 

Avropanın kitabxanaları ilə  əlaqələr ya-




Yüklə 35,99 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   296




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə