Peyk rabitəsi və ya yımının inkişafı mərhələləri

48
4 9 

---

qaz, su və elektrik sayğaclarının göstərişlərinin avtoma­ tik 
nəzarəti; 
ictimai və beynəlxalq nəqliyyatın hərəkət qrafikinə nə­ zarət 
edilməsi də daxil olmaqla, nəqliyyat vasitələri par­ kının idarə 
olunması; 
itirilmiş, qaçırılmış və ya prokata verilmiş nəqliyyat 
vasitələrinin izlənməsi; 
ekoloji və ya sənaye nəzarəti veridlərindən verilənlərin avtom 
atik yığılmasının köməyilə ətraf mühitin moni­ torinqi; 
neft və qaz kəmərinin ucqar obyektlərinin vəziyyətinə nəzarət 
və məlumatların toplanması; 
gözətçi siqnalizasiyanın işə düşməsi haqda xəbərdarlıq 
(bildiriş); 
idm an oyunları və ya istirahət zamanı rabitə; 
heyvan sürülərinin miqrasiyasının izlənməsi. 
Bunlardan başqa, darzolaqlı peyk telefon RRS-nin di­ gər 
tətbiq sahələri də vardır: 
- az məskünlaşmış rayonlarda fərdi telefon və peycinq ra-
diorabitəsinin təmini; 
peyk rabitəsi abonentlərinin xidmət spektrinin genişlən­ məsi; 
mövcüd mobil rabitənin şanvari şəbəkəsinin zəngin­ ləşməsi; 
qlobal rouminqin mümkünlüyü və s. 
Bir sıra məlumatlarda qeyd olunur ki, yalnız Ка-dia­ 
pazonunda 1300 peykdən istifadə olunmalıdır. Yaxm illər ərzində 
genişzolaqlı peyk rabitəsi üçün 500 yeni peyk bura- 
xılacaqdır. Yeni sistemlərin buraxma zolağının əsas hissəsi biznes 
məqsədləri üçün istifadə olunur. Bu sistemlərlə məş­ ğul olan bir 
sıra konsaltinq firmalarının qiymətləndirilməsi­ nə görə gələcəkdə 
ümumdünya işgüzar trafikinin 15% - i ge-nişzolaqlı peyklərdən 
keçəcəkdir. Bu işə əsas təkanı - 1993-cü ildə (sentyabr) ABŞ-ın 
aeronavtika və kosmik fəzanın tədqiqi (NASA) milli idarəsi 
tərəfindən ACTS - peykinin buraxılması vermişdir. 
M üasir avadanlığa və çoxşualı antenalara malik olan peyklər 
Ka - diapazonunda işlədiyindən, atmosfer maneə­ lərinin təsirinə 
məruz qalmadan, istənilən şəraitdə rabitə yaratm ağa imkan verir. 
Bu diapazonun dalğa uzunluğu kiçik olduğundan, yerüstü 
stansiyaların qabarit ölçüləri də çox kiçik və qiymətləri münasib 
olur. Bundan başqa, ACTS peykləri yüksək sürətli kanallarla yanaşı, 
internet və intra şəbəkələri üçün də geniş imkanlar yaratmışdır. 
Genişzolaqlı peyk rabitə sistemlərinin hazırlanması ilə 
məşğul olan firmalar bir sıra çətinliklərlə üzləşir. PRSX-nin lideri 
sayılan «Hughes» firması öz «Space way» sisteminin 
genişləndirilməsini nəzərdə tutan geostasionar orbitlərdə «Space 
way EXP» və orta hündürlüklü orbitlərdə «Space way NGSO» 
sistemlərinin yaradılması layihəsini təqdim etmişdir. Bu sistem 16 
geostasionar və 20 orta hündürlüklü peyklərə malik olacaqdır. 
«Hughes» firması, iki geniş yayıl­ mış fərdi peyk-televiziyasını və 
fərdi kompüter sistemlərini birləşdirmişdir. 
«Direc PC» sisteminin texnologiyasının əsasını ka­ nalları 
zamana görə ayrılan çoxsaylı daxilolma (TDMA) metodunun 
reallaşması təşkil edir.