T a n I t I m t a h L i L e L e ş t I r I d e r g I s I y önetim y eri Gazi m ustafa Kemal Bulvarı, 133 06570 Maltepe / ankara t elefonlar Santral: 312) 232 22 57-231 23 48 Yazı
Yüklə 1,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “A z e rb a y c a n Mutfağı
- Kazakistan Cumhuriyeti Medenî Usul Kanununda Gıyabı Tahkikat*
“Edebiyatta Yenilik ve Recaizâde E krem ” başlıklı makalesi, şairin Türk edebiyatına getirdiği yenilikleri ile yaratıcılığının fikrî ve bediî yönlerini açıklaması bakım ından önem e sahiptir. H atırlayalım , 1920’li yıllarda A zerbaycan gençliği R .M .E krem ’in edebî m ira sın a b ü y ü k ilg i d u y u y o rd u . T a le b e le rin in anlattıklarına göre istidatlı şairim iz M ikail M üşfik (1908-1938), sık sık R.M.Ekrem’in şiirlerinden örnekler verir, onları tahlil edermiş. M ikail M üşfik, özellikle de “H icran” şiirini çok beğenirm iş... Elbette, Recaizâde Mahmut Ekrem ve Azerbaycan edebiyatı konusu, geniş ve çok yönlüdür. Bu konu etraflı ve sistemli araştırm aları talep etm ekle, edebî alâkalar tarihimizin ehemmiyetli sayfalanndandır. Biz, bu yazımızda pek çok edebî hadise silsilesinin içinden, en karakteristik olanlarından birinin üzerinde durduk. N O TLAR *Bu makale Dinara Düysebayeva tarafından Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. 1. I. Ş. Veliyev (Köpriilu), “Füyuzat” Edebî M ektebi, Elin., Bakû 1999, s 285. 2 .3 Mart 1907, Sayı 2, s. 170. 3. Gece gündüz o kuş da bu deli gönlüm gibi sızlar (ağlar). Kimin hüznüyle olmuş gönlü yaralı, bu nazlı gam ortağı? Onun her namesinde başka mana, başka nikmet var, Benim hazin feryadımı teşkil eder bir kuş. A. Şaik, Eserleri, 5 ciltte, c. 2. Azerbaycan Devlet Neşriyatı, Bakû 1968, s.9. 4. Sevine sevine, sevinç içinde.. 5. Her vakit. 6. Hoş arzulu, rahat ömür. 7. Tanımasan da, görmesen de; gıyaben. 8. A. Şaik, Eserleri, 5 ciltte, c. 2, Azerbaycan Devlet Neşriyatı, Bakû 1968, s.18. 9.A.g.e., s 571. 10. A. Şaik, Eserleri, 5 ciltte, c. 1, Azerbaycan Devlet Neşriyatı, Bakû 1975, s.29. 11. Yas töreni; yas aşı... 12. Piştikçe kazan kazan mütencem. (Mütencenı: Parça et, kayısı, üzüm ve erikle ya p ıla n ve p ila vın üzerine konan yem ek) 13. Patlıcan. 14. İsmail Parlatır, Recaizâde M ahm ut E krem , Hayatı, Eserleri, S a n a tı, A ta tü rk K ü ltü r M e rke zi, A n ka ra 1995, s. 121. 15. Mecmuye-yi tüvân-ger: Toplanmış zenginler. 16. Bkz.: Mehemmed Hâdi, Seçilmiş Eserleri, 2 ciltte, Elm, Bakû 1978, i. 439. 17. Mehemmed Hâdi, a.g.e., s.90-91. 18. Bilge Ercilasun, Servet-i F ü n ü n ’da E debî Tenkit, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1994, s.50. 19. Mehemmed Hâdi. a.g.e., s.457. 20. Bkz.; İ.Parlatır, a.g.e., s. 277-279. 21. Bedenin toprak kucağında olsa da, ey seçkin insan, Şiirin hayat kucağındadır, ey hüzünlü şair. Mehemmed Hâdi, a.g.e. s.222. 22. EMehzun, “Edebiyyata D air", Bürhani-Hekiket, 5 Mart 1917, Sayı 4, s J . 23. M. Orhan Okay, İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti Beşir Fuad, Dergâh yayınları, İstanbul 1969, s.29. A ta tü rk K ültür Merkezi Yayını “A z e rb a y c a n Mutfağı 9 9
A h m et Cabir A h m ed o f çıktı 2001 / Güz 30 w Bilge 21 Kazakistan Cumhuriyeti Medenî Usul Kanununda Gıyabı Tahkikat* A n ah tar Kelimeler: Kazakistan, hukuk, kanun, gıyabî tahkikat. Doç. Z a u reş H A M İT K IZ I BAYM OLDİNA Kazak Devlet Hukuk Akademisi M e d e n î U s u l H u k u k u ’n d a d a v a n ın m ahkem ede görülm esinin (tahkikat ve yargılam a) kalıplaşm ış düzenine göre, genellikle duruşmaya tarafların her ikisin de -dâvacı ve d âv alın ın -k atılm a sı g e rek m e k ted ir. T araflar, m ahkeme tahkikinin ilk devresinde haklarını talep etme ve koruma konusunda kendilerine sunulan imkan v e a r a ç la r d a n ta m a n la m ıy la ( tü m ü n d e n ) yararlanabilirler. Tarafların her ikisinin de bulunduğu ve tahkikatın karara bağlanmasıyla sonuçlanan dâvanın yapılış seyrine, genellikle "m utat (alışılm ış-basit)
A ncak duruşm alara taraflardan birinin gelm ediği d urum lar d a ortay a çık ab ilm ek ted ir. K azakistan C um huriyeti M edeni U sul H u k u k u 1 (A zam attık Protsesess Kodeksi: APK), böyle durum larda çeşitli tahkikat usulleri sunmaktadır: - M utat (olağan-basit) tahkikat usulü veya gıyabî (taraflardan birinin duruşmaya gelmediğinde, duruşmanın onun yokluğunda yürütülmesi) tahkikat usulü (APK: 58. m addenin 4. ve 5. fıkraları; 187. madde ve 260. madde); D âva d ilekçesinin tetkiksiz bırakılm ası (dâvanın işlemden kaldırılması; APK: 249. maddenin 6. ve 7. bendleri); - Dâvanın / duruşmanın ertelenmesi (APK: 187. maddenin 2. ve 3. fıkraları); - D âva/duruşm a tahkikatının durdurulm ası (APK: 242. maddenin 3. bendi ve 243. maddenin 1-4. bendleri) Medeni Usul H ukuku’nda belirtildiği gibi, dâva tahkikatı (duruşması) dâvacı veya dâvâlının ya da her iki tarafın da duruşmaya gelmemesi durumunda “mutat (alışılm ış-basit)’’ tahkikat usulüne uygun yürütülür; kanun, sadece bir durumda “gıyabi tahkikat” usulüne izin vermektedir. Bu sonuncu tahkikat usulü, son yıllarda, eski SSCB idaresindeki -şim diki bağım sız- devletlerin birkaçında, kanunlara dahil edilmiştir.2 Kazakistan kanunlarına (yargı sistemine) göre, d uruşm aya d âv âlın ın b e lirli sebep lerd en dolayı gelm em esi d u rum unda d avanın g ıy a b î tah k ik at u su lü n d e y ü rü tü lm e s i ve h ü k m e b a ğ la n m a sı mümkündür. APK'nın 260. m addesinin 1. fıkrasında şöyle denilmektedir: “Dâvâlının, duruşma yeri ve zamanı
Burada belirtilen durumlardan, “tahkikat ve yargı işlem i"ne ilişkin, pratik anlamda önemli birkaç netice çıkarmak mümkündür: Birinciden, “gıya b î tahkikat usulü" kavram ı, genel anlamda mahkem enin sadece ilk m ercii, yani onun sadece bir kısm ı olan "duruşm a (ta h kika t)
diğer aşamalarıyla bağlantısı yoktur. İstinaf mahkemesi merciinde, duruşmanın yeri ve tarihi usulüne uygun biçimde bildirilerek davet edildiği halde tarafların veya diğer kişilerin (davayla ilgili) duruşmaya gelmemesi, “tahkikata ” engel teşkil etmemektedir. Ancak istinaf m ahkem esi, tarafların ve diğer kişilerin duruşm aya gelm em e sebeplerini (m azurunu) m akul görürse, duruşm ayı erteletm e hakkına sahiptir (APK: 352. maddenin 2. fıkrası) Bu durum diğer üst mahkemeler (istinaf ve kontrol) için de geçerlidir. İkinciden, APK'da “dâvacı”, "dâvâlı" ve "dâva" terimleri sadece hukuki dâva için kullanılması sebebiyle,
ele alınabilmektedir. Ü çüncüden, hukuk dâvasının “gıyabî tahkikat
mevcudiyeti gerekli görülmektedir: 1. Dâvâlının duruşmaya gelmemesi durumunda. Kanun, mahkemenin (hâkimin) daveti üzerine dâvâlının duruşm aya birinci gelm eyişinde “g ıya b î tahkikat u sulü”ne imkan tanımaktadır (APK: 187. maddenin 4. fıkrası ve 260. madde). Bilge 22 2001 / Güz 30 Yüklə 1,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|