Türk Neonatoloji Derneği yenġDOĞanda sivi ve elektrolġt dengesġ rehberġ – 2016

---

1 

 

 

 

 

Türk Neonatoloji Derneği  

YENĠDOĞANDA SIVI VE ELEKTROLĠT 

DENGESĠ REHBERĠ – 2016 

 

 

Dr.Zeynep Ġnce     Dr.Hacer Yapıcıoğlu YıldızdaĢ     Dr.Nihal Demirel 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

2 

 

1.YENĠDOĞANDA SIVI VE ELEKTROLĠT DENGESĠ 

1.1.GiriĢ 

1.2.

Fizyolojik adaptasyon 

1.2.a.İntrauterin gelişim boyunca olan değişiklikler 

1.2.b.

Doğum eylemi ve doğum sonrası değişiklikler

 

1.3

 Su dengesi 

1.3.a.

Kardiyovasküler sistem 

1.3.b.

Renal Fonksiyonlar 

1.

3.c. Cilt matürasyonu ve insensibl su kaybı 

1.3.d.Nöroendokrin sistem 

 

1.4.Sodyum dengesi 

1.5.Potasyum dengesi 

1.6.Sıvı ve elektrolit gereksinimlerinin belirlenmesi

 

1.7. Sıvı gereksinimi 

1.7.a.Postnatal adaptasyon sırasındaki sıvı tedavisinin amaçları 

1.7.b. İleri derecede preterm bebeklerde yapılacaklar 

1.7.c.Sıvı dengesinin değerlendirilmesi ve izlemi 

 

1.8. Elektrolit gereksinimi 

1.8.a. Sodyum gereksinimi 

1.8.b Potasyum gereksinimi 

1.8.c. Özel durumlarda elektrolit gereksinimleri 

1.8.d.Glukoz gereksinimi 

 

2. ASĠT BAZ DENGESĠ 

2.1.Fetus ve yenidoğanda asit-baz dengesi 

2.2. Asit-baz dengesi bozuklukları 

2.2.a.Metabolik asidoz 

2.2.b. Metabolik alkaloz 

2.2.c.Respiratuvar asidoz ve alkaloz 

 

3. ELEKTROLĠT DENGESĠ BOZUKLUKLARI 

3.1. Hipernatremi 

3.1.a.Tanım 

3.1.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.1.c. Klinik 

3.1.d.Tanı 

3.1.e.Tedavi  

 

 

 

---

3 

 

3.2. Hiponatremi 

3.2.a.Tanım 

3.2.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.2.c. Klinik 

3.2.d.Tanı 

3.2.e.Tedavi  

3.2.f.Örnek olgu 

3.3.Hiperkalemi 

3.3.a.Tanım 

3.3.b.Etiyoloji ve patofizyoloji  

3.3.c. Klinik 

3.3.d.Tanı 

3.3.e.Tedavi  

3.4. Hipokalemi 

3.4.a.Tanım 

3.4.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.4.c. Klinik 

3.4.d.Tanı 

3.4.e.Tedavi  

3.5.Hipokalsemi 

3.5.a.Tanım 

3.5.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.5.b.i. Erken başlangıçlı hipokalsemi 

3.5.b.ii. Geç başlangıçlı hipokalsemi 

3.5.c. Klinik 

3.5.d.Tanı 

3.5.e.Tedavi  

3.6.Hiperkalsemi 

3.6.a.Tanım 

3.6.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.6.c. Klinik 

3.6.d.Tanı 

3.6.e.Tedavi  

3.7.Hipofosfatemi 

3.7.a.Tanım 

3.7.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.7.c. Klinik 

3.7.d.Tanı 

3.7.e.Tedavi  

3.8.Hiperfosfatemi 

3.8.a.Tanım 

3.8.b.Etiyoloji ve patofizyoloji 

3.8.c. Klinik 

3.8.d.Tanı 

3.8.e.Tedavi  

---

4 

 

4.ÖZEL DURUMLARDA SIVI-ELEKTROLĠT DENGESĠNĠN 

YÖNETĠMĠ 

4.1.

Respiratuvar distres sendromu 

4.2.Yenidoğanın geçici taĢipnesi 

4.3.Bronkopulmoner displazi 

4.4.Patent duktus arteriyozus 

4.5.Perinatal asfiksi 

4.6.Neonatal cerrahi ve sıvı-elektrolit yönetimi 

4.6.a. Preoperatif sıvı yönetimi 

4.6.b. İntraoperatif sıvı yönetimi 

 4.6.c. Postoperatif sıvı yönetimi 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

5 

 

YENĠDOĞANDA SIVI VE ELEKTROLĠT DENGESĠ 

GĠRĠġ 

Sıvı  ve  elektrolit  dengesinin  sağlanması,  hem  intrauterin  dönemde  hem  de  doğum 

sonrası gelişim sürecinde normal hücre ve organ fonksiyonlarının sağlanması için gereklidir. 

Sıvı  ve  elektrolit  dengesindeki  fizyolojik  değişikliklerin  bilinmesi  ve  uygun  desteğin 

sağlanması yenidoğan yoğun bakımının önemli konularından birisidir. Amaç fetüsün başarılı 

bir  şekilde  yenidoğan  dönemine  geçişini  sağlamak,  büyüme  devresinde  ve  hastalıkların 

seyrinde normal sıvı elektrolit dengesini devam ettirebilmektir.    

 

Su, vücut kompozisyonunda en çok bulunan moleküldür. Vücut sıvı dengesi ve sıvının 

vücuttaki  dağılımı,  su  alımı  ve  kaybı  arasındaki  dengenin  bir  fonksiyonudur.  Total  vücut 

sıvısı (TVS), intrasellüler sıvı (İSS) ve ekstrasellüler sıvı (ESS) olmak üzere iki kompartmana 

ayrılır.  Ekstrasellüler  sıvı  da  intravasküler  ve  interstisiyel  sıvı  kompartmanlarından 

oluşmaktadır.

 

 

İntrauterin  dönemde,  doğum  eylemi  sırasında  ve  erken  postnatal  dönemde  vücut 

kompozisyonunda ve sıvı dağılımında dinamik değişiklikler görülür. İntrauterin büyüme hızı, 

gebelik  patolojileri,  doğum  şekli,  doğum  eylemi  sırasında  anneye  uygulanan  sıvı  tedavisi, 

yenidoğanın  böbrek  fonksiyonu  ve  postnatal  (PN)  sıvı  alımı  gibi  faktörler  vücuttaki  sıvı 

dağılımını etkiler. 

FĠZYOLOJĠK ADAPTASYON 

Ġntrauterin geliĢim boyunca olan değiĢiklikler 

Fetüste vücut kompozisyonu ve sıvı dengesi, anne, fetüs ve amniyotik sıvı arasındaki 

elektrolit  ve  sıvı  değişimine  bağlıdır.  Gebeliğin  erken  döneminde  TVS  yüksektir  ve  vücut 

ağırlığının  yaklaşık  %95’ini  oluşturur.  Bu  sıvının  üçte  ikisi  ekstrasellüler  alanda,  üçte  biri 

intrasellüler alandadır. Gebelik  ilerledikçe hızlı hücresel  büyüme,    solidlerin  birikimi ve  yağ 

depolanması sonucunda ESS ve TVS azalırken İSS artar. Term bebekteTVS vücut ağırlığının 

%75’ini  oluşturur  ve  bunun  yaklaşık  yarısı  intrasellüler  alandadır.  Preterm  bebeklerde  TVS 

term bebeklerden daha fazla olup, bu fazlalık büyük oranda ESS artışına bağlıdır. 

Doğum eylemi ve doğum sonrası değiĢiklikler 

Doğum  eylemi  ve  doğum  sırasında  TVS  dağılımdaki  değişiklikler  devam  eder  ve 

intravasküler hacim yaklaşık %25 oranında azalır. Bunun nedeni, doğumdan birkaç gün önce 

katekolamin,  vasopressin,  kortizol  düzeylerindeki  yükselme  ve  kanın  plasentadan  fetüse 

geçişine  yanıt  olarak  arteriyel  kan  basıncında  artış,  fetal  hormonal  değişiklikler  ve  kapiller 

permabilite artışı sonucu, sıvının intravasküler alandan interstisiyel alana geçişidir. 

---