MüNDƏRİcat ramazan ayi – İlahi TƏqva üZƏRİNDƏ İradəNİn təRBİYƏ olunmasi ayi
Yüklə 5,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Günah etməklə Allaha ibadət olunmaz!” 3. NOVRUZ VƏ ŞƏRİƏT
- “Allahım! Müsəlmanlar üçün bayram qərar verdiyin bu gündə Səndən istəyirəm. ...”
- İSLAM VƏ XALQLARIN AYİNLƏRİ
- “Biz onu (Quranı) haqq olaraq nazil etdik, o da haqq olaraq nazil oldu. Səni də yalnız müjdə verən (mübəşşir) və
- NOVRUZ RƏVAYƏTLƏRİ İlk rəvayət Əmirülmöminin Əli əleyhissəlam- dandır.
- “Bizim şənliyimiz 14 bütün gündür” 15 .
- İkinci rəvayət İmam Kazım əleyhissəlamdandır. “Mənsur (abbasi xəlifəsi)
- “Mən babam Rəsulullahdan – Allahın rəhməti ona və Əhli-Beytinə olsun! – gələn xəbərləri araşdırdım, lakin bu bayram haqqında bir xəbər
- Üçüncü rəvayət İmam Sadiq əleyhissəlamdandır.
- “... Müəlla ibn Xüneys deyir: “Novruz günü İmam Sadiq əleyhissəlamın hüzuruna daxil oldum. O dedi: “Bu günün nədən ibarət
- , o, elə bir gündür ki, bizim Qaimimiz və əmr sahibləri zühur edəcək, o, elə bir gündür ki, Qaimimiz Dəccala qələbə çalacaq
MİLLİ GÖRÜŞ 28
Hirvi vasitəsilə İmam Rza əleyhissəlamdan da rəvayət olunmuşdur. Deməli, gözəl və bəyənilmiş işlər bir surətdə səhihdirlər ki, ortada batilə rəvac vermək (yəni batili inkişaf etdirmək, tərvici-batil), kafirlərin ənənələrini və ayinlərini ehya etmək (bərpa etmək) deyilən yasaq bir başlıq olmasın, çünki “Günah etməklə
Novruzun məşru olması (şəriətcə icazəli olması) barəsindəki müzakirə – ki bu məqalənin əsas mövzusudur – həqiqət axtarışında olanların üzünə yeni üfüqlər aça bilər, çünki haqq axtarışında olanlar şəriətin əmrini həyata keçirir və onun yasaq etdiyi işdən də çəkinirlər. Bəs şəriət bu barədə nə deyir? Əvvəla bilmək lazımdır ki, İslam dinində “bayram” bir ibadətdir (yəni şəri hökmdür) və bayram günlərini də yalnız Xudavəndi-aləm müəyyənləşdirir. Fitr və Qurban bayramlarının namazının qunutunda Məsum əleyhissəlamdan nəql olunan duada belə oxuyuruq: “Allahım! Müsəlmanlar üçün bayram qərar verdiyin bu gündə Səndən istəyirəm. ...” Deməli, Allah-Taala tərəfindən nəss etibarilə (yəni şəri mətnlərdə) bayram günü olaraq qanuniləşdirilən (təşri olunan) gün müsəlmanların bayram günü qeyd olunur. İSLAM VƏ XALQLARIN AYİNLƏRİ Qeyri-səmavi, yaxud təhrif olunmuş səmavi dinlərin bütün ayin və mərasimləri nəfsani istəklər, şəhvət, cahillik, xürafat əfsanələri və əsassız işlərlə doldurulmuşdur ki, bunun müqabilində İslam dininin ayinləri hikmətə, təhzibi-nəfsə (nəfsin islah edilməsinə), biliyə, xeyirxahlığa, kamilliyə və Allaha yaxınlaşmağa əsaslanır, çünki birincisi insan zehninin məhsulu, ikincisi isə Həkim (hikmət sahibi), Xəbir (hər şeydən xəbərdar olan) Allahın tədbiridir. Bu barədə Quranda buyurulur: “Biz onu (Quranı)
Digər tərəfdən İslam dini bütün qövmlərin ümumdünya dinidir və yalnız Ərəbistan yarımadası və onun ətrafındakı ölkələrə məxsus deyildir. Buna görə də xürafata, əfsanəyə, nəfspərəstliyə əsaslanan bütün dini ayinlər və müxtəlif milli münasibətlər məhv olmalı və öz yerini islami ayinlərə verməlidir, çünki hər bir qövm İslamdan əvvəlki adətlərinə bağlı qalmaq istəsə, müsəlmanların vəhdəti kəmrəng olar, yəni öz rəngini itirər. İslam birliyində müxtəliflik və həmahəngsizlik yaranar, çünki qədim bayramları olan xalq yalnız iran xalqı deyildir, cahiliyyə ərəblərinin də qədim günləri var idi. “Ərubə” gününü buna bir misal göstərmək olar ki, İslam dini onu ləğv etdi və “cümə” gününü onun yerində qərarlaşdırdı. Misirlilərin “Nil” bayramı, Beynənnəhreynlilərin (Mesopotamiyada 12 yaşayanların) “Xərmən” bayramı var idi və s. ... Zahiri gözəlliyinə və müqəddəs hesab edilməsinə baxmayaraq, İslam onların hamısını aradan götürdü və onların yerinə digər bayramlar təqdim etdi. NOVRUZ RƏVAYƏTLƏRİ İlk rəvayət Əmirülmöminin Əli əleyhissəlam- dandır. Əbusabit Numan ibn Mərzban 13 novruz şənliyi günü Əli ibn Əbitalibə jeledən hazırlanmış bir növ şirniyyat hədiyyə etdi. Həzrət ondan: “Bu, nədir?” – deyə soruşduqda o, belə cavab verdi: “Bu gün novruzdur!” Həzrət buyurdu: “Bizim şənliyimiz 14 bütün gündür” 15 . Beləliklə, Numanın müsəlman olmamışdan əvvəl İranda zərdüştilik dininin adətləri əsasında formalaşmış mərasimləri müsəlmanlar arasında da inkişaf etdirmək istəyi əmirülmöminin Əli əleyhissəlam tərəfindən uzaqlaşdırıldı, çünki həqiqətdə də başlayan hər bir gün bir novruzdur 16
, fərvərdin ayının əvvəlinin digər yeni günlərdən fərqlənməsinin heç bir əsası və sübutu yoxdur. O hadisədən sonra Abbasi xilafətinin hakimiyyətinə qədər heç bir müsəlman bunu həyata keçirmədi. Əvvəllər Sərəxs və Fars atəşgahlarının möbidlərindən (zərdüştilərin ruhanisi), ağsaqqallarından və qazılarından olmuş iranlı “Bərmək” və “Bəni-Səhl” xanədanından olan Abbasi vəzirləri İslam cəmiyyətini özlərinə inandırdılar və yol tapıb onların içinə sızdılar 17
də əməvi hakimlər İran xalqının üzərinə novruz hədiyyələrini vergi olaraq qoymuşdular ki, məsələn Müaviyənin hakimiyyəti dövründə onun miqdarı 5 milyondan 10 milyon dirhəmə qədər çatırdı. Və İslam dinindən sonra Novruz və Mehrəgan hədiyyələrinə rəvac verən ilk hökmdar əməvilərin zalım hakimi və ələvilərin qəddar düşməni Həccac ibn Yusif Səqəfi olmuşdur 18 .
MİLLİ GÖRÜŞ 29
İkinci rəvayət İmam Kazım əleyhissəlamdandır. “Mənsur (abbasi xəlifəsi) Musa ibn Cəfər əleyhissəlama novruz günündə təbrikləri qəbul etmək və hədiyyələri təhvil almaq üçün oturmağı əmr etdi. İmam buyurdu: “Mən babam Rəsulullahdan – Allahın rəhməti ona və Əhli-Beytinə olsun! – gələn xəbərləri araşdırdım, lakin bu bayram haqqında bir xəbər tapa bilmədim. Novruz farsların adətidir və İslam onu məhv (ləğv) etmişdir. İslamın ləğv etdiyi bir şeyi ehya etməkdən Allaha pənah aparırıq! ...” 19 Bu hədisi-şərif açıq şəkildə aydınlaşdırır ki, “novruz bayramı”nın islami bir siması yoxdur və Peyğəmbər Sünnəsində də bunun bir yeri yoxdur. Müqəddəs şəriət ona seyrçi qalmamış, əksinə İmamın açıq-aşkar ifadəsinə uyğun olaraq onu ləğv etmişdir ki, İmam öz sözünün sonunda bu adəti heç bir vəchlə ehya etməyə hazır olmadığını bildirmişdir. Bu hədisi qeyri-müsəlmanlara təqlid etməyin və onlardan nümunə götürməyin haram olması barəsində Səkuninin İmam Sadiqdən nəql etdiyi mötəbər hədis də təsdiq edir ki, biz də bunu məqalənin əvvəlində qeyd etdik. Bəzi müasir yazılarda bir qrup bu rəvayəti təqiyyə kimi qələmə vermişdir ki, bu deduksiya (istidlal) təqiyyənin hökmünü bilməməkdən irəli gəlir, çünki İmamın onu açıqlaması, açıq şəkildə dövrün xəlifəsinin fikrinə zidd çıxması, buna Peyğəmbər Sünnəsindən dəlil gətirməsi və o hakimin İmamın vasitəsilə məhkum edilməsi təqiyyəyə ziddir. Üçüncü rəvayət İmam Sadiq əleyhissəlamdandır. Bu uzun rəvayəti Müəlla ibn Xüneys İmam Sadiqdən nəql etmişdir ki, onun ifadələri hələ araşdırılacaqdır. “... Müəlla ibn Xüneys deyir: “Novruz günü İmam Sadiq əleyhissəlamın hüzuruna daxil oldum. O dedi: “Bu günün nədən ibarət olduğunu bilirsinizmi? Cavab verdim: “Sənə fəda olum! O, elə bir gündür ki, əcəm (yəni iranlılar) onu böyük sayır və həmin gündə onlar bir-birinə hədiyyə bağışlayırlar”. İmam Sadiq buyurdu: “And olsun Məkkədəki Beyti-Ətiqə ki, bunun (yəni bu günün böyük tutulmasının və insanların bir-birinə hədiyyə verməsinin) qədim bir əsası vardır və başa düşəsən deyə onu sənin üçün açıqlayıram”. Dedim: “Ey ağam, bunu səndən öyrənmək mənim üçün ölənlərimin yaşamasından və düşmənlərimin ölməsindən daha sevimlidir”. İmam dedi: “Ey Müəlla! Novruz günü elə bir gündür ki, Allah o gündə bəndələrindən Ona ibadət edəcəkləri, Ona heç bir şeyi şərik qoşmayacaqları, Onun rəsullarına, höccətlərinə və imamlara – səlam olsun onlara! – iman gətirəcəkləri barədə əhd-peyman almışdır. O, Günəşin tulu etdiyi (çıxdığı), küləklərin əsdiyi və yerin parıltısının xəlq edildiyi ilk gündür. O, elə bir gündür ki, Nuh əleyhissəlamın gəmisi Cudi dağının üzərinə yan aldı, o, elə bir gündür ki, Allah o gündə minlərlə adamın ölüm qorxusu ilə öz yurdlarını tərk etdiyi və Allahın da onlara “Ölün!” – dedikdən sonra diriltdiyi həmin şəxslərə həyat verdi 20 , o, elə bir gündür ki, Cəbrayıl Peyğəmbərə nazil oldu, o, elə bir gündür ki, Peyğəmbər Beytülhəramın üstündən Qüreyşin bütlərini atsın deyə Əlini çiyninə aldı və o da İbrahim əleyhissəlam kimi bütləri qırdı, o, elə bir gündür ki, Peyğəmbər öz əshabələrinə Əli əleyhissəlama möminlərin əmiri kimi beyət etmələrini əmr etdi, o, elə bir gündür ki, Peyğəmbər Əlini cin vadisinə göndərdi ki, onlardan onun üçün beyət alsın, o, elə bir gündür ki, Əmirülmöminin Əli ibn Əbitalibə ikinci dəfə beyət edildi, o, elə bir gündür ki, Əli (ə) Nəhrəvan əhli (xaricilər) üzərində qələbə çaldı, Zussədyəni öldürdü 21 , o, elə bir gündür ki, bizim Qaimimiz və əmr sahibləri zühur edəcək, o, elə bir gündür ki, Qaimimiz Dəccala qələbə çalacaq və onu Kufə zibilliyində çarmıxa çəkəcəkdir. Elə bir novruz günü yoxdur ki, biz o gündə fərəci (zəfəri) gözləməyək. O, bizim və şiələrimizin günlərindəndir. Əcəm (iranlılar) onu qorudu, siz isə zay etdiniz. ...” Bu rəvayət novruzun mədh olunması və onun ayinlərinə bağlanmağın lüzumu barəsində əldə olan yeganə rəvayətdir. Baxmayaraq ki, bu rəvayət şəri, tarixi və nəqli zəiflik və səhvlərlə doludur və özü özünün qondarma olduğunu ortaya çıxarır. Əlbəttə ki, bu cür rəvayətlərin qondarılmasının səbəbini şiə məzhəbini inhiraf və sapqınlığa çəkmək, yaxud İslamdan əvvəlki əqidələri və adətləri inkişaf etdirmək və Əhli-Beyt yolu adı ilə cahiliyyə dövründəki nəfsani istəkləri qanuniləşdirmək üçün Əhli-Beyt düşmənlərinin istiqamət və cəhdində görmək lazımdır. İndi isə rəvayətin zəif cəhətlərindən bir nümunəni araşdıraq:
verilən bir çox ifadələr Avesta kitabından və köhnə Yüklə 5,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|