Mövzu: Mеhmanхana fəaliyyətinin tariхi inkişaf mərhələləri Plan
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Plаn 1.
- 2. Dünya mehmanxana şəbəkələri, оnlаrın əsаs göstəriciləri
10 MÖVZU: 2. DÜNYA MEHMANXANA SƏNAYESI Plаn 1. Mehmanxana işinin təşkili modelləri 2. Dünyа mеhmаnхаnа şəbəkələri, оnlаrın əsаs göstəriciləri 3. Dünyanın məşhur, ən yaxşı və qeyri-adi mehmanxanaları 1. Dünya mehmanxana sənayesində hələ xx əsrin 50-ci illərindən idarəetmə strukturunda mehmanxana işinin təşkilinin əsas iki modeli təsdiqlənmişdir. I model-Rits modelidir ki, bu da məşhur Isveçrə sahibkari Sezar Ritsin adini daşıyır. Dünyanın bir çox məşhur otelləri onun adı ilə baьlıdır. Rits modeli Avropa nəzakət və zadəgan ənənələrinə əsaslanır. Hazirda bu model böhran keçirir. II model – amerikali sahibkar Kemons Uilsonun adı ilə bağlıdır. “Holiday Inn” mehmanxana şəbəkəsi bu modellə işləyir. “Holiday Inn” otelləri dünyada ilk dəfə olaraq telekonfrans keçirmək üsulunu tətbiq etmişdir. Bu modellə müştərilərin ehtiyac və arzularının ödənilməsinə üstünlük verməkə xidmətin yüksək standartlarına (otelin hər hansi bir olkədə yerləşməsindən asılı olmayaraq) riayət olunur. Mehmanxananin geniş dəhlizindən (vestibülundən) başlamış interyerinə (daxili gorünüşü) xeyli diqqət verilir. Bu model üzrə fəaliyyət göstərən mehmanxanlara aşağıdakı tələbər qoyulur: - mehmanxanada isifadə olunmuş üslubun vəhdəti (memarlıq və interyer baxımindan); - mehmanxana nişanlarının və reklamlarının eyniliyi; Geniş və funksional vestibül (holl); - daimi müştərilər üçün nəzərdə tutulmuş nömrələr; Müştərilərin cəld və çevik qeydiyyatı; - səhər yeməyi - “Isveç masası” (Şved stolu); - mehmanxanada konfrans-hollun olması; - əlverişli tariflər (qiymətər) siyasəti; 11 - marketinq. Kommunikasiyalar xidməti və idarəetmənin mərkəzləşdirilməsi. Ikinci model üzrə dünyada 50%-dən çox mehmanxan şəbəkəsi fəaliyyət göstərir. Bu şəbəkələr, demək olar ki, öz mahiyyətinə görə iqtisadi maliyyə imperiyalarıdır və bir sahibkar – baş holdinq tərəfindən idarə olunur. Bakı şə hərində fəaliyyət göstərən “Hyatt Regency” və “Hyatt park” ikinci modelə aiddir. I və II modellərilə yanaşı III model də mövcuddur. “Könüllü” adlanan mehmanxana şəbəkələri bu qəbildəndir. (“Best Western”, “Romanite Hotels” və s.). Bu modelə görə eyni ticarət nişanı altında, hansı ölkədə yerləşməsindən asılı olmayaraq, oxşar əlamətlər üzrə bir standart və xidmətlərə riayət edərək mehmanxanalar birləşir. Mehmanxanalar vahid fonda üzvulük haqqı ödəyirlər ki, bu vəsait birləşirmiş reklam marketinq fəaliyyətinə sərf olunur. Bununla bərabər mehmanxanaların iqtisadi maliyyə və idarəetmə müstəqillikəri tamamilə saxlanılır. Mahiyyatcə bu şəbəkələr bir müqavilə altında birləşmiş assosasiyalardır. Ikinci və üçüncü modellərin birləşməsi də mümkündür. Buna misal olaraq Fransanın “Accor” mehmanxanalarını göstərmək olar. Mehmanxana şəbəkəyə üzv olaraq heç də onun mülkiyyətinə çevrilmir. Qərbi Avropa Rits modelinin dayağı olaraq qalır. 1995-ci ilin əvvəlinə olan məlumatına görə Avropada mövcud 50 mehmanxana şəbəkəsi ümumən 410000 nömrəsi olan 3400 mehmanxananı birləşdirir. Buna baxmayaraq Avropada nəhəng mehmanxana korporasiyalari ə vəzinə könüllü şəbəkələr yaratmağa daha meyilli olan ənənəvi mehmanxanaların sayı üstünlük təşkil edir. Ikinci və üçüncü modellərin nümunə kimi Bakı şəhərində yerləşən “Plaza” otelini göstərmək olar. 2. Dünya mehmanxana şəbəkələri, оnlаrın əsаs göstəriciləri Mehmanxan təsərrüfatının gələcək inkişafı onun qloballaşması ilə bağlıdır. Bu sahədə fəaliyyət göstərən şirkətlər öz ölkələri sərhədlərindən xaricə çıxmadan inkişaf edə bilməz. Beynəlxalq mehmanxana korpоrasiyalarinın inkişafı 70-ci illərin axırında “Boinq-707” və “Boinq-747 ” təyyarələrinin meydana çıxması ilə 12 ə laqədardır. O zaman beynəlxalq turizmdə sürətli inkişaf var idi ki, bu da beynəlxalq mehmanxan şəbəkələrinin yaranmasına səbəb olmuşdur. Mehmanxana şəbəkələri (iki və daha çox) mehmanxana qruplarından ibarət olur, kollektiv biznesi həyata keçirir və vahid rəhbərliyin nəzarəti altında fəaliyyıt göstərir. Mehmanxana şəbəkələrinin rəhbərliyi mehmanxanlarin hər hansı bir fəaliyyətindən gəlir götürərək üstünlük əldə edir, eyni zamanda iş prosesində nöqsanların məsuliyyətini də daşıyır. Şəbəkələrin yaranması dünya bazarına yüksək səviyyəli, beynəlxalq standartlara uyğun mehmanxana xidmətlərininn çıxrılmasına şərait yaradır. Turist xarici ölkədə ona tanış olan şirkətin mehmanxanasinda özünü rahat ve evindəki kimi hiss edir. Beynalxalq mehmanxana şəbəkələrinin böyük bir qismi ABŞ-a məxsusdur. Bu, lüks dərəcəli mehmanxana şəbəkələri olan “Hyatt”, “Hilton”, “West Inn”, “Mariott”, “Şeraton”, “Ramada” və başqalarindan ibarətdir. IEOÖ-də ABŞ mehmanxanasına idarəetmə təcrübəsinə böyük ehtiyac var idi. ABŞ 1948-ci ildə Latın Amerikası ölkələrinin iqtisadiyyatinın inkişafı məqsədilə bu ölkələrdə öz filiallarını açmaq və otellər tikmək üçün bir neçə mehmanxana şirkətinə müraciət edir. Yalnız 19500-ci illərin axırlarında “Pan American Airways” şirkəti buna razılıq verir. Beləliklə onun “Intercontinental Hotels” adlanan filialları Vensuela, Baziliya, Uruqvay, Çili, Kolumbiya, Meksika və Latın Amerikasının digər ölkələrində yaranır. Artıq 1981-ci ildə dünyanın 50 ölkəsində bu tipli 85 otel yayılmışdı. Sonralar “Pan American” öz mehmanxansina şə bəkəsini “Sasian Japanese Corporation” şirkətinə, o da öz növbəsində bu mehmanxana şəbəkəsini “Grand Metropelitan” şirkətinə satmışdır. Konrad Hilton beynəlxalq mehmanxana bazarını mənimsəyən ilk liderlərdən biri idi. O, 1948-ci ildə San Xuanda (Puerto-Riko) “Caribe Hilton” otelinin idarəçiliyini ələ keçirir. Hilton öz rəqiblərini qabaqlayraq bu müqaviləni bağlayır. Bu işdə ona ispan dilini bilməsi də kömək etmişdir. Artiq 1974-cü ildə Hilton 31 dövlətdə yerləşən 61 (23263 nomrə) mehmanxanya rəhbərlik edir. Hazırda “Hilton International” Böyük Britaniyanın “Ladbroks Group PLC” şirkətinə məxsusdur. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|