ÜÇÜn təDRİs olunan «Fəlsəfə» FƏNNİNİN İŞÇİ TƏDRİs proqrami

M ö v z u 2. Qədim Şərq və antik yunan fəlsəfəsi
Qədim Şrəqdə elmi biliklərin və fəlsəfi təfəkkürün təşəkkül tapması. Qədim Misir və Babilistanda ilkin fəlsəfi təsəvvürlərin ilkin rüşeymlərinin meydana gəlməsi.
Qədim Çin fəlsəfi məktəbləri: konfutsilik, moizm, qanun məktəbi (legizm), daosizm, in-yan məktəbi (naturfəlsəfə) adlar məktəbi. Qədim Hindistanda ortodoksal fəlsəfi məktəblər: sankhiya, yoqa, vayşeşika, nyaya, mimansa, vedanta. Qeyri-ortodoksal fəlsəfi məktəblər: çaynizm, buddizm, lokayatlar (çarvaklar).Qədim Azərbaycanda dini –idealist fəlsəfənin meydana gəldiyi tarixi şərait. Zərdüştlük – ilk monoteist dinlərdən biridir. Zərdüşt təliminin əsas prinsipi – xeyir və şər başlanğıclarının mübarizəsidir. “Avesta kitabı” – zərdüştlüyün müqəddəs kanonudur. Manilik və onun dualist xarakteri. İşıq və qaranlığın mübarizəsi ideyası. Qədim Şərq fəlsəfəsinin dünya fəlsəfi fikir tarixində rolu.
Erkən naturfəlsəfi təlimlər. Milet məktəbi – Avropada ilk fəlsəfi məktəbdir. Fales, Anaksimandr, Anaksimenin fəlsəfi məsələri həll etməyə ilk cəhdləri. Pifaqor və pifaqorçular məktəbi. Bu məktəbin antik fəlsəfədə ilk idealist məktəb olması. Antik dialektikanın təşəkkülü.Fəlsəfi fikrin inkişafında antik fəlsəfənin rolu.
M ö v z u 3 . Avropanın orta əsrlər və intibah dövrü fəlsəfəsi – 2 s
Orta əsrlər sxolastik fəlsəfənin səciyyəvi cəhətləri. Xristian dininin yaranması və Qərbi Avropa fəlsəfəsinin funksiyalarının dəyişməsi .
Sxolastik fəlsəfi təfəkkürün iki problemin mahiyyətinə diqqətini cəmləşdirilməsi: nominalizm və realizmin mübahisəsi və Allahın mövcudluğunun əsaslandırılması. K.Anselm, İ.Rostelim, P.Abelyar – orta əsrlər mötədil realizmi, ifrat nominalizmin və dialektikanın nümayəndələridir. Sxolastikanın çiçəklənməsi dövrü – XII – XIII əsrlər. R.Bekon – dövrün ən maraqlı və orijinal mütəfəkkiridir.
Akvinalı Foma sxolastik fəlsəfədə və peripatetizmdə əsas simadır.
İntibah dövrünün fəlsəfəsinin antroposentrik xarakteri. Humanizm və şəxsiyyət problemləri. İncəsənətə və gözəlliyə sitayiş.
İntibah dövrünün təbiətşünaslarının (N.Kopernik, Q.Qaliley) əsərlərində dünyanın təbii-elmi mənzərəsi və fəlsəfi ideyalar.
İntibah dövrü naturfəlsəfənin (N.Kuzanski, C.Bruno) panteizmi.
İntibah dövrünün sosial-siyasi təlimləri: N.Makiavelli, J.Boden, T.Münser, T.Mor, T. Kompanella və başqalarının baxışları.