Neft-qaz quyularinin tamamlanmasi

möhkəmliyi
və ya
bərkliyi
deyilir. Süxurların onlara göstərilən təsir qüvvəsi nəticəsində öz
forma və ölçülərini dəyişmə qabiliyyətinə süxurun
deformasi-
yalılığı
deyilir. 
Süxura təsir göstərən yük onun üstündən götürüldükdən sonra
süxurun öz əvvəlki vəziyyətini, forma və ölçülərini bərpa etmək
qabiliyyətyinə onun 
elastikliyi 
deyilir. 
Süxurun azacıq deformasiyaya uğraması nəticəsində
müvazinətini itirib dağılıb tökülmə qabiliyyətinə onun
kövrəkliyi
deyilir.
Qazımanı əhatə edən massivdə əmələ gələn və ona təsir edici
qüvvəyə
dağ təzyiqi
 
deyilir. Süxurların möhkəmliyi, onların
mineraloji tərkibindən, mineralların aşınması dərəcəsindən,
kristallar arası birləşmə qüvvəsindən, dənələrin ölçüsündən,
süxurun sıxlığından və s. asılıdır.
Süxurların dağılması, onların bərkliyindən asılı olaraq müxtəlif
xarakter daşıyır. 
Qazıma zamanı süxurların dağıdılmaya qarşı göstərdiyi
möhkəmliyə süxurun 
bərkliyi
deyilir. Süxur dənələrinin ölçüsü
kiçildikcə, onun möhkəmliyi artır. Hers nəzəriyyəsinə əsasən
absolyut bərklik aşağıdakı düsturla təyin edilir:
P
a
=
1,923
P
D
Burada, 
P
a
- absolyut bərklik ,kq/sm
2
;
P
– süxura keçirilən ümu-
mi qüvvə; 
D 
– süxurda çatlar əmələ gələrkən təmas sahəsinin 
diametridir.
Uzununa istiqamətdə təsir edən gərginlik (sıxıcı və ya dartıcı) σ
və ona müvafiq nisbi deformasiyası arasındakı mütənasiblik

---

əmsalı 
elastiklik modulu
(Yunq modulu) adlanır və 
E
ilə işarə
olunur.
E=ε/σ
Burada,
ε
=
∆ l
l
=
l
1
−
l
l
- uzununa nisbi deformasiya;
∆ l
- mütləq
deformasiya;
l
1
- nümunənin deformasiyadan sonrakı uzunluğu,
m.
düsturu ilə təyin edilir.