MİLLİ GÖRÜŞ
20
proqramı, planı və ön hazırlıqları hazırlanmalı və
təqib edilməlidir. Beləliklə, ölkələrarası dialoqun
başlaması zəmini və inkişaf etməsinin təmin edilməsi
istiqamətində işlər görülər.
Aşağıdakı tabloda “İslam və Qərb Dialoq
İnstitutu”nun necə bir institut olaraq qurulması və
fəaliyyət göstərməsinin lazım olduğu sxematik olaraq
açıqlanmışdır.
DİALOQ İNSTİTUTUNUN ÜMUMİ
KOLLEGİYASI
Bu qurum 1,5 milyardlıq İslam aləminin tanınmış
elm, fikir və aksion adamlarından təşkil olunmuş
bir kollegiyadır. Bu kollegiya mənən 1,5 milyardlıq
İslam aləminin xalq topluluqlarını təmsil edən və
dialoqun əhəmiyyətini qavramış və mənimsəmiş olan
şəxslərdən təşkil olunmuş bir kollegiyadır. Ən azı ildə
bir dəfə toplanmalıdır.
Müəyyən bir vəzifə dövrü üçün seçdiyi idarəetmə
kollegiyasının illik məzurələrini müzakirə etməli və
tövsiyələr verməlidir. Bu kollegiyada vəzifələndirilən
şəxslərin çox yaxşı bir şəkildə seçilməsinin bütün
fəaliyyətlərin müvəffəqiyyətli olması baxımından
əhəmiyyəti böyükdür.
İDARƏETMƏ KOLLEGİYASI
Ümumi kollegiya tərəfindən seçilmiş məhdud
sayda üzvə sahib olan bir kollegiyadır. Təqribən 3 ayda
bir dəfə toplanmalı, İnstitutun fəaliyyətinə istiqamət
verməli və nəzarət etməlidir.
ALİ MÜŞAVİRƏ KOLLEGİYASI
İslam aləminin fikir və tövsiyələrindən istifadə
ediləcək seçilmiş şəxslərindən təşkil olunmuş
kollegiyadır. Bu da təqribən 3 ayda bir dəfə
toplanmalıdır. Və ayrıca lazım olduğu zamanda
da toplanmalıdır. İnstitutun fəaliyyəti haqqında
istiqamətləndirici tövsiyələr verərlər.
Fəaliyyətinə nəzarət edərlər. Bunların hərtərəfli və
geniş şəkildə çalışması üçün lazım olan qərarlar qəbul
edər və müxtəlif tədbirlər həyata keçirərlər.
BAŞ KATİB
Davamlı olaraq institutun başında dayanmalıdır.
İdarəetmə Kollegiyasının və Ali Müşavirə
Kollegiyasının qərarları istiqamətində əsas fəaliyyət
göstərməlidir.
MÜDİRLƏR KOLLEGİYASI
Baş katiblə bərabər 5 əsas şöbənin başçılarından təşkil
tapmalıdır. Şöbələr arasındakı əməkdaşlığa və bütün
fəaliyyətlərin idarə edilməsinə bu kollegiya vasitəsitəsilə
nəzarət edilməlidir.
Bu kollegiyanın üzvləri təqribən həftədə bir dəfə
toplanaraq fəaliyyətlərə istiqamət verməlidir.
İnstitutun əsas fəaliyyətləri bu beş şöbə tərəfindən
idarə edilməlidir.
Hər bir şöbənin müdiri, xüsusi müşavirə kollegiyası,
katibi və digər ehtiyacları təmin edəcək qədər şəxsi heyəti
vardır.
Bu şöbələr İslam dünyasının mövcud qurum və
imkanları ilə əməkdaşlıq içində fəaliyyət göstərməlidirlər.
1. STRATEJİ ARAŞDIRMA VƏ PLANLAMA
ŞÖBƏSİ
Bu şöbə institutun bütün fəaliyyət sahələrində
necə fəaliyyət göstərməsi lazım olduğunu araşdıran
və planlaşdıran şöbədir. İslam dünyasının tanınmış
mütəxəssislərindən yararlanmalıdır.
Fəaliyyətlərin məhsuldar olması üçün hər cür
araşdırma və planlaşdırma ortaya qoymalıdır.
2. YENİ DÜNYA NİZAMI TƏMƏL ƏSASLARI
VƏ İNSAN HAQLARI ŞÖBƏSİ
Bütün bu fəaliyyətlərin ana qəyəsi yeni bir dünyanın
sülh və hüzur içində yaşayan bir dünya və bütün
insanların həyatına səadət gətirən bir dünya olmasını
təmin etməkdir.
Buna görə də “Kobud gücü deyil, haqqı üstün
tutan” yeni bir dünyanın təməl əsasları nələr olmalıdır?
Bu dünyada insan haqları hansılardır? Və insan haqlarına
zidd olan davranışların qarşısı necə alınacaqdır? Bütün
bu mövzular əsas qayə baxımından böyük əhəmiyyət
daşıyır. Bu mövzuların seçilmiş mütəxəssislər tərəfindən
sürəkli araşdırılması, müxtəlif fəaliyyətlərlə davamlı
kamilləşdirilməsi lazımdır.
Beləcə digər mədəniyyətlərin təmsilçiləri və qərb
ilə dialoqa başladığı zaman haqqa söykənən dünya
nizamı olaraq bərabərlik və əməkdaşlıqla necə bir nizam
qurulacağı mövzusu aydınlaşdırılmış olacaq.
3. DİALOQ HEYƏTLƏRİ VƏ DİALOQ
TOPLANTILARI TƏRTİB ETMƏ ŞÖBƏSİ
Bu şöbədə müxtəlif mövzularda İslam dünyasını
təmsil edəcək dialoq heyətlərinin vəzifələri
araşdırılacaq.
İslam dünyası ilə, ələlxüsus yuxarıdakı
tabloda göstərilən digər dünya mərkəzləri arasında
tərtib olunacaq dialoq toplantıları bu şöbədə
MİLLİ GÖRÜŞ
21
planlaşdırılacaq, hazırlıqları tamamlandıqdan sonra
həyata keçiriləcəkdir.
4. QƏRBİ İZLƏMƏK VƏ İSLAM ƏLEYHİNƏ
MƏQSƏDLİ TƏBLİĞATLARIN QARŞISININ
ALINMASI ŞÖBƏSİ
Bu şöbə İslam dünyasında mövcud olan müxtəlif
qurumlarla əməkdaşlıq edərək Qərbdə və tabloda
göstərilmiş digər dünya bölgələrində müsəlmançılığın
əleyhinə aparılan təbliğatları və fəaliyyətləri izləməli
və bunların düzəldilməsi üçün həmin ölkələr nəzdində
təşəbbüslərlə çıxış etməlidir.
Köln Universiteti “İslam Araşdırmalar İnustutu”nun
Direktoru mərhum Prof. Fəlaturi bir çox qərb elm
adamları ilə bərabər Almaniyada, xüsusilə də məktəb
kitablarında və rəsmi dövlət yayımlarında İslam dini və
cəmiyyətləri əleyhinə aparılan həqiqətəzidd fəaliyyətləri
kitablar halında sübuta yetirmişdir.
Bu cür fəaliyyətlərin genişləndirilməsi bir vəzifədir,
çünki bir çox qərbli idarəçi öz ölkələrində aparılan
məqsədyönlü İslam əleyhdarlığı fəaliyyətlərindən
xəbərsizdir.
5. LOBBİ FƏALİYYƏTLƏRİ ŞÖBƏSİ
Bir çox qərb ölkəsi məqsədyönlü mənfi təbliğatlar
ucbatından media, universitet və siyasət sahəsində İslam
dünyası ilə dialoqu lüzumsuz görən fikir axımlarının təsiri
altındadır.
Yuxarıda izah edildiyi kimi qərb özünü də tanımır,
İslam dünyasını da tanımır. Dünya sülhü üçün İslam-
Qərb Dialoqunun əhəmiyyətini idrak edə bilmir.
Bu mövcud vəziyyətin düzəldilməsi üçün bütün bu
ölkələrdə media, universitet və siyasət mənsublarından
mümkün olduğu qədər geniş bir kütləni müsbət bir
lobbi fəaliyyətinə sövq etmək çox böyük əhəmiyyət
daşıyır.
Hələ də müxtəlif müsəlman ölkələri və ya bu
ölkələrdəki qurumlar tərəfindən aparılan fərdi və
mövqeli lobbi fəaliyyətləri son dərəcə yetərsiz və
kifayətsizdir.
Dialoq İnstitutunun bu şöbəsi tərəfindən müsəlman
ölkələr və o ölkədəki qurumlar tərəfindən, yəni bu lobbi
fəaliyyətlərinin nəzarəti, koordinasiyası və inkişaf
etdirilməsi çox böyük əhəmiyyətə malikdir.
Bax, lobbi fəaliyyətləri şöbəsi bu xidmətləri həyata
keçirəcək şəkildə işləməsi üçün düşünülmüşdür.
Elə bu əsas quruluşa sahib olmaq üzrə qurulacaq
Dialoq İnstitutu bütün bu fəaliyyətləri idarə etmək
surətilə nəticə olaraq tabloda göstərilən mərkəzlərlə
sülh və əməkdaşlıq dialoqlarının keçirilməsini təmin
edəcək, bütün bunların nəticəsi olaraq inkişaf etmiş
ölkələr və inkişaf etməkdə olan ölkələrin bir yuvarlaq
masa ətrafında toplanaraq, yəni başqa bir təbirlə D-8-
lərlə G-7-lərin “2-ci Yalta Konfransı”nı həqiqətə
çevirmək surətilə yeni bir dünyanın;
1. Müharibə deyil, Sülh!
2. Qarşıdurma deyil, Dialoq!
3. İkili standart deyil, Ədalət!
4. Üstünlük deyil, Bərabərlik!
5. İstismar deyil, Əməkdaşlıq!
6. “Təzyiq və hökmetmə (təhəkküm) deyil, insan
haqları, azadlıq, demokratiya!” prinsiplərini əsas
götürməklə “Gücü deyil, haqqı üstün tutan” bir
dünyanı qurmağın əzmini göstərəcəkdir.
Dialoq İnstitutunun fəaliyyətləri ilə tablodakı
dialoqla nəticə olaraq bu məqsəd üçün tətbiq
ediləcəkdir.
Bu mövzuda tablodan da göründüyü kimi müsəlman
ölkələrin təmsilçiləri ilə, məsələn Rusiya, Çin,
Yaponiya, Hindistan və Braziliya kimi ölkələrlə dialoq
fəaliyyətləri inkişaf etdiriləcəyi kimi, əlbəttə, böyük bir
meyil və qayğı ilə ABŞ və Avropa Birliyi ilə aparılacaq
dialoq fəaliyyətlərinin da həyata keçirilməsinə əzm
göstəriləcəkdir. Müvəffəqiyyət Allahdandır!
Nitqimin sonunda bir dəfə də bu simpoziumu
təşkil edən Kral Əbdüləziz Xalq Kitabxanasının
Ali İdarəetmə Şurasının Sədri Vəliəhd Abdullah ibn
Əbdüləziz bəyi, İdarəetmə Şurasının üzvlərini və
bu toplantıya təşrif gətirib qiymətli fikirləri ilə bizi
feyziyab edənləri və ümumiyyətlə, simpoziumda
iştirak edənləri səmimi hisslərimlə təbrik edir, onlara
təşəkkür edir və simpoziumun İslam dünyası və bütün
insanlıq üçün səadət və xoşbəxtliyə vəsilə olmasını
və gözlənilən, həsrəti çəkilən yeni bir dünyanın
qurulmasına əhəmiyyətli bir xidmət etməsini təmənni
edərək hamınızı Allaha əmanət edirəm.
Əs-Səlamu Əleykum və Rəhmətullahi və Bərəkatuh!
1.Öz hüquq və vəzifələrindən başqalarının zərərinə qanunsuz
istifadə etmək.
2. Əl-Bəttani haqqında məlumat əldə etmək istəyənlər “Milli
Görüş-Sabiqun” Hərəkatı tərəfindən nəşr olunmuş “İslam
və Elm” broşürasına müraciət edə bilərlər. mənbə: www.
sabiqun.az (“Nəşrlərimiz” bölməsi)