MüSTƏQİLLİYİMİZ ƏBƏDİDİR iyirmi ikinci kita b sentyabr, 1999 -noyabr, 1999
Yüklə 3,09 Mb. Pdf görüntüsü
|
_____________________________________________ 501
215. Qori seminariyası, Zaqafqaziya (Qori) müəllimlər seminariyası - Zaqafqaziyanın, əsasən, yerli əhalisindən ibtidai məktəb müəllimi hazırlayan orta pedaqoji təhsil müəssisəsi. 1876-cı ildə Qoridə açılmışdı. Seminariyanın Azərbaycan şöbəsi 1879-cu ildə fəaliyyətə başlamışdı. Azərbaycan şöbəsinin yaradılmasında M.F.Axundovun böyük rolu olmuşdur. Qori seminariyasında təhsil rus dilində idi. Azərbaycan dili isə yalnız Azərbaycan şöbəsində fənn kimi tədris edilirdi. Qori seminariyası Zaqafqaziya xalqlarının, о cümlədən Azərbaycan xalqının mədəni inkişafında mühüm rol oynamışdır. Qori seminariyası 1918-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Seminariyanın Azərbaycan şöbəsi 1918-ci ildə F.B.Köçərlinin rəhbərliyi ilə Qazax şəhərinə köçürülmüşdü. - 297.
hazırlayan ilk tədris müəssisələrindən biri. İlk direktoru F.B.Köçərli olmuşdur. Seminariyada ana dili, ədəbiyyat, rus dili, pedaqogika, psixologiya, riyaziyyat, tarix, coğrafıya tədris edilirdi. Seminariyanın Azərbaycanda xalq maarifinin inkişafında mühüm rolu olmuşdur. - 297.
İslam Respublikasının başçısı, ayətullah. 1964-cü ildə ölkədən qovulmuş, əvvəlcə İraqda, sonra isə Fransada mühacirətdə olmuşdur. 1979-cu ildə İrana qayıtmış, şah rejimini devirməyə və İslam Respublikasını qurmağa nail olmuş inqilaba başçılıq etmişdir. - 301.
Respublika Qaçqınlar və Köçkünlərlə İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri, 1994-cü ildən 2004-cü ilə qədər Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı naziri olmuşdur. - 304, 306 219. Yaşar Əliyev, Yaşar Tofiqi (d.l948) - cərrah həkim, professor, diplomat. 1990-cı ildən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin, 1994-cü ildən isə Milli Məclisin deputatı və Milli Məclis sədrinin müavini olmuşdur. Hazırda Çin Xalq Respublikasında Azərbaycan Respublikasının fövqəladə və səlahiyyətli səfiridir. - 306.
banisi Mustafa Kamal Atatürkün “Yurdda sülh, cahanda sülh” prinsiplərinə uyğun olaraq regionda, beynəlxalq aləmdə və ölkələrarası münasibətlərdə sülh, dostluq, anlaşma və xoş məramlı əməkdaşlıq yara- _____________________________________________ 502
dılmasına xidmət edən görkəmli şəxsiyyətlərə verilir. Mükafat 1986-cı ildə təsis edilmişdir. - 320, 418-434, 455, 457, 458.
Portuqaliyanın paytaxtı Lissabon şəhərində ATƏT-in 54 üzvünün dövlət və hökumət başçılarının iştirakı ilə növbəti Zirvə toplantısı keçirildi. Lissabon Zirvə toplantısında müzakirə olunan məsələlər arasında Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin təkidi ilə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi geniş diskussiyaya səbəb oldu. Azərbaycan Respublikası nümayəndə heyətinin başçısı Heydər Əliyevin qəti, prinsipial mövqeyi və gərgin səyi nəticəsində yekun sənədə əlavə kimi qəbul edilən ATƏT sədrinin bəyanatında ilk dəfə olaraq ən yüksək səviyyədə münaqişənin həllinin əsası kimi Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü 53 dövlət tərəfindən qətiyyətlə dəstəkləndi və Dağlıq Qarabağın statusunun yalnız Azərbaycan Respublikasının tərkibində müəyyən olunması öz əksini tapdı. - 329, 352, 362, 384.
və mədəni mərkəzlərindən biri kimi tanınır. - 331, 355, 356, 357. 223. Faiq Sücəddinov, Faiq Miri oğlu (d.l947) - bəstəkar. Azərbaycan Respublikasmm xalq artisti. Gözəl mahnılar müəllifıdir. Azərbaycan Dövlət və İncəsənət Universitetində dosent. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. - 334. 224. “Motorola” - beynəlxalq şəbəkələr sistemi. Dünyanın bütün qitələrini əhatə edən 110 ölkədə şirkətin nümayəndəlikləri var. 1928-ci ildə fəaliyyətə başlamışdır. İldə 38 milyard dollardan artıq dövriyyəsi var. Azərbaycanda da fəaliyyət göstərən “Motorola” şirkəti respublikamızda texniki mərkəz yaradılmasına, buraya azərbaycanlı mütəxəssislərin cəlb edilməsinə də böyük maraq göstərir. - 340. 225. Xavyer Solana (d.l942) - siyasi xadim, 1995-99-cu illərdə NATO- nun Baş katibi, 1999-cu ilin iyulundan Avropa İttifaqı Şurasının Xarici Siyasət və Təhlükəsizlik üzrə Baş katibidir. - 342.
inteqrasiya təşkilatının ümumi adı (Avropa İqtisadi Birliyi - AİB, Avropa Kömür və Polad Birliyi - AKPB, Avropada Atom Energetika Birliyi - (AAEB). AB ümumi prinsiplərin müəyyən edilməsindən birgə fəaliyyətə qədər bir neçə mərhələ (Avropa İnvestisiya Bankının, Avropa Regional İnkişaf Fondunun - vahid valyutaya keçməsi - AVRO-ya) _____________________________________________ 503
keçmişdir. Mühüm mərhələ Vahid Avropa Aktmm (1986-1987-ci ildən qüvvəyə minmişdir) qəbul edilməsi olmuşdur. 1967-ci ildə rəhbər orqanların birləşməsindən sonra - AİB, AKPB və AAEB - Avropa Birliyi - 1993-cü ildə isə Avropa Şurası yarandı. - 342, 360, 366, 368, 382.
Türkmənistanın siyasi və dövlət xadimi. 1985-ci ildən 1990-cı ilə qədər Türkmənistan KP MK-nın birinci katibi. 1990-cı ildən Türkmənistan Respublikasının prezidenti olmuşdur. - 351. 228. Polşa, Polşa Respublikası - Mərkəzi Avropada dövlət. Sahəsi 312,7 min km
2 , əhalisi 38,7 milyon nəfərdir. İnzibati cəhətdən 49 voyevodalığa bölünür. Ali və yeganə qanunvericisi orqanı ikipalatalı Seymdir. Paytaxtı Varşava şəhəridir. - 358-388. 229. Aleksandr Kvasnevski (d.l954) - Polşanın siyasi və dövlət xadimi. 1991-1995-ci illərdə Polşa Seyminin deputatı olmuşdur. 1995-2005-ci illərdə Polşa Respublikasının prezidenti olmuşdur. - 358-388.
Şərqi Avropa və keçmiş SSRİ ölkələri arasında siyasi və hərbi sahələrdə əməkdaşlıq sənədi, 1994-cü il yanvarın 10-11-də NATO Şurasının dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində Brüsseldə keçirilən görüşdə ABŞ tərəfindən təklif edilmişdir. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev 1994-cü il mayın 4-də NATO-nun Brüsseldəki mənzil-qərargahında Azərbaycanın “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına qoşulması haqqında sənədi imzalamışdır. 1996-cı ilin aprelində Heydər Əliyev NATO-nun Brüsseldəki mənzil-qərargahında NATO-nun Baş katibi Xavyer Solana ilə görüşündə Azərbaycan Respublikasının təqdimat sənədini ona vermişdir. Həmin sənəd əsasında Azərbaycanın NATO ilə tərəfdaşlığının fərdi proqramı hazırlanmışdır. - 362, 365, 377, 379, 384. 231. Ploşko Uosif Kasperoviç (1866,( ) -1930 (?) - memar. Milliyyətcə polyakdır. 1897-ci ildə Bakıya gəlmiş, burada bir sıra yaşayış binalarının layihəsini vermişdir. Ploşkonun ən məşhur işləri Bakıda fransız qotikası rahunda tikilmiş M.Muxtarovun sarayı (indiki Səadət sarayı, 1911-12) və Venesiya qotikası uslubunda inşa edilən “İsmailiyyə” (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin binası, 1908-13) binasıdır. - 363, 384.
Yüklə 3,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
|