QiyaməTİn kiÇİK ƏlaməTLƏRİ

 

62 

Mən isə Mədinə doğuldum və indi də Məkkəyə getmək istəyirəm. (Başqa 

rəvayətdə:  «Peyğəmbər:  «Şübhəsiz  ki,  Allah  Dəccələ  Məkkəni  haram 

etmişdir»  deyə  buyurmuşdu.  Halbuki  mən  həcc  etmişəm»).  Ey 

Muhəmmədin  səhabəsi!  Allahın  Peyğəmbəri:  «O,  (Dəccəl)  bir  Yəhudidir 

(Başqa  rəvayətdə:  «O,  kafirdir»)»  deyə  buyurmamışdı.  Halbuki  mən 

müsəlman  olmuşam.  Lakin  Vallahi  mən  Dəccəlin  nə  vaxt  və  harada 

doğulduğunu və indi harada olduğunu çox yaxşı bilirəm. Mən onun atasını 

da, anasını da tanıyıram. Bir nəfər: «Sənin o, adam (Dəccəl) olmağın səni 

sevindirərdimi?».  O:  «Əgər  onun  pis  sifətləri  məndə  olsaydı  mən  onları 

pis  qəbul  etməzdim»  dedi.  İbn  Səyyadın  bu  sözlərindən  sonra  mənim 

zehnim  qarışdı  və  bu  sözləri  məndə  şübhə  doğurdu

292

.  Məhəmməd  b. 

Munkər deyir ki, Cabir b. Abdullah - radıyallahu anhu – nu gördüm ki, o 

İbn Səyyadın Dəccal  olduğunu  Allaha and  içərək söylədi. Mən  də:  «Sən 

Allaha  and  içirsən»  dedim.  O:  «Mən  Ömər  -  radıyallahu  anhu  –  dan 

eşitdim  ki,  o  Peyğəmbər  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  –  in  yanında  İbn 

Səyyadın  Dəccəl  olduğuna  and  içmiş  Peyğəmbər  –  sallallahu  aleyhi  və 

səlləm  –  də  onun  bu  andını  rədd  etməmişdir»

293

. Peyğəmbər – sallallahu 

aleyhi  və  səlləm  –  onu  sorğu-sual  etdikdən  sonra  ona  bir  şey  etmədi. 

Çünki onun Dəccəl olduğuna dair ona bir vəhy gəlməmişdir. Ayrıca Ömər 

- radıyallahu anhu – onun Dəccəl  olduğuna dair Peyğəmbər – sallallahu 

aleyhi və səlləm – in yanında and içmiş Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və 

səlləm – bunu rədd etməmişdir.  

 

İBN SƏYYAD MƏSİH DƏCCƏLDİRMİ? 

Səhabələrdən İbn Ömər, Cabir, Əbu Zərr və s. Onun Dəccəl olduğuna 

kəsin qərar vermişlər. Nəfi deyir ki, İbn Ömər - radıyallahu anhu – dedi: 

“Vallahi,  İbn  Səyyadın  Dəccal  olmasında  şübhəm  yoxdur”

294

.  Zeyd  b. 

Vəhb  deyir  ki,  Əbu  Zərr  -  radıyallahu  anhu  –  dedi:  “İbn  Saidin  Dəccəl 

olmasına on dəfə and içməyim, olmadığına bir dəfə and içməyimdən daha 

xoşdur”

295

.  İmam  Nəvəvi  –  rahmətullahi  aleyhi  –  deyir  ki:  “Alimlər 

deyirlər  ki:  “İbn  Səyyadın  qissəsi  qarışıqdır.  O,  həqiqətən  Dəccəldir, 

yoxsa  başqasımı?  Lakin  onun  dəccallardan  bir  Dəccal  olduğunda  şübhə 

yoxdur”.  Yenə  alimlər  deyirlər  ki:  “Hədislərin  zahirində  görsənən 

Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – ə onun Məsih Dəccəl və qeyrisi 

olduğu  haqqında  bir  vəhiy  gəlməmişdir.  Ona  yalnız  Dəccəlin  sifətləri 

vəhiy olunmuşdur. İbn Səyyad üzərində də bu sifətlər vardı. Buna görə də 

                                                        

292

 Müslim 2926.2927. 

293

 Müslim 2929. 

294

 Müslim “Fitən” 18/57,58, Ebu Davud 11/483, Fəthul Bəri 13/325.  

295

 Musnəd 5/148.

 

 

---

 

63 

Peyğəmbər  –  sallallahu  aleyhi  və  səlləm  –  onun  Dəccal  və  ya  qeyrisi 

olduğunu qəti olaraq söyləmirdi. Necə ki, Ömər - radıyallahu anhu – ya: 

“Əgər  o,  Dəccəl  olarsa  sənin  onu  öldürməyə  gücün  çatmaz”  deyə 

buyurmuşdu.  

 

İSA – Əleyhissəlam –  

İsa – Əleyhissəlam – In Zühru Barədə Nazil Olan Ayələr - «O vaxt 

Allah  dedi:  "Ey  İsa!  Mən  sənin  həyatına  son  qoyub  Özümə  tərəf 

qaldıracağam, səni kafirlərdən təmizləyəcək və sənin ardınca gedənləri 

Qiyamət  gününə  qədər  kafirlərdən  üstün  edəcəyəm.  Sonra  sizin 

dönüşünüz Mənə olacaq. Mən də ixtilafa düşdüyünüz şeylər barəsində 

sizin aranızda hökm verəcəyəm». (Ali İmran 55). «(Onların lənətə düçar 

olmalarının  bir  səbəbi  də)  Biz  Allahın  elçisi  Məryəm  oğlu  əl-Məsihi 

öldürdük  –  demələridir.  Halbuki  onları  İsanı  nə  öldürdülər,  nə  də 

çarmıxa  çəkdilər.  Onlarda  yalnız  belə  bir  təsəvvür  yarandı.  Bu  haqlı 

ixtilafda  onlar  onun  (şəxsən  öldürülməsi)  barəsində  əlbəttə  şəkk-şübhə 

içərisindədirlər.  Onların  buna  dair  heç  bir  məlumatı  yoxdur.  Onlar 

ancaq  zənnə  qapanırlar.  Həqiqətdə  onu  (İsanı)  öldürməmişlər.  Xeyr, 

Allah  onu  Öz  dərgahına  qaldırmışdır.  Şübhəsiz  ki,  Allah  yenilməz 

qüvvət  sahibi,  hikmət  sahibidir».  (ən-Nisa  157-158).  Allah  onun 

öldürülməsini inkar etməklə səmaya  yüksəldiyini  göstərir. Bu ayə Məsih 

İsa  –  əleyhissəlam  –  ın  diri  olduğu  halda  səmaya  qaldırılmasına  aid  qəti 

dəlildir.  Şübhəsiz  ki,  bu  baxış  haqq  olan  bir  baxışdır.  Yəhudilərin  İsa  – 

əleyhissəlam  –  ın  öldürüb  xaça  çəkilmələrini  və  savadsız  Xristianların, 

Yəhudilərin  bu  dediklərini  qəbul  edənlərin  iddialarının  batil  olduğunu 

göstərən ayələrin daşıdığı məqsəd bundadır. Beləliklə İsa – əleyhissəlam – 

ın  varlığını,  Allah  dərgahında  olduğunu  və  Qiyamət  günündən  öncə  yer 

üzünə  gələcəyini  bildirməkdir

296

.  İbn  Abbas  -  radıyallahu  anhu  – 

tərəfindən  rəvayət  edilən  mərfu  hədisdə:  «Şübhəsiz  ki,  (İsanın  zühuru) 

qiyamət  saatı  haqda  bir  bilgidir…».  (əz-Zuxruf  61).  Peyğəmbər  – 

sallallahu  aleyhi  və  səlləm  –  buyurdu:  «Yəni  Qiyamət  günündən  öncə 

Məryam oğlu İsanın zühur etməsi…»

297

. Mücahid – rahmətullahi aleyhi – 

deyir ki: «İsa – əleyhissəlam – ın Qiyamət üçün əlamət olması və Qiyamət 

günündən əvvəl gəlməsi zühur edəcəyini bildirir”.  

Matar  əl-Varrak  deyir  ki:  “O  vaxt  Allah  dedi:  "Ey  İsa!  Mən  sənin 

həyatına  son  qoyub  Özümə  tərəf  qaldıracağam”  –  bu  vəfat  etmək 

bildiyimiz ölüm deyildir. Eyni şəkildə İbn Cureyc – rahmətullahi aleyhi – 

                                                        

296

 İbn Kəsir 1/577.  

297

 Əhməd, Həkim. 

---