Mövzu: Mеhmanхana fəaliyyətinin tariхi inkişaf mərhələləri Plan

 
17 
var.  Amerika  mehmanxana  bazasının  artım  sürəti  Avropanı  qabaqlayır.  90-cı 
illərdə  amerika  mehmanxan  şəbəkələrinin  təsiri  daha  da  güclənir.  Onlar 
mehmanxana  şəbəkələri  siyahısında  1-ci  onluğundan  Avropanın  “Travelodge 
International”  və  “Master  Hosts  International”  kimi  mehmanxana  şəbəkələrini 
sıxışdırıb çıxarmıış və hazırda bu siyahıda yalnız “Accor” (Fransa) və “Forte PLC” 
(Böyük Britaniya) mehmanxan şəbəkələri qalmışdır. 
         Dünya  mehmanxana  nömrə  fondunun  14%-nə  (3  mln  nömrə)  malik  olan 
Asiya regionu bu sahədə 3-cü yeri tutur. Artım sürəti isə 15-20% olaraq orta dünya 
tempini 2-3% qabaqlayir. 
         Afrika  regionun  payina  0,4  mln  nömrə  düşür  ki,  bu  dünya  fondunun  3%ni 
təşkil edir. 
         Avstraliya    və  Okeaniya  regionunda  dünya  nömrə  fondunun  3%-ni  təşkil 
edir. 
         Ayrıca ölkələr dünya mehmanxana sənayesində öz qüdrətinə əzəmətinə görə 
liderıik  ABŞ  (3.5  mln),  Yaponiya(1.65  mln),  Italiya  (1mln),  Fransa,  Ispaniya, 
Ingiltərə,  Çin,  Avstraliya(0.5  mln),  Avstriya,  Kanada,  Yunanistan(0.3mln), 
Tailand,  Rusiya,  Indoneziya,  Türkiyə  (0.15-0.23  mln),  Isveçrə,  Braziliya, 
Argentina (0.5 mln) kimi ölkələrə məxsusdur. 
         Dünya  mehmanxana  sənayesində  mehmanxana  fondunun  artımına  görı 
Türkiyə,  Çin,  Malayziya,  Sinqapur,  Mərakeş,  Ispaniya,  Almaniya  və  Argentina 
kimi ölkələr liderliyə çıxıblar. 
3. Dünyanın məşhur, ən yaxşı və qeyri-adi mehmanxanaları 
“Institusional  Investor”  jurnalinda  bütün  regionlardan  bankir  arasında 
keçirilmiş  sorğu  əsasında  dərc  edilmiş  “Dünyanın  ən  yaxşı  mehmanxanaları” 
məqaləsində bir neçə il ərzində Banqkokun(Tailand) “Oriental” mehmanxanası 1-
ci  sayılırdış  onun  ardınca  Honkonqdakı  “Regent  Honq  Konq”  və  hamburqdakı 
“Vier jahrenzeiten” sonra yenə Honkonqdakı “Mandarin Oriental” və Londondakı 
“Connanqht” qeyd edilmişdiş 

---

 
18 
           1992-ci ildə bu siyahıda bir qıdır dəyişiklik oldu:1-ci iki yerə “Regent Honq 
Konq”  və  “Bel  air”  (Los-Anceles)  layiq  görülürlər.”Shanqri-La”  (Sinqapur) 
mehmanxanasınisə 3-cü yeri tutur. 
           Beyneəlxalq  korporasiyanın  (1928-ci  ildə  yaradılmışdır)  “Dünyanın 
qabaqcıl  otelləri  kataloqunda  ən  çox  fərqlənmiş  mehmanxana  müəssisələri 
haqqında”  məlumat  verilir.  1997-ci  il  kataloqunda  qabaqcıl  ən  yaxşı 
mehmanxanaların  sayı  308-dir.  (92  min  nömrə).  Bu  cür  otelləri  yüksək  peşəkar 
müstəqil ekspertlər seçir. Ən yaxşı otellər ABŞ-da fəaliyyət göstərir. Onların sayı 
40-dan artıqdır. 
           Bu cür mehmanxanalar Italiyada 30 Isveçrədə 23 Almaniyada 21 Fransa və 
Ispaniyada 15 Hindistanda 12 Yaponiyda 11 Ingiltərədə 9 Tailandda və Meksika 8 
Çin və Avstriyada 7 Portuqaliyada 6-dır. 
           Bu  kataloqda  Rusiyanın  2  otelinin  adı  da  dərc  edilmişdir.  Bunlar  “Balçuq 
Kempinski” 
(Moskva) 
və 
“Qrand 
Otel 
Avropa” 
(Sankt-Peterburq) 
mehmanxanalaridır. 
           Dünyanin ən yaxşı otellərini təyin etməklə təkcə “Dünyanin aparıcı otelləri” 
ş
irkəti  deyil,    həmçinin  30  ildən  çox  bu  işlə  məşğul  olan  “Dünyanın  imtiyazlı 
otelləri  və  kurortları”  (Preferred  Hotels  and  Resorts  Worldwide)  beynəlxalq 
təşkilatı da məşğul olub. Bu təşkilatön təşkil etdiyi ən yaxşı mehmanxanalarin sayı 
101-dir,  bunlardan  69  otel  Şimali  amerikada  yerləşir  ki,  bu  da  regionda  servisin 
yüksək  səviyyəsinə  sübutdur.  Bu  otellərin  müştəriləri  varlı  insanlardır  və  otel 
sahiblərinin  dediyinə  görə  onların  əksəriyyəti  Rusiya  və  MDB-nin  digər 
ölkələrindəndir. 
           “Tişay  otelləri”  beynalxalq  assosiasiyası  1968-ci  ildən  fəaliyyət  göstərir. 
Onun mənzil-qərargahı Parisdə yerləşir. 
            Bu assosiasiyaya daxil olmaq üçün 3 əsas meyar olmalıdır: 
1)  Qonağı təbii və komfort şərait əhatə etmılidir; 
2)  Müasir tələblərə cavab verən xarakterik görünüşlü, qonaqpərvər, rahat və 
bəzəkli mehmanxana; 
3)  Yüuksək səviyyəli restoran və mətbəx. 

---

 
19 
             Hal-hazırda  “Tişay  otelləri”  Şəbəkəsinə  Avropada  329  mehmanxana 
aiddir. 
             Dünyanin ən iri mehmanxanasi “MGM Grant” (Las-Veqas) hesab edilirdi. 
Onun 5505 nömrəsi var. 
             Hazırda  Las-Veqasın  digər  mehmanxnası  “MGM  Grant”ı  ötmüşdür.  Bu, 
“Sands  Hotel”dir  (6600  nömrə).  “Pul  Karlton”  və  Kanadanin  “Four  Seasons” 
(Dörd  Mövsüm)  mehmanxanalarını  adətən  ən  yüksək  səviyyəli  mehmanxanalar 
kimi qiymətləndirirlər. 
             Beləliklə  dünyanın  ən  iri  20  otelindən  14-ü  Las-Veqasda  yerləşir.  Las-
Veqas  dünyanın  əyləncə  mərkəzi  sayılır.  Şəhərdə  50-dən  çox  kazino  var  ki, 
bunlarin  çoxu  xüsusi  tikilmiş  mehmanxanaların  nəzdində  fəaliyyət  göstərir.  Bu 
otellərin apartmentləri adi mehmanxana apartmentlərindən böyükdür, mini hovuz, 
cakuzisi,  böyük  ekranli  bir  neçə  televizoru,  bir neçə  hollu,  yataq  və  qonaq  otağı, 
bar  və  s  var.  Bele  apartmentlər  binanın  digər  hissələrində  təcrid  olunmuş  yerdə 
yerləşir  və  müstəqil  brondlaşdirma  və  yerləşdirmə  xidmətləri  vardır.  Kazinolu 
otellərin  bir  çox  nömrələri  varlı  müştərilər  üçün  boş  saxlanılır.  Bu  nömrələrin 
qiyməti sutkaya 1000-25000 ABŞ dolllarina qədərdir. 
             1993-cü  ildə  “Rits  Karlton”  mehmanxansı  “Baldrige  National  Quality 
Awards”  mükafatına  layiq  görülmüşdür.    Bu  mükafat  ABŞ  Konqresi  tərəfindən 
1987-ci  ildə  Amerika  biznesində  ən  yüksək  nailiyyətlərin  havasləndirilməsi 
məqsədilə  təsis  edilmişdir.  Bu  mükafat  keyfiyyətin  kompleks  şəkildə  idarə 
edilməsi istiqmətində bir çox səylər göstərmiş mərhum Abş ticarəti naziri Melkolm 
Bolbrijin  (ABŞ)  adını  daşıyır.  ABŞ-da  əmtəələrin  və  xidmətlərin  keyfiyyəti 
uğurunda  çalışan  ən  nüfuzlu  mükafat  hesab  edilir.”Pur  Karlton”  ən  dəbdəbəli 
mehmanxana şəbəkələrindən biri kimi şöhrət qazanmışdır. 
  

---