MİLLİ GÖRÜŞ
14
“Haqqı Üstün Tutan” mədəniyyət dövrü yaşanmışdır.
Bu dövr davam edərkən Misirdə Fironların təsiri
altında “Gücü Üstün Tutan” bir mədəniyyət inkişaf
etmiş və bu iki mədəniyyət tarixdəki məşhur Kadeş
döyüşü ilə bir-birilə vuruşmuşdur. Bu müharibədə
misirlilərin döyüş arabalarının təkərləri dəmirdən
olduğuna görə bir atın çəkdiyi arabaya iki süvari,
Mesopotamiyalıların döyüş arabalarının təkərləri daş
olduğuna görə isə arabaya bir süvari minə bilirdi.
Misirlilər bu texniki üstünlük sayəsində döyüşdə qalib
gəlmiş və beləcə yer üzündə Fironların təsiri altında
“Gücü Üstün Tutan” bir mədəniyyət inkişaf etmişdir.
2. Bu mədəniyyət ən güclü zirvə nöqtəsinə çatdığı
zaman Musa əleyhissəlamın rəhbərliyi altında “Haqqı
Üstün Tutan” yeni bir mədəniyyət qurulmuşdur.
3. Bunun ardınca bu mədəniyyət zəiflədikdə
Davud əleyhissəlamın rəhbərliyi altında “Haqqı Üstün
Tutan” yeni bir mədəniyyət dövrü yaşanmışdır. Bu
mədəniyyətlərin ardınca Yunanıstanda inkişaf edən
“Gücü Üstün Tutan” bir mədəniyyət inkişaf edərək
dünyaya hakim olmuşdur.
Yunan hakimiyyətinin ən güclü olduğu bir dövrdə
İsa əleyhissəlam gəlmiş və yenidən “Haqqı Üstün
Tutan” bir mədəniyyət dövrü yaşanmışdır.
Bu mədəniyyətin ardınca Romada “Gücü Üstün
Tutan” mədəniyyət inkişaf etmiş və dünyaya hakim
olmuşdur.
4. Romalıların ən güclü olduğu dövrdə Hz.
Mühəmməd əleyhissəlam gəlmiş və yenidən “Haqqı
Üstün Tutan” bir İslam mədəniyyəti dövrü başlamışdır.
Bu dövr ən azı min il insanlığa xoşbəxlik gətirmiş,
elmi inkişaf etdirmiş, haqqı və ədaləti ən yüksək
dərəcədə təsis və tətbiq etmiş və onu irəli aparmış bir
dövrdür.
İslam mədəniyyətinin ən təsirli, ən geniş yayıldığı
və güclü olduğu bir dövrdə qərb ölkələrində zamanla
gücü üstün tutan bir zehniyyət inkişaf etmiş və bu Qərb
mədəniyyəti Osmanlıların Vyana mühasirələrindən
etibarən maddi güc üstünlüyünü ələ keçirmişdir.
İki-üç əsrdən bəri yer üzünə gücü üstün tutan
mədəniyyət hakim olduğu üçün insanlıq heç cür hüzur,
barış və xoşbəxtliyini tapa bilmir.
Bax, bu günə bu şəkildə gəlinmişdir.
XX əsr boyunca və hələ də yaşanan faciələr
və iztirablar bir baxımdan yeni bir dövrün doğuş
sancılarıdır. Bu mənanı daşımaqdadır. İslam-qərb
dialoqu da elə bu baxımdan çox böyük əhəmiyyət
daşıyır. Yalnız bu dialoq sayəsində “Müharibə deyil,
sülh”ün təmin olunması və insanlığın gözlədiyi,
həsrətini çəkdiyi “Yeni Bir Dünya”nın qurulması
mümkün olacaqdır.
c) Mədəniyyətlər Tarixində Peyğəmbərlərin
Açdığı Yeni Cığırlar:
Kitab verilən ülül-əzm peyğəmbərlərdən:
1. Hz. İbrahim insanlıq tarixində elm çağını
kamala çatdırmış, etiqad ediləcək şeylərin əqlə uyğun
olduğu dövrünü başlatmışdır.
2. Tövratın göndərildiyi Musa əleyhissəlam isə
hamının tabe olacağı təməl hüquq qaydalarını, “On
əmr”i gətirərək insanlıq tarixində hüquq dövrünün
kamala çatmasını təmin etmişdir.
3. Zəburun göndərildiyi Davud əleyhissəlamın
zamanında ölkələrarası ticarət əlaqələri inkişaf etmiş
və iqtisadiyyat cığırı başlamışdır.
4. İncilin göndərildiyi İsa əleyhissəlamın
zamanında isə əxlaq dövrü başlamışdır.
5. Quranın göndərildiyi Həzrət Mühəmməd
əleyhissəlamla da insanlıq tarixində “hər şeyin
nizamlandığı dövr” cığırı açılmışdır. Belə ki, bu gün
əldə olan Yəhya İncilində bu açıqlama yer almaqdadır:
“Həvarilər İsa əleyhissəlamın ayrılacağını hiss
etdikləri vaxt üzülməyə başladılar. O da onlara dedi
ki: “Baxın, mən ayrılıram deyə üzülməyin. Mən
ayrılmalıyam ki, hər şeyi nizamlayanın gəlməsinə
zəmin hazırlansın”.
B. III. İslamın İnsanlığın Xoşbəxtliyinə
və Mədəniyyətinə Etdiyi Böyük Xidmətlər
a) Həqiqətlər:
Yuxarıdakı bölmədə verdiyimiz açıqlamalar bu
günə varıncaya qədər əsrlər boyu insanlığın səadətinə,
müsəlmançılığın, İslam mədəniyyətinin etdiyi böyük
xidməti göstərdiyi kimi qarşıdan gələn dövrdə də
insanlığın xoşbəxtliyi üçün müsəlmançılığın əsas
xüsusiyyətlərindən yararlanılmasına ehtiyac olduğunu
göstərməkdədir.
Qərb mədəniyyətinin əsas xüsusiyyətlərinə
söykənərək insanlığın xoşbəxtliyə çatması çox
təəssüflər olsun ki, mümkün deyildir. Ən azından
ona görə ki, üç əsrdən bəri yaşadığımız hadisələr və
ələlxüsus da XX əsr təcrübəsi bu həqiqəti açıq bir
şəkildə göstərir.
Müsəlmançılıq əsrlər boyu insanlığın xoşbəxtliyi
üçün öndə getdiyi və böyük xidmətlər göstərdiyi
üçün bundan sonra da onun əsas xüsusiyyətlərindən
faydalanmaq lazımdır. Həmçinin müsəlmançılıq
keçmişdə insanlığın mədəniyyətinə və elminə böyük
xidmətlər etmişdirsə, bundan sonra da ortaya atılması
zəruri olan inkişaflar baxımından çox önəmli rol ifadə
edəcək vəziyyətdədir.
Bax, bu bölmədə qısa şəkildə bu həqiqətlərə nəzər
salmaq istəyirik. Qərbdə müsəlmançılığı bitərəf,
obyektiv və vaxtsız hökm vermədən araşdıran bir çox
elm və fikir adamı müsəlmançılığa heyran qalmışdır.
Və bir çoxu da elə bu səbəbdən müsəlman olmuşdur.
Hətta Frankfurt elmlər tarixi professorlarından
Hartnell bir elmlər tarixi professoru olduğu və
müsəlmançılığın elmlər üçün etdiyi qiymətsiz