Peyk rabitəsi və ya yımının inkişafı mərhələləri

VSAT ( Very Small Aperture Terminal)
texnologiyası əsasında fərdi peyk rabitə sisteminin yaradıl­ masına 
xüsusi diqqət yetirilir. VSAT- kiçik peyk terminalla­ rı ilə rabitə 
sistemi kimi tərcümə olunur. Bu texnologiya, an­ tenasının dıametri 
2,5 m - ə qədər olan peyk terminalları (şəkil 8.13) hazırlamağa 
imkan verir
Fərdi peyk terminalı 
Dünya üzrə 150 mindən çox peyk terminalı mövcüddür. Təkcə 
ABŞ-m «Hughes Network Systems» firması 85 min­ dən çox 
VSAT- terminalı satmışdır. İri bankların hamısı, is­ tehsalat 
kompaniyaları hal-hazırda məxsusi korporativ şə­ bəkəyə malikdir 
ki, bunlarda peyk rabitəsi VSAT- ter­ minalların köməyilə yerinə 
yetirilir. İnforomasiyanm ötürül- 
4 4
4 5 

---

məsi sürəti - çox şərti anlayışdır. H ətta az sürət (64 kbit/san) 
şəraitində VSAT- terminalı eyni vaxtda bir neçə telefon da­ nışığını 
təmin edə bilir. Verilənlərin mübadiləsi və faksimil məlumatlarını 
ötürə bilir. Lazım olarsa, bu sürət çox asan­ lıqla 512 kbit/san-ə, bəzi 
terminallarda isə 2048 kbit/san-yə qədər artırıla bilər. Peyk rabitə 
sistemi istifadəçilərinin ək­ səriyyəti üçün, informasiyanın yüksək 
ötürülmə sürəti o qədər də vacib əhəmiyyət kəsb etmir, əsas məsələ 
kimi onlarm terminalının müxtəlif periferiya avadanlıqlarına qoşula 
bilməsi sayılır. Bütün qlobal peyk rabitə sistemləri təxminən eyni 
növ xidmətlər yığımı təklif edirlər: 
danışığın (nitqin) ötürülməsi - telefon rabitəsi; 
faksimil məlumatların ötürülməsi; 
verilənlərin ötürülməsi; 
fərdi radioçağırış (peycinq); 
abonentin yerinin (koordinatlarının) təyini; 
qlobal rouminq. 
Fərdi kompüterləri peyk terminalına qoşmaqla real zaman 
miqyasında saniyədə 0,5+1 səhifəlik mətn ötürmək də mümkündür. 
Peyk rabitə sistemləri obyektin yerini, çox yüksək də­ 
qiqliklə təyin etməyə imkan verir. Bu dəqiqlik - hava şərai­ tindən, 
sutkanın müddətindən və s. asılı olmayaraq -300 metr və daha az 
təşkil edir.