Spektroskopiya
Yüklə 1,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Səh. 2
8.1. İşıqudmanın əsas qanunları Absorbsion spektroskopiya üsulları maddə tərəfindən udulan şüanın intensivliyinin ölçülməsinə əsaslanır. Maddə h kvant enerjisinə malik şüanı udarkən onu əmələ gətirən hissəciklər yüksək energetik hallardan birinə, ən çox I həyəcanlanmış səviyyəyə keçir. Əgər emission spektral analizdə əsas yeri həyə- canlanmış atom və ya ionun şüa buraxması tutursa, absorbsion spektroskopiyada əsas yeri şüa kvantları- nın udulması prosesi tutur. Rəngli məhluldan keçən şüanın intensivliyi (I) həlledicidən keçən şüanın in- tensivliyindən (I 0 ) fərqlənir. Rəngli məhlul tərəfindən şüanın bir hissəsi udulduğu halda, saf həlledici tə- rəfindən həmin dalğa uzunluqlu şüa udulmur. Rəngli maddələrlə işıq şüaları arasında qarşılıqlı təsir baş verir. Yəni müəyyən dalğa uzunluqlu şüalarla qarşılıqlı təsirdə olan rəngli maddə tərəfindən işıq şüaları- nın intensiv udulması baş verir. Rəngli birləşmələrin məhlullarında şüaudan mərkəzlər vardır. İşıq şüasını udmayan maddələrdə belə mərkəzlər olmur, ona görə də işıq şüaları ilə maddə arasında qarşılıqlı təsir baş vermir. Bu səbəbdən saf su və digər həlledicilərdən şüa keçdikdə onun udulması baş vermir. Rəngli məh- lul təbəqəsinə şüa ilə təsir etdikdə şüanın bir hissəsi məhlul olan küvetin səthindən əks olunaraq qayıdır, bir hissəsi udulur, bir hissəsi isə rəngli məhlul təbəqəsindən keçir. Küvetin divarlarının qalınlığı eyni ol- duğundan şüanın qayıtması həmişə sabit olur. Bunu nəzərə alaraq T 0 (1) yazmaq olar. Burada I və I 0 – məhluldan və həlledicidən keçən işığın intensivliyidir. Bu tənlik məhlulun şəffaflığını göstərir. T - şüaburaxma əmsalı adlanır
. Mütləq şəffaf məhlullar üçün T=100%, mütləq qeyri-şəffaf məhlullar üçün T=0. Alınan T kəmiyyətinin əks işarə ilə onluq loqarifmi optik sıxlıq (işıq udma) adlanır. A T 0 0 lg lg lg (2)
Burada A-optik sıxlıqdır. Rəngli məhlullardan şüa keçdikdə onun intensivliyinin azalması Yüklə 1,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|