Yahudi-hiriSTİyan iLİŞKİleri tariHİ Ve anti-semiTİzm-oryantalizm iLİŞKİSİ
Yüklə 282,93 Kb. Pdf görüntüsü
|
119
Edward Said ‘Orientalism’i yazarken ‘anti-Semitizmin tarihini yazdığını farkettiğini’ 3 söylemiştir. Bir başka ifadeyle, Yahudi- Hıristiyan ilişkilerinin tarihini inceleyen bir kimse, kendisini Anti- Semitizmin tarihini okurken bulur. Yahudi-Hıristiyan ilişkileri denilince akla önce Anti-Semitizm gelmektedir. Hıristiyanlığın I. yüzyılından günümüze kadar geçen 2000 yıllık süreçte, yani Yahudi-Hıristiyan ilişkilerinin şekillenmesinde ve anti-Semitizmin ortaya çıkışında şüphesiz teolojik yani inançlarla ilgili ihtilaflar kadar, sosyal, siyasal ve hatta ekonomik faktörler de birlikte düşünülmelidir. Batı Hıristiyan geleneğindeki Yahudi düşmanlığının sebepleri incelendiğinde dört başlık ortaya çıkmaktadır. (1) Dînî sebepler : Yahudilerin Hz. İsa’yı öldürdüğü veya öldürttüğü inancı (deicide charge) ve Hz. İsa’nın ‘İkinci Gelişi’nden önce tüm Yahudilerin ya Hıristiyan olmaları ya da ya da Deccal tarafından yok edilmelerini öngören Hıristiyan Mesîhî inanç. 4 (2) Ekonomik sebepler: Yahudilerin ekonomik rekabette önde oluşları ve ‘faizli borç verme’ uygulamaları. 5 (3) Sınıf çatışması: Monarşi, asiller, orta ve alt-sınıflar arasındaki çatışmalarda Yahudilerin hep ezilen tarafta olmaları. 6 (4) Psikolojik sebepler: pek çok bireysel-toplumsal sorun karşısında her taşın altında suçlu olarak bir Yahudinin aranması. 7 Anti-Semitizm, bu faktörlerin hepsi üzerinde oluşmuştur. Anti-Semitizmin tarihini ve Oryantalist geleneğin oluşumundaki yerini anlamak, bizzat Oryantalizmin anlaşılması açısından önemlidir. Ancak, aynı derecede önemli ve bu makalenin temel fikri olan husus,
yıllık Hıristiyan tarihi bağlamında değerlendirildiğinde Hıristiyan Batı
3 E. Said (1978/1995) a.g.e., s.27-28. 4 Bu konuda bkz.: Flannery, Edward H. (1985) The Anguish of the Jews: Twenty-Three Centuries of Antisemtism, N.J: Paulist Press, s. 3-24; S. W. Baron (1952-1983) A Social and Religious History of the Jews, 2nd ed., I- XVIII, Philadelphia: Jewish Publication Society of America, 1957, c. IV, s.102.
5 Lester A. Little (1978) Religious Poverty and the Profit Economy in Medieval Europe, Ithaca: Cornell University, s. 42-57. 6 A. & H. Cutler (1986) Medieval Roots of Anti-Semitism, Notre Dame, Ind., s. 394. 7 Cohn, Norman C. (1962) Pursuit of Millennium: Revolutionary Messianism in Medieval and Reformation Europe and Its Bearing on Modern Totalitarian Movements, London: Mercury Books, s. 69-74. 120
ve Müslüman Doğu arasındaki ilişkileri anlamlandırmamıza da katkı sağlayabilir. Yahudi-Hıristiyan tarihçilerine göre, Batı Hıristiyan tarihindeki anti-Semitizmin 8 temelleri aslen Hıristiyan teolojik argümanlardaki 8 Günümüzde Anti-Semitizm tartışmaları açısından hatırlanması gereken bir başka husus vardır. İster akademik toplantılarda isterse başka ortam ve bağlamlarda olsun, Yahudi dinine mensub olanlar, her konuyu, antisemitism ve yahudi ‘diasporası’ bağlamında sunma eğiliminde görünmektedirler. Oysa bir sosyolojik gerçeğin ihmal edilmemesi gerekir. O da ‘arketipik diaspora’ örneği olarak sunulan İsrail dışındaki yahudilerin bugünkü diasporaları bir problem alanı olmaktan çıkmış ve gönüllü bir diasporaya dönüşmüştür. Çünkü, Yahudi araştırmacı Benjamin Neit- Hallahmi’nin ifadesiyle, hem İsrail’in bir siyonist kolonyalist işgalci devlet olarak kurulması hem de 20. y.y. başlarından itibaren Batı’daki yahudilerin sosyo-ekonomik ve politik durumlarının iyileşmesi ve hatta asimilasyona dönüşmesi, bugün tanımlanmak istendiği şekliyle yani ‘İsrail’e gitmek isteyip de gidemeyen yahudilerin sürgündeki acıklı hali’- anlamında diasporik kimliği sona erdirmiştir. Zaten dünyada toplam sayıları yaklaşık 13 milyonu geçmeyen ve bunun sadece 3-4 milyonu İsrail’de bulunan yahudilerin bulundukları pek çok Batı ülkesinde ve hatta müslüman ülkede gönüllü olarak kaldıkları, bırakıp da İsrail’e/Arz-ı Mev`ûd’a dönmeyi istemedikleri bilinmektedir. Batı ülkelerindeki yahudilerin ‘gentile’ topluma asimile olmuş olmaları da dönmeyişlerinde rol oynamaktadır. [C.Goldscheider and A. S. Zuckerman (1984) The Transformation of the Jews, Chicago: The University of Chicago Press, s.231-232; B. Beit-Hallahmi (1992) Reflections on the History of Zionism and Israel, London: Pluto Press, s.196-205.] Bugün gerçekten sosyolojik anlamda bir diasporadan bahsedilecekse eğer, bu, Filistinlilerin de (hatta hıristiyan Filistinlilerin de) dahil olduğu müslüman diasporası’dır. İngiltere’de Surrey Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yahudi-Hıristiyan Tarihi öğretim üyesi Prof. Michael Prior’ın belirttiği gibi İsrail’in kuruluşu ve ‘Aliyah’ yani ‘yahudiler için dönüş kanunu’, Filistinlilerin sürgünüyle ve en temel haklarının yokedilmesiyle gerçekleşmiştir. [M. Prior (1997) The Bible and Colonialism – A Moral Critique, Sheffield: Sheffield Academic Press, s.198.] O halde hem Filistin diasporası hem de genel olarak mesela Avrupa’da yaklaşık 15 milyonu bulan bir müslüman nüfüs, kolonyalizmin mirası olarak azınlık/göçmen statüsünde her türlü ‘gettolaşma’ problemiyle karşı karşıyadırlar. Bu diasporanın müslüman ülkelerdeki siyasal-ekonomik gerilikle ilgisi şüphesiz bulunmakla beraber özellikle en az Anti-Semitizm kadar Filistin diasporası ve mağduriyeti de objektif ve yansız bir tarih anlayışına sahip olanların hatırlamakta Yüklə 282,93 Kb. Dostları ilə paylaş:
|