R. V. İslamov

 

 

- 35 - 

Molibdenitli konsentrat 

 

Oksidləşdirici yandırma 

 

  

Qazlar (SO

2

, O

2

, N

2

, As

2

O

3

, SO

3

)                                 Yanıq 

                                                  (MoS

3

, CuO, Fe

2

O

3

, SiO

2

, CuSO

4

, MoO

2

, 

                                             Fe(SO

4

)

3

, CuMoO

4

, CaMoO

4

, Fe

2

(MoO

4

)

3

 və s.)               

 

                                                                                            Ammonium ilə  

                                                                                             qələviləşdirmə 

 

                                                                                                  Süzmə 

 

                                                Ammonium molibdat məhlulu            Tullantı 

                                              (Cu



2

, Fe



2

 və başqa qarışıqlar) 

                                                                                                          Molibdenitin 

                                                                                                     tam çıxarılmasına 

         

                                                 Ağır metallardan təmizləmə 

 

                                                                 Süzmə 

 

                                              

                                              Məhlul                       Sulfid çöküntüləri 

 

                                        Buxarlandırma                         Tullantı 

 

                      Ammonium iki molibdatın kristallaşması 

 

 

              Ana məhlul                                                  Kristallar 

 

         Əlavə buxarlandırma                                      Ammonuim 

       və kristallaşmaya verilir 

  iki molibdat 

 

Şəkil 7.1. Molibdenitin emalı. 

Molibdenitli konsentratların okdiləşdirici yandırılması 550-600 

0

C tempe-

raturda aparılır. Yandırma zamanı aşağıdakı əsas reaksiyalar baş verir: 

            

---

 

 

- 36 - 

            MoS

2

+3,5O

2

=MoO

3

+2SO

2

+266 kkal                      (7.1) 

                     CuS+1,5O

2

=CuO+SO

2

                                   (7.2) 

                2FeS

2

+5,5O

2

=Fe

2

O

3

+4SO

2

                                  (7.3) 

                AsS

3

+4,5O

2

=As

2

O

3

+3SO

2

                                    (7.4) 

 

SO

2

  qazı  müəyyən  dərəcədə  SO

3

-ə  kimi  oksidləşir. Bu da öz növbəsində 

aşağıdakı reaksiyalar üzrə sulfatların əmələ gəlməsinə səbəb olur: 

                                     

                                     CuO+ SO

3

=CuSO

4

                                           (7.5) 

                                  Fe

2

O

3

+3 SO

3

=Fe

2

(SO

4

)

3                   

                         (7.6) 

                               CaCO

3

+ SO

3

=CaSO

4

+CO

2

                                    (7.7) 

 

Bunlardan  başqa  dəmir,  mis  və  kalsium  molibdatların  aşağıdakı 

reaksiyalar üzrə əmələ gəlməsi mümkündür: 

             

             Fe

2

O

3

+3MoO

3

=Fe(MoO

4

)

3

                                      (7.8) 

               CuO+MoO

3

=CuMoO

4

                                           (7.9) 

         CuSO

4

+MoO

3

=CuMoO

4

+SO

3

                                   (7.10) 

        CaCO

3

+MoO

3

=CaMoO

4

+CO

2

                                    (7.11) 

 

Əgər  yandırma  zamanı  artıq  yanma  nəticəsində  bişmiş  parçalar  əmələ 

gəlmişsə, hansı ki, daxilə oksigenin keçməsi məhduddur, bu halda MoO

2

 əmələ 

gətirməklə MoS

2

-in MoS

3

 ilə əlaqəsi mümkündür: 

                               

                               MoS

2

+6 MoO

3

=7MoO

2

+2SO

2

                             (7.12) 

 

CaMoO

4

  və  MoO

2

  əmələ  gəlməsi  molibdenin  yanıqdan  məhlula keçməsi 

dərəcəsini azaldır, belə ki, bu birləşmələr ammoniumlu suda həll olmur. 

Yanıq ammonium məhlulu ilə emala uğradılır. Bu zaman MoO

3

  məhlula 

ammonium molibdat şəklində keçir: 

               

              MoO

3

+2NH

4

OH=(NH

4

)

2

MoO

4

+2H

2

O                  (7.13) 

 

Məhlula  həmçinin  mis  misli-ammoniumlu  kompleks  [Cu(NH

3

)

4

]·(OH)

2

 

şəklində və az miqdar 2 valentli dəmir keçir. İki valentli dəmir də ammoniumlu 

kompleks    [Fe(NH

3

)

6

]  ·(OH)

2

  əmələ  gətirir.  Çöküntüdə  isə  SiO

2

-in  hamısı, 

kalsium molibdat, ikivalentli molibden və dəmirin əsas hissəsi qalır. Süzmədən 

sonra  filtratdan  (NH

4

)

2

S  ilə  təsir  etməklə  ağır  metallar  (Cu,  Fe)  qatışığı 

çökdürülür. Mis və dəmir sulfidlər şəklində çökdürülür.  

---