World Bank Document
Yüklə 390,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 5. Korporativ İdarəetmə Müşavirinin Hüquqi Statusu
- 5.1. İşçi (əmək müqaviləsi)
16 Bu vəzifə korporativ idarəetmə müşavirindən təqdim etdiyi materialları hərtərəfli bilməsini tələb etdiyindən ən mürəkkəb vəzifələrdən biridir.
Korporativ idarəetmə müşaviri rəhbərlik nümayəndələrinin müxtəlif seminarlar və təlimlərdə iştirak etmək ehtiyaclarını müəyyən etməlidir. Bu məqsədlə korporativ idarəetmə müşaviri müşahidə şurası və idarə heyətinin hər bir üzvünün səriştə səviyyəsindən xəbərdar olmalıdır, müvafiq məsələləri onlarla müzakirə etməli, səsləndirilən arzu və istəkləri nəzərə almalı və ona uyğun təlimlərdə iştirakı təşkil etməlidir.
Əgər idarəetmə orqanların üzvlərinin bu sahədə əlavə yardıma ehtiyacı yaranarsa, korporativ idarəetmə müşaviri müvafiq konsultasiyaları verməli və ya bu xidmətlərin peşəkar kənar konsultant tərəfindən göstərilməsini təmin etməlidir. • Müşahidə şurası və idarə heyətinin öz işini qiymətləndirməsini təşkil etmək, müvafiq sorğular hazırlamaq, məlumatı emal etmək və özünü qiymətləndirmənin nəticələri barədə müvafiq idarəetmə orqanlarına məlumat vermək. Hər bir idarəetmə orqanı mütəmadi olaraq öz işinin səmərəliliyini qiymətləndirməlidir. Bu prosesə hazırlıq və onun təşkili korporativ idarəetmə müşavirinin məsuliyyətidir. Bu məqsədlə korporativ idarəetmə müşaviri müvafiq sorğular hazırlamalı, onların doldurulması prosedurunu izah etməli, məlumatı toplayıb təhlil etməli və nəticələr barədə hər bir idarəetmə orqanı üçün müvafiq məlumatlar hazırlamalıdır. Bundan əlavə, əgər şirkətdə idarə heyətinin işini müşahidə şurası qiymətləndirirsə, korporativ idarəetmə müşaviri bu qiymətləndirmənin təşkil edilməsində yardım etməlidir. Özünüqiymətləndirmə və fəaliyyətin dəyərləndirilməsi müvafiq idarəetmə orqanının müntəzəm yığıncaqları zamanı aparılmalıdır. Şuranın özünü qiymətləndirməsi üçün sorğu nümunəsi Əlavə V-də təqdim edilmişdir.
Təəssüf ki, hazırda şirkətin idarəetmə orqanlarının yığıncaqlarına hazırlıq prosesinə lazımi diqqət ayrılmır. Çox zaman müşahidə şurası üzvləri yalnız yığıncağa gələndən sonra müzakirə ediləcək məsələlərin siyahısı ilə tanış olur. Belə şəraitdə sağlam və stimullu qərarların qəbul edilməsi haqqında danışmaq mümkün deyil. Bu sahədə korporativ idarəetmə müşavirinin məsuliyyəti sadəcə rəhbərlik üzvlərini yığıncaq barədə vaxtında xəbərdar etmək deyil, həm də qərar qəbul edilməsi üçün tələb edilən bütün sənədləri hazırlayıb onlara təqdim etmək, və yığıncaqların protokollarını hazırlayıb saxlamaqdır.
Əgər şirkətin daxili sənədlərinə görə idarəetmə orqanının iclası qiyabi şəkildə keçirilə bilərsə, korporativ idarə- etmə müşaviri müvafiq qərarın qəbul edilməsi üçün lazım olan məlumatı toplamalıdır. Bunu etmək üçün bir neçə metod var: Korporativ idarəetmə müşaviri əvvəlcədən protokolları hazırlayır və imzalanmaq üçün idarəetmə orqanının hər bir üzvünə təqdim edir, və ya qərarın layihəsini rəhbərlərə göndərir və onlar “lehinə”, “əleyhinə” və ya “bitərəf” kimi ifadə edilmiş rəylərini bildirir. Bütün imzalanmış layihələr toplandıqdan sonra korporativ idarəetmə müşaviri vahid bir sənəd hazırlayaraq Korporativ İdarəetmə Müşavirinin Funksiyaları və Vəzifələri
17 KORPORATİV İDARƏETMƏ MÜŞAVİRİ: AZƏRBAYCAN ŞİRKƏTLƏRİ ÜÇÜN TÖVSİYƏLƏR aldığı layihələri ona əlavə edir, və ya qərarın özündə onlara istinad edir.
Yığıncaqların aparılması prosedurlarına şirkətdə riayət edilməsi qərarların çevik və səmərəli şəkildə qəbul edilməsinin zəminidir. Beləliklə, korporativ idarəetmə müşaviri yığıncaqları planlaşdıran zaman bu prosesə ehtiy- atla və diqqətlə yanaşmalıdır. Yığıncaqların keçirilməsi yeri və şərtləri də əhəmiyyətlidir. Bəzi ölkələrdə yığıncaqlara hazırlıq görülən zaman korporativ idarəetmə müşaviri hətta rəhbərlərin masa arxasındakı yerlərini də planlaşdırır. Bu ona görə edilir ki, misal üçün, bir-birini tanıyan direktorlar yığıncaq zamanı öz bizneslərini müzakirə etməsinlər, diqqətlərini gündəlikdə olan məsələlərə yönəltsinlər.
Korporativ idarəetmə müşaviri müvafiq idarəetmə orqanlarının katibinin funksiyalarını da yerinə yetirməlidir. Bu o demək deyil ki, bir şəxs bütün işləri görməlidir. Korporativ idarəetmə müşavirinin idarəsi\ofisi yaradıla və işin həcmindən asılı olaraq onlara yardım edə bilər. Müşahidə Şurası iclasının nümunəvi protokolu Əlavə VI-da təqdim edilmişdir. Korporativ İdarəetmə Müşavirinin Funksiyaları və Vəzifələri 18 5. Korporativ İdarəetmə Müşavirinin Hüquqi Statusu Qanunvericilikdə korporativ idarəetmə müşaviri vəzifəsi nəzərdə tutulmasa da, bu o demək deyil ki, indi bunu təqdim etmək mümkün deyil – cari qanunvericilik çərçivəsi hər birinin öz üstün və zəif cəhətləri olan bir neçə alternativə icazə verir. Hər konkret alternativdə şirkət qeyd edilən şəxsə hansı rolu ayırdığını və onun hansı konk- ret vəzifələr icra edəcəyini aydın müəyyən etməlidir. Korporativ idarəetmə müşavirinin vəzifə təlimatı nümunəsi Əlavə II-də göstərilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, indi bəzi şirkətlər yalnız korporativ idarəetmə müşavirinin funksiyalarını yerinə ye- tirmək üçün bir şəxsin təyin edilməsində çətinlik çəkirlər. Beləliklə, keçid iqtisadiyyatı ölkələrində bir şəxsin digər funksiyalardan əlavə həm də korporativ idarəetmə funksiyalarını birgə yerinə yetirməsi tam normaldır (amma səmərəlilik baxımından hər zaman bu düzgün deyil). Şirkət bu metodu seçərsə, həmin şəxsin yerinə yetirdiyi iki vəzifə\funksiya arasında ziddiyyət olmamasını təmin etmək lazımdır (məsələn, eyni zamanda həm korporativ idarəetmə müşaviri vəzifəsini, həm də idarə heyətinin üzvü vəzifəsi ilə birgə icra etmək mümkün deyil, amma hüquqşünas vəzifəsini isə mümkündür). Bundan əlavə, iki vəzifənin birgə icrası üçün ən münasib mexanizmi düşünmək lazımdır. Məsələ burasındadır ki, mövqelər əmək qanunvericiliyi və mülki qanunvericilik baxımından birləşdirilə bilər. Aşağıdakı bölmədə ko- rporativ idarəetmə müşavirinin hüquqi statusunu (işçi və ya podratçı) müəyyən edən zaman bu funksiyanın hər hansı digər vəzifələrlə birləşdirilməsi məsələsi əhatə edilir.
Bu yanaşma seçildiyi zaman (korporativ idarəetmə müşaviri şirkətin işçisi olur), şirkət və korporativ idarəetmə müşaviri arasındakı münasibətlər əmək qanunvericiliyi əsasında tənzimlənir. Başqa sözlə desək, korporativ idarəetmə müşaviri öz vəzifələrini əmək müqaviləsi əsasında həyata keçirən işçi, şirkət isə işəgötürən olur. Gəlin əmək müqaviləsinin nə olduğunu xatırlayaq. Əmək müqaviləsi işəgötürən və işçi arasında yazılı razılaşmadır və tərəflər arasındakı əmək münasibətlərini, həmçinin tərəflərin hər birinin hüquq və vəzifələrini müəyyən edir. 8
Xatırlamaq lazımdır ki: • Əmək müqaviləsi imzalanmazdan öncə müvafiq idarəetmə orqanı korporativ idarəetmə müşavirini seçməli və ya təyin etməlidir. • • Şirkətdə Müşahidə Şurası yoxdursa, korporativ idarəetmə müşaviri səhmdarların ümumi yığıncağı tərəfindən seçilə bilər. • Namizədin seçilməsi və ya təyin edilməsi proseduru müvafiq reqlamentdə dəqiq təsvir edilməlidir. Əmək müqaviləsi daimi və ya müəyyən müddətə ola bilər – bu şirkətin seçimidir. Əgər şirkət korporativ idarəetmə müşaviri vəzifəsinə seçilən şəxsin müşahidə şurasının tərkibindən asılı olmayaraq işləməsini istəyirsə, bu şəxslə daimi əmək müqaviləsinin bağlanması daha məqəsdəuyğundur. Əgər hər müşahidə şurası özünün 8 AR Əmək Məcəlləsi, Mad.1.5. Korporativ İdarəetmə Müşavirinin Hüquqi Statusu Azərbaycan Korporativ İdarəetmə Standartlarında tövsiyə edilir ki, korporativ idarəetmə müşavirinin müstəqilliyini təmin etmək üçün onun müşahidə şurasının qərarı ilə təyin edilməsi \ seçilməsi daha məqsədəuyğundur. Yüklə 390,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|