Yahudi-hiriSTİyan iLİŞKİleri tariHİ Ve anti-semiTİzm-oryantalizm iLİŞKİSİ

 

121 

 

(Hz.İsa’nın  çarmıha  gerilmesine  sebep  oldukları  için  –  İsa  katili 

/Christ-killer  –  deicide  charge)  Yahudi  düşmanlığına  dayanmakla 

beraber,  uzun  bir  tarihî  geçmişe  sahip  olan  İslam  aleyhtarlığına  yani 

Anti-İslamizm’e  de  dayanmaktadır.  Yahudilerin  kitle  halinde 

sürülmesi  ya  da  zorla  Hıristiyanlaştırılması  gibi  olaylar

9

  Batı’da 

yaygınca  görülmüş  fakat  buna  karşılık  Sünnî  İslam  dünyasında 

Yahudilere 

yönelik 

kitle 

katliamları, 

sürgünler, 

zorla 

Müslümanlaştırma  olayları

10

  görülmemiştir.  İşte  bu  çerçevede,  bazı 

Yahudi  ve  Hıristiyan  araştırmacılara

11

  göre,  İslam’ın  7.  y.y.’da 

doğuşundan  itibaren,  Yahudi-Hıristiyan  ilişkileri  tarihi,  bizzat 

Hıristiyan-Müslüman  ilişkileri  tarihinden  bağımsız  olarak  ele 

alınamaz.  Avrupa  Ortaçağının  XI.-XIV.  y.y.’ları  arasında  anti-

Semitizmin artmasında belki tek değil ama başlıca  faktör, Hıristiyan 

Ortaçağ Avrupa’sındaki ‘anti-Müslimizm’ yani Müslüman düşmanlığı 

olmuştur ki, bunun etkileri hala sürmektedir. Bu tarihçilere göre, XII. 

y.y.’dan  itibaren  pek  çok  olay  göstermiştir  ki,  Ortaçağ  Avrupası’nda 

Hıristiyanlar  arasında  yaygın  bir  kanaat  olarak,  Alan  Cutler’ın 

ifadesiyle,  

                                                                                                                   

zorlanmıyacakları bir sosyolojik fenomen olmalıdır. Bu konunun  teolojik 

boyutu ayrıca ele alınmalıdır.  

9 

D.  Boyarin  (1994)  A  Radical  Jew:  Paul  and  Politics  of  Identity,  London: 

University  of  California  Press,  s.246;  R.  Ruether  (1974)  Faith  and 

Fratricide:  The  Theological  Roots  of  Anti-Semitism,  New  York:  The 

Seabury Press, s. 200-201; Y. Caourbage & P. Fargues (1998) Christians 

and Jews Under Islam, London: I.B. Tauris, s.25. 

10

  G.D.  Newby  (1988)  A  History  of  the  Jews  of  Arabia,  Columbia: 

University  of  South  Carolina  Press,  s.84-96;  T.W.  Arnold  (1935) 

Preaching of Islam, London: Luzac, s.234; M. Shokeid, ‘Jewish Existence 

in  A  Berber  Environment’,  University  Press  of  America,  s.107;  H.  Z. 

Hirschberg  (1974)  A  History  of  the  Jews  in  North  Africa,  Leiden: 

E.J.Brill, s.127; M.G. S. Hodgson (1974) The Venture of Islam, London: 

The University of Chicago Press, s.538; A. S. Tritton (1970) The Caliphs 

and  the  Their  Non-Muslim  Subjects,  London:  Oxford  University  Press, 

s.231;  Steven  M.  Wasserstrom  (1995)  Between  Muslim  and  Jew:  The 

Problem of Symbiosis under Early Islam, Princeton: Princeton University 

Press, s.227. 

11 

  Edward  A.  Synan  (1965)  The  Popes  and  the  Jews  in  the  Middle  Ages, 

New York: Macmillan.; Bernhard Blumenkranz (1966) Le Juif Medieval 

au  Miroir  de  l’Art  Chretien,  Paris:  Etudes  Augustiniennes;  Joshua 

Trachtenberg (1961) The Devil and the Jews: The Medieval Conception 

of the Jew and Its Relation to Modern Antisemitism, Philadelphia: World 

Jewish Publication Society of America, s.101-102.       

---

 122 

 

 

“İki  ‘gayr-i  Hıristiyan’  topluluğun,  yani  Yahudilerle 

Müslümanların,  kendi  aralarında  ittifak  kurduklarına  ve  Yahudilerin 

Hıristiyan beldelerinde İslam’ın beşinci kolu (fifth columnists) olarak 

hareket ettiklerine inanılmaktaydı.” 

12

 

 

Alan  Cutler,  Rosemary  Ruether,  Ignaz  Maybaum,  Barbara 

Tuchman,  Bernhard  Blumenkranz  ve  daha  pek  çok  tarihçi  buna 

değişik  örnekler  vermektedirler.  Anti-Semitizm,  özellikle  11.  yy. 

Avrupası’nda  artış  göstermişti.  Hıristiyan  tarihçilere  göre, 

ortaçağlarda  (1000-1500)  Hıristiyanların  Mesîh  beklentileri  yanında 

daha  o  zamanlarda  Yahudilerin  faizli  borç  verme  işiyle  meşgul 

olmaları da Hıristiyanların Yahudilerden nefret etmelerine yol açmıştı. 

Bu  çağlarda,  Haçlı  saldırıları  süresince  Hıristiyanlar,  Müslüman 

Türklerin  ve  ‘Serazen-Saracen’

13

lerin  şeytanî  güçler  olduklarına  ve 

Yahudilerin  bu  güçlerle  işbirliği  içinde  olduğuna  inanıyorlardı.

14

 

Hıristiyan-Yahudi  ilişkileri  tarihi  konusunda  otorite  kabul  edilen 

tarihçilerden  Katolik  Edward  A.  Synan’a  göre,  bu  inanış  pek  çok 

örnekle  desteklenebilecek  kadar  yaygındı.

15

  Bu  yaygın  inanışın 

oluşmasında,  İslam’ın  doğuşundan  öncesine  de  uzanan  bir  tarihi 

süreçte,  Batı  Roma  dünyasında  yazarların  ve  Kilise  babalarının 

eserlerinde  Araplardan  ve  Yahudiler’den  sapkın-aşağı  bir  ırk  olarak 

                                                 

12

 A. & H. Cutler (1986) a.g.e., s.2. 

13

  Ortaçağlarda,  Batı  Hıristiyanları  müslümanlara  birbirinden  ayırmaksızın 

Serazen  (Saracen)  derlerdi.  Klasik  coğrafyada  Sîna  yarımadasında 

yaşayanlar  için  kullanılmışsa  da,  Yunanlılar  ve  Romalılar  Suriye  ve 

civarındaki müslümanlara Serazen demişler; bu kelime, önce Sicilya’ya ve 

güney  İtalya’ya  yerleşmiş  olan  Araplar  ve  zamanla  da  tüm  müslümanlar 

için  kullanılır  olmuştur.  Richard  W.  Southern’a  göre,  Orta  Çağ 

Avrupa’sının  Serazenler  yani  Müslümanlarla  ilgili  algılayışı  cehalet  ve 

önyargıya  dayanır.  Çok  meşhur  ve  nesillerden  nesillere  okunarak 

aktarılmış  olan  Song  of  Roland’da  olduğu  gibi  popüler  şiir  ve  kültürde 

Serazenler istisnasız hep putperest olarak tanımlanmışlardır. Halbuki biraz 

çaba İslam’ın tavizsiz bir Tevhid inancına dayalı olduğunu öğrenmelerine 

yetmiş  olurdu.  (Richard  W.  Southern,  2000-çev.,  Orta  Çağ  Avrupasında 

İslâm Algısı, (İng. baskı 1962), İstanbul: Yöneliş, s. 39) 

14 

Norman C. Cohn (1962) a.g.e., London: Mercury Books, s.58-74.  

15 

Edward  A.  Synan  (1965)  The  Popes  and  the  Jews  in  the  Middle  Ages, 

New York and London: Macmillan, s.52.  

---