Sevda ağAMİRZƏ qizi əHƏdova müASİr dünyada
Yüklə 259,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
və mədəniyyət şöbələri də bu istiqamətdə böyük işlər aparır, mübadilə, informasiya fəaliyyəti, mədəniyyət, təhsil məsələləri ilə məşğul olurlar. ABŞ hökumətinin xarici mədəni siyasətinin həyata keçirilməsində bir sıra dövlət və hökumət strukturları və ya onun sifarişi ilə işləyən təşki latları, o cümlədən ABŞ İnformasiya Agentliyi (USİA), Beynəlxalq Tədqiqatlar və Mübadilələr üzrə Şura (İREX), Beynəlxalq İnkişaf üzrə Agentlik (USAİD), Projekt Harmoni, Qeyri-kommersiya qeyri-hökumət təşkilatları assosiasiyaları (İSAR), "Sülh körpüsü" və s. yaxından iştirak edirlər [13]. Dövlət Departamentinin qeyri-kommersi ya təşkilatları ilə əməkdaşlıq praktikası ABŞ xa rici mədəni siyasətinin fərqli cəhətlərindən sa yılır. Hökumət strukturları ilə yanaşı ölkənin xarici mədəni siyasəti özəl xeyriyyə fondları (Mak Arturlar fondu, Rokfellerlər fondu, Huqen- haymlar fondu, "Avrasiya" fondu və b.) böyük töhfə verirlər. Özəl fondlar bu gün həm ölkə daxilində, həm də kənarda mədəni siyasəti həyata keçirən əsas institutlardan, mədəniyyət sahəsinin başlıca dayaqlarından biridir. Bu onunla əlaqə dardır ki, birincisi, ABŞ-da mədəniyyət nazirliyi analoqunda dövlət qurumu yoxdur və ikincisi, mədəniyyətə ayrılan federal vəsaitlər xeyriyyə fondlarının ianələrindən dəfələrlə azdır. Bu fond lar arasında daha çox tanınan, Azərbaycanda vaxtilə geniş fəaliyyət göstərmiş Soros fondudur. Fondun əsas məqsədi təhsil, elmi və digər mədəni 7? Sevda Ağamirzə qız, Əhədova proqramların həyata keçirilməsi vasitəsilə vətən daş cəmiyyətinin inkişafına yardım göstərməkdir. Fondun konkret fəaliyyəti öz ifadəsini alimlərin, təhsil müəssisələrin, kitabxanaların, muzeylərin, incəsənət xadimlərinin, müstəqil mətbuatın inki şafına, ekoloji hərəkatlara qrantlar ayrılması yolu ilə dəstəklənməsində ifadə olunur. Amerika xarici mədəni siyasətinin həyata keçirilməsində kütləvi informasiya vasitələri, ra dio, televiziya mühüm rol oynayır. Amerika mə dəniyyətinin başqa ölkələrə mühüm təsir forma larından biri də bədii filmlərin yayılmasıdır. Hollivudun kino məhsulları bütün əksər ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda həm kinoprokatda, həm də teleefirdə əsasyer tutmaqdadır. Ölkəmizdə kino sənayesinin böhranı, bədii filmlərin, teleseri- alların yaradılması ilə bağlı problemlər Amerika və digər xarici ölkə filmlərinin efir məkanını zəbt etməsi ilə nəticələnmişdir. Yalnız son illərdə bu vəziyyət yaxşılığa doğru dəyişməyə başlamışdır. Buna Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin Milli kinomuzun inkişafı ilə bağlı qəbul etdiyi qərarlar böyük təsir göstərmişdir. Əksər ölkələrin musiqi biznesi və radioefirində də analoji vəziyyət yaranmışdır. Bütün dünya üçün bu gün Amerika müasir musiqi sənayesi aparıcı rol oynayır. Hətta ən populyar musiqi stilləri (hip-hop mədəniyyəti) belə ABŞ-da yara nır və dünyada "raskıutka" edilir. MDB ölkələri arasında mədəni əməkdaşlığın Müasir dünyada mədəniyyətlərarası münasibətlər 75 institusional bazası da çoxşaxəlidir. MDB İcraiyyə Komitəsi çərçivəsində humanitar və ekoloji əmək daşlıq Departamenti, üzv dövlətlərin Mədəni əməkdaşlıq üzrə Şurası, Beynəlxalq mədəniyyətə yardım assosiasiyası kimi strukturlar fəaliyyət göstərir. Çox təəssüf ki, ölkəmizdə indiyədək xarici mədəni siyasətlə bağlı bir çox məsələlər öz konsep tual əsasını tapmamışdır. Halbuki xarici ölkələrlə mədəni əməkdaşlıq Azərbaycanın beynəlxalq are nada həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin ayrılmaz hissəsidir. Mədəni əməkdaşlığın səmərəliliyini artırmaq üçün onun bütün aspektlərini nəzərdə tutan konsepsiyanın hazırlanmasına ehtiyac du yulur. Bu sənəddə xarici mədəni siyasətin əsas istiqamətləri, perspektivləri, prioritetləri, mədəni layihələrin, mübadilələrin maliyyələşdirilməsi ilə yanaşı beynəlxalq mədəni əməkdaşlığın əsas meyllərinin təhlili öz əksini tapmalıdır. Zənnimizcə, yaxın gələcək üçün "Azərbaycanın xarici ölkələrlə mədəni əməkdaşlığı" məqsədli proqramının hazırlanması bu istiqamətdə aparı lan işlərin daha da canlanmasına təsir göstərərdi. Bu gün Azərbaycan Respublikasının mədəni əməkdaşlığının inkişaf etdirdiyi mühüm istiqa mətlərdən biri qərbin ар ап а dövlətləridir. Bu ölkələr dünyada ən mükəmməl texnologiyala ra, geniş informasiya resurslarına malikdirlər. Təəssüf ki, bu gün informasiya və informasiya texnologiyalarının əlçatarlığına görə inkişaf etmiş Sevda Ağamirzə qızı Əhədova 76 ölkələrlə inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında kəskin fərqlər mövcuddur və bu fərq getdikcə dərinləşməkdədir. Ona görə də istənilən dövlətin əsas vəzifəsi kompüter texnologiyalarının, mobil rabitə sistemlərinin inkişaf etdirilməsi, əsasən in kişaf etmiş ölkələrin intellektual mülkiyyəti olan proqramların əldə edilməsidir. Sonuncu məsələ inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün xüsusi aktu allıq kəsb edir. Çünki bu proqramlar çox baha dır və onların alınmasına külli miqdarda vəsait sərf olunur. Faktiki olaraq bu vəsaitlər elektron sənayesində apana mövqelər tutmağa nail olmuş ölkələrin zənginləşməsinə, onların uğurlarının artmasına sərf olunur. Bu problem hələ 2003- cü ildə keçirilmiş BMT-nin "Dünya informasiya cəmiyyəti" Beynəlxalq Forumunda qoyulmuşdur. O zaman Azərbaycan Respublikasının preziden ti zəif inkişaf etmiş ölkələrə yardım göstərilməsi məqsədi ilə Umumdünya Fondunun yaradılma sının təklifi ilə çıxış etmişdir. Bəşəriyyətin informasiya bolluğuna yol tap masına, kasıb ölkələrin informasiya birliyinə qo vuşmasına imkan yaradan müasir insan yaddaşı kitabxanalarının yaradılması, bu məqsədlə ava danlıqların, informasiya daşıyıcılarının, kompü ter proqramlarının alınması üçün zəngin ölkələrin Fonda vəsait köçürmələri kimi ideyalar da bu təklifdə öz əksini tapmışdır. Hazırda ölkəmizdə xarici mədəniyyət siya sətinin həyata keçirilməsi ilə bağlı əsas səlahiyyətlər Müasir dünyada mədəniyyətlərarası münasibətlər 77 Yüklə 259,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|