Korporativ dar etm nin Qiym tl ndirilm si Az rbaycan
sentyabr 2009
S hif 29
Qiym tli ka zlar bazar nda yanl v t hrif olunmu m lumatlar n aç lmas , v haqs z reklamlar n keçirilm si v , eyni
zamanda yanl , t hrif olunmu v ya xidm ti m lumat verm kl dig r
xsl ri ticar t t hrik edilm si qada and r.
Qiym tl rl manipulyasiya, brokerl r t r find n öz v ziyy tl rind n sui-istifad hallar na yol verilm si v dig r ox ar
f aliyy tl r qada an olunur.
37
2004-cü ild q bul olunmu xidm ti m lumat n istifad si il qdl rin ba lanmas qaydalar
Mülki M c ll il tam uy unla d r lm deyil.
38
nsayderl rin qdl ri haqq nda m lumatlar n aç qlanmas . nsayderl r ba lad qlar qdl ri haqq nda
m lumatlar
qeydiyyat üçün bir gün rzind QKDK- t qdim etm lidirl r. QKDK lav m lumat n verilm sini t l b ed bil r v h min
m lumat n verilm m si hal nda insayder c rim t tbiq ed , qdi dayand ra v ya onun l v edilm si üçün m hk m y
müraci t ed v ya qd haqq nda m lumat kütl vi informasiya vasit l rind ver bil r.
39
Qanunun yeni olmas na gör
bunun faktiki i l m sini proqnozla d rmaq ç tindir.
Cinay t/mülki/inzibati sanksiyalar. Qanun QKDK- xidm ti m lumat n istifad si il apar lan ticar td sui-istifad hallar n n
qar s n n al nmas üçün bazar n monitorinqi v zif l rini tap r r. BFB-nin ticar t departamenti ticar t f aliyy ti haqq nda
günd lik hesabatlar haz rlayaraq QKDK- t qdim edir v , h mçinin, xidm ti m lumat n istifad si il ba lanan qdl ri izl yir.
MDM-in sahiblik haqq nda m lumat , h mçinin, insayder ticar tinin monitorinqind istifad olunur. Qanun insayder ticar ti il
ba l inzibati sanksiyalar n z rd tutur, lakin cinay t m suliyy tini n z rd tutmur. Pe kar i tirakç lar xidm ti m lumat n
istifad si il ba lanan qdl ri a kar etdikd onlar dayand rmal v QKDK-ni x b rdar etm lidirl r (MM §1078-47.3, 1078-
47.4).
Prinsip IIIC: uran n üzvl ri v sas v zif li
xsl r irk t birba a t sir göst r n h r hans qdd v ya m s l d
birba a, dolay s il v ya üçüncü t r fl rin ad ndan i tirak v mühüm mara bar d m lumat uraya
aç qlamal d r.
Qiym tl ndirm : Qism n yerin yetirilir
Aidiyy ti
xsl rl qdl r bar d m lumat n aç qlanmas qaydalar . Aidiyy ti xsl rl qdl r il ba l hüquqi baza tam
deyil, lakin t kmill dirilir. Mülki M c ll d icra orqan n n üzvl ri t r find n ba lanan MT qdl ri mü ahid uras na
aç qlan r v mü ahid uras t r find n t sdiq olunur. (MM §107-10.5).
QKDK-nin 2008-ci ilin may ay nda q bul etdiyi qaydalar bank v s orta irk tl ri olmayan irk tl r qar aidiyy ti xsl rl
qdl r il ba l t l bl ri mü yy n edir.
40
Aidiyy ti
xsl r qdin prosedur t l bl rini pozmaqla
ba lanmas n tic sind
irk t vurulmu z r r gör m suliyy t c lb oluna bil rl r. Mü ahid uras n n üzvl ri, icra orqan n n üzvl ri v struktur
bölm l rin r hb rl ri qdd özl rinin v ya yax n qohumlar n n mara haqq nda m lumatl olduqlar , lakin onu
aç qlamad qlar halda m suliyy t da y r. irk tin icra orqan , mü ahid uras n n üzvl ri v ya s hmdarlar m hk m y
müraci t ed v qdd mara n aç qlamam maraql t r fin vurdu u z r r gör kompensasiyan n öd nilm sini t l b ed
bil rl r.
AMB-nin banklarda aidiyy ti
xsl rl qdl r il ba l trafl qaydalar var, lakin bu gün q d r h min qaydalar n icras
x b rdarl n verilm si v pozuntunun a kar edilm si hal nda b zi qdl rin l v edilm si il m hdudla m d r. Mü ahid
uras , idar hey ti v audit komit sinin üzvl ri özl rinin v ail üzvl rinin mühüm kommersiya maraqlar haqq nda
m lumatlar bank n daxili qaydalar il mü yy n edilmi müdd tl rd v prosedurlara uy un olaraq mü ahid uras na v
idar hey tin aç qlay rlar. Aidiyy ti
xsl rl qdl r mü ahid uras t r find n aidiyy ti
xsin i tirak olmadan t sdiq
olunur (Banklar haqq nda Qanun, §28). Mü ahid uras AMB-ni bar sind m lumat verilmi v ya a kar edilmi maraqlar n
toqqu mas hal haqq nda x b rdar edir v m s l il ba l q rar haqq nda m lumat verm k üçün s hmdarlar n
növb d nk nar y nca n ça r r. Aidiyy ti
xsl r mü ahid uras v idar hey tinin üzvl ri v , eyni zamanda, bank n
bütün komit l ri, m kda lar , onlar n ail l ri, bank n v onun n zar t etdiyi h r hans dig r qurumlar n s hml rinin n az
10%-n malik olan s hmdarlar aid edilir. Qaydalar, h mçinin, banklar t r find n aidiyy ti
xsl r kreditl rin bazar rtl ri
sas nda v tam t minatla v hüquqi xsl ri ümumi kreditl rin maksimum 10 faizinin, fiziki xsl r is 3 faizinin verilm sini
t l b edir. (Banklar haqq nda Qanun, §34.2.5).
Az rbayan Respublikas n n S orta F aliyy ti haqq nda Qanunu aidiyy ti xsl rin t rifini verir v aidiyy ti xsl rl qd rin
mü ahid uras n n t sdiqi sas nda ba lanmas n mü yy n edir. Aidiyy ti
xsl rl qdl rin ümumi h cmi irk tin
aktivl rinin 10 faizind n art q olmamal d r. Mü ahid uras q rar n verilm sind n önc t fti komissiyas ndan qdin
düzgünlüyü bar sind r y ist y bil r.
Bazar i tirakç lar xüsusil “cib” banklar na malik olan s naye-maliyy qruplar kontekstind aidiyy ti
xsl rl qdl rin
geni yay lmas n hesab edir.
Aidiyy ti
xsl rl qdl rin t sdiqi / ura / s hmdarlar n ümumi y
nca t r find n qdl rin t sdiqi qaydalar .
QKDK-nin qaydalar (QKDK-nin aidiyy ti
xsl rl qdl rin ba lanmas qaydalar , madd 1.3.2) aidiyy ti t r fl rd n qdin
37 Qiym tli ka zlar bazar nda qiym tl rl manipulyasiyalar n n qar s n n al nmas qaydalar ., §2.1.
38 Misal üçün, beyn lxalq qaydalarla müqayis d xüsusil s rt qayda olaraq, Mülki M c ll nin §107-10.6 madd si, mü ahid uras v idar hey tinin üzvl rind n s hml ri il qdl ri ba lamaqdan vv l bu bar d m lumat n kütl vi informasiya
vasit l rind aç qlanmas n t l b edir.
39 Qiym tli ka zlar bazar nda xidm ti m lumat n saxlanmas . istifad si v verilm si qaydalar , §2.4, 2.5, 4. lav m lumatlara a a dak lar daxildir: insayderin ba lad qdin tarixi v yeri; qdin istiqam ti; qdin i tirkç lar ; qiym tli ka z n
növü, nominal d y ri v dövl t qeydiyyat nömr si, qdin h cmi v m bl i.
40 QKDK-nin aidiyy ti xsl rl aidiyy ti xsl rl qdl rin ba lanmas v aç qlanmas qaydalar (May 2008).