Mövzu: Mеhmanхana fəaliyyətinin tariхi inkişaf mərhələləri Plan
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
7 XX əsrin əvvəllərində Bakının mərkəzində ilk mehmanxana - “Yeni Avropa” (hazırda “Lukoyl”un Ticarət Evinin binası) açılır. Bir neçə il keçdikdən sonra daha yeni “Metropol” (hazırda Nizami”muzeyi) mehmanxanası tikilir və hamını öz gözəlliyi ilə heyran edir. Oktyabr inqilabından sonra Böyük Vətən müharibəsinin sonuna kimi Bakıda yeni mehmanxanaların tikintisi qeyd olunmur. 50-ci illərdə və 60-cı illərin əvvəlində “Inturist” və “Naxçıvan” mehmanxanalarının binaları tikilməyə başladı. 70- ci illərdə Azərbaycanda mehmanxana tikintisinin güclü inkişafı başlayır. Bu mərhələdə “Bakı”, “Turist” və iki 17 mərtəbəli simmetrik yerləşmiş “Azərbaycan” və “Abşeron” mehmanxanalarının binaları tikilib başa çatmışdır. Sonuncunun açılışı 1985-ci ildə olmuşdur. Bu mehmanxanalar həm xidmət səviyyələrinə görə, həm də texniki təchizatına görə beynəlxalq standartlara cavab vermirdi. Mütəxəssislər sübut etmişlər ki, 700-dən çox yeri olan mehmanxanalar çətin idarə edilir. Bu 2 mehmanxananın hər biri 1200 yerə malik olduğu halda, ümumi yerləşmənin 15%-ə qədəri dola bilirdi. Bu mehmanxanalarda servis səviyyəsini yaxşılaşdırmaq əvəzinə, yerləşmə qiymətləri artırılırdı. Bu illərdə Turizmin inkişafı və 1983-cü il 30 aprel tarixli SSRI Nazirlər Sovetinin qərarı ilə əlaqədar, Xəzərin sahilini Ümumittifaq əhəmiyyətli yeni kurort zonasına çevirmək məqsədi ilə Gəncədə, Qusarda, Şəkidə və Azərbaycanın digər şə hərlərində mehmanxanalar tikilmişdi. Müstəqillik əldə etdikdən və 1994-cü ildə neft üzrə “əsrin müqaviləsi” imzalandıqdan sonra neft müqavilələrinin həyata keçirilməsi, sərgilərin keçirilməsi, yerli ali məktəblərdə xarici vətəndaşların təhsili ilə əlaqədar Bakıda ə sl “qaynama” başlayır. Qısa müddətdə Bakıda beş ulduzlu “Həyat”, “Plaza”, “Avropa” və dünyanın aparıcı mehmanxana xəttinin digər təmsilçiləri olan otellər yarandı. Son illərdə beynəlxalq turizm inkişaf etməyə başlamışdır. 1998-ci ildə Almaniyadan 120 turist Masallı rayonunda “Türkan” mərkəzində, “Istisu” otelində dincəlmişlər. Nabranda “Palermo” turist mərkəzi tikilmişdir, Şıx kompleksində “Qresent-Biç”otelində xarici turistlər üçün bütün şərait yaradılmışdır. Qubada (Afruca), Şamaxıda (Pirqulu), Şəkidə (Marixal), Zaqatalada, Qaxda və Ismayıllı rayonunun Lahıc kəndində pansionat və otellər tikilir. 8 Mehmanxana-restoran biznesi beynəlxalq və daxili turizmin inkişafı ilə sıx ə laqədədir. Bu sahədə son illərdə baş verən köklü dəyişikliklər Azərbaycanın mehmanxana təsəruffatının müasir vəziyyətinə və gələcək inkişafına bilavasitə təsir etmişdir. Təşkil edilmiş istirahət daha çox əhalinin xaricə meyilli, imkanlı hissəsinə müəssər olur. Əhalinin qalan hissəsi üçün isə o, daha çox qeyri-mümkün olur. Tələbatın azalmasında nəzərə çarpan rolu mehmanxana təsərrüfatında xidmətlərin daim artan qiymətləri və həm də nəqliyyatın bahalaşması oynayır. Sonuncu, səfərlərin həcminə və uzaqlığına çox güclü təsir etmiş - uzaq səfərlər dayandırılmış, ekskursantların axını kəskin azalmışdır. Mehmanxanalar aşağıdakı əlamətlərə malikdirlər: 1. Sayı müəyyən edilmiş, minimumu aşmayan, vahid rəhbərliyi olan nömrələrdən ibarət olurlar. 2. Yatağın sahmana salınması, nömrənin və sanxəttin gündəlik təmizlənməsi ilə məhdudlaşmayan müxtəlif mehmanxana xidmətləri göstərilir. 3. Göstərilən xidmətlərə, mövcud qurğulara və ölkənin standartlarına uyğun olaraq dərəcə və kateqoriyalara görə qruplaşmışdır. 4. Ixtisaslaşdırılmış qurum kateqoriyasına daxil deyil. Analoji qurumlara pansionatlar və mebelləşmiş otaqlar, turist yataqxanaları və yerləşdirmənin digər vasitələri daxil olub, nömrələrdən təşkil olub, gündəlik yatağın sahmana salınması, nömrənin və sanxəttin təmizlənməsini də əhatə edən məhdud mehmanxana xidmətləri göstərirlər. Ixtisaslaşmış müəssisələr yerləşdirmə xidmətləri ilə yanaşı, başqa bir ixtisaslaşmış xidmət də göstərirlər. Bu növ müəssisələrə sağlamlaşdırıcı qurumlar, əmək və istirahət düşərgələri, konqress mərkəzləri və s. aiddir. Azərbaycanda 04.06.99-cu ildə qəbul edilmiş və 01.08.99-cu ildə qüvvəyə minmiş “Turizm haqqında qanun”-un 3.1 maddəsinin 3-cü bəndində “Turist fəaliyyətinin dövlət idarəedilməsi”-turist infrastrukturu sahəsində yaxşılaşmağa istiqamətlənmiş mormativ aktların zəruriliyindən bəhs edilir. Mehmanxanalar turizm infrastrukturuna aid olduğu üçün uyğun normativ baza onlar üçün işlənmişdir. 9 Mehmanxana təsərrüfatında müxtəlif kateqoriyalı bölgülər olduğu kimi, mülkiyyət formasına görə bölgü də çox vacib və aktualdır. Hazırda Azərbaycanda 56-bələdiyyə və bir neçə dövlət tabeliyində olan (şəhadətnaməli), (“Babək” və “Inturist” və s.), xarici kapitalla respublika mülkiyyətində olan (“Anba”və “Oazis” və s.), ictimai təşkilatlara məxsus olan (“Azərbaycan”, “Abşeron”, “Qarabağ” və s.), xarici mehmanxana şəbəkəsində olan (“Hyatt Regency”, “Hyatt Tower”, “Plaza”, “Vellinqton” və s.), xarici vətəndaşlara aid (“Irşad”,”City Mansion”, “Içəri şəhər”, “Caspian”, “Crescent Beach”, “Avropa” və s.) mehmanxana vardır. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|