MiRZƏLİyev zaur natiQ
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
13
Malların keyfiyyətinə verilən perspektiv tələblərin tərtib edilməsi elm, sənaye və ticarət işlərinin hazır məmulatın keyfiyyətini yüksəltməyə və daim təkmilləşdirməyə vadar edir. Perspektiv tələblər texniki tərəqqinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq cari tələblər qrupuna kecir və milli standart və texniki şərtlərlə nizama salınır. Malların keyfiyyətinə verilən perspektiv tələblərin nəzərdə kecirilməsi əmtəəşünaslığın vacib məsələlərindən biri hesab edilir. Ümumi tələblər bərabər dərəcədə ya bir mala, yaxud da üstünlüyü çox olan mallara verilir.bu tələblərə malın öz təyinatına nisbətən tam müvafiq olması və əsas funksiyanın yerinə yetirmə dərəcəsi, istifadə rahatlığı, insan üçün zəruriliyi, təhlükəsizliyi, orqanizmin normal həyat fəaliyyətinin təmin edilməsi, təyin olunmuş müddət ərzində iastismar zamanı davamlığı və etibarlılığı, təmirin mümkünlüyü və sadəliyi, estetik tələblər və s. daxildir. Bəzi hallarda malların davamlılığına, bəzi hallarda isə onun xarici tələbatına nisbətən yüksək tələblər qoyulur. Müxtəlif mallara verilən tələblərin xarakteri də eyni deyildir. Belə ki, müsiqi alətinə verilən mühüm tələb onun səslənmə keyfiyyəti, pəncərə şüşəsi üçün isə onun işiqkeçirməsi hesaqb edilir və s. bədii- dekorativ məmulatlar üçün verilən əsas tələblərə onların mövzu məzmununun ideya istiqaməti, rənq tərtibatı, icra dəqiqliyi aiddir; davamlılığa verilən tələb isə ikinci dərəcəlidir. Lakin bundan fərqli olaraq xidmət propsesində müxtəlif mexaniki təsirlərə məruz qalan mallar üçün (sıxılmaya, gərilməyə, əyilməyə, burulmaya, zərbəyə vəs.) davamlılıq üçün verilən tələblər yüksək olur. Bundan əlavə bütün mallar üçün verilən ən mühüm tələb onların insan orqanizmi üçün zərərsiz olması hesab edilir.
müxtəlif ola bilər: məsələn, çüçə və cins-kaşı məmulatlarının kəskin temperatur dəyişmələrinəd istismarının mümkünlüyü.
tələbləri malın istehlakının hansı tərəfinə xarakterizə etməsindən asili olaraq 14
sosioloji, funksional, erqonomik, gigiyenik, estetik, texnoloji, davamlılıq, etibarlılıq, iqtisadi və s.Bu kimi tələblərə ayırmaq olar. Mala verilən sosioloji tələblər, geniş mənada bu və ya digər malın istehsalının ictimai tələblərə müvafik olmasıdır.Statistik gostəricilərin təhlili, istehlak modellərinin tərtib edilməsi və sosioloji təqiqatlar bu tələbləri aşkar etməyə imkan verir. Bu cür təhlillərin əsasında malların optimal çeşidi tərtib edilir.
tələblərdir. Əgər mal funksional tələblərə müvafik olmazsa, bu zaman o, öz təyinatina görə istifadə oluna bilməz.
və digər xususiyyətlərinə verilən tələblərdir. Onlar malın ictimai dəyərini, yararlıgını, səmərəliliyini, funksional məqsədəuyğunluğunu, istifadəsinin rahatlığına, həmçinin əhalinin zövqünə və modaya müvafiqliyini aşkar edir. Məmulatın forması təyinatı ilə, yaşayış mənzilinin xüsusiyyətləri ilə (ölçüsü, işiqlanması) və binanın daxili görünüşü ilə təzad yaratmalıdır. Estetik tələblər məmulatın üsluba, modaya, zövqə müvafiqliyini nəzərdə tutur. Moda dedikdə adətən müəyyən ictimai şəraitdə bu və ya digər zövqlərin məişətin zahiri formalarında, paltarda, ayaqqabıda nisbətən yayılmı. Təzahür forması başa düşülür. Sosioloji-iqtisadi şəraitin dəyişilməsi və müəyyən vaxtın keçməsi ilə ələqədar olaraq moda dəyişilir Məişət mallarının tərtibatında və həmşinin memarlıqda, incəsənətəd nisbətən uzun müddət dəyişmədən qalan, tarixi olaraq yaranan ümumiləşmiş vəsaitlər sistemi və bədii təsviri üsullar STİL (üslub) hesab edilir. Üslubun təzahür xüsusiyyətlərini mebelin tərtibatının, xalçaların, hörmələrin və tikmənaxışlı məmulatların, daşdan, aöacdan, metaldan, papyemaşdan olan məmulatların, həmçinin zərgərlik, bəzək şeylərinin, heykəllərin və s. konstruksiyasında və xarici təttibatında müşahidə etmək olar. Dəqiqləşdirilmiş və ümumən qəbul edilmiş, göstərilən əşyaların zahiri təttibatında və izlərini saxlamış üslublara roman, qotik, intibah dövrü, barokko, 15
rokoko, ampir üslubları hesab edilir. Üslub modanın müxtəlifliyini və onun istiqamətini nəzərdə tutulur. Erqonomik tələblər – məmulatın istismar prosesində istuifadə raharkığını, onun insan orqanizminin xüsusiyyətlərinə müvafiq olmasını və onun məişətdə insan tərəfindən istismarının optimal şəraitinin təmin edilməsini nəzərdə tutur. Erqonomuk tələblər gigiyenik, antropometrik, fizioliji, psixofizioloji və psixoloji tələblərə bölünür.
vaxtda onun həyat fəaliyyətində təhlükəsiz və zərərsiz şəraiti nəzərdə tutulur. Bu tələblər polimer materiallardan və plastik kütlədən hazırlanan mallar üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Malların tərkibində insan orqanizmi üçün zərərli olan maddələr yol verilməyən miqdarda olarsa, o öz təyinatı üzrə istifadə edilə bilməz (qab-qacaq, ətriyyat, ayaqqabı, paltar və s.) Bu tələblərin tərtib edilməsinə və onlara dəqiq riayət edilməsinə böyük diqqət yetirmək vacibdir. İnsanla bilavasitə təmasda olan, kütləvi istehsala buraxmazdan qabaq onların insan üçün zərərsiz olması haqqında Səhiyyə Nazirliyinin Dövlət Sanitariya Müfəttişliyinin icazəsi tələb edilir. Sanəye ticarətə göndərilən malların tərkibi, məmulatın xassələri, onlardan istifadə qaydaları, təhlükəsizlik tədbirləri, qorunma üsulları, ilk yardım haqqında tam məlumat verməyə borcludur. Bu məmulatlar malın üzərindəki etiketlərdə, yaxud da xüsusi yaddaş dəftərçəsi halında malın yanına qoyulmalıdır.
bədəninin forma və ölçülərinə müvafiq olmasını, fizioloji tələblər-məmulatın istifadə zamanı insanın fiziki imkanlarına müvafiq olmasını; psixofizioloji tələblər- məmulatın insanın hiss üzvlərinin xüsusiyyətlərinə müvafiq olmasını nəzərdə tutur. Hazır məmulatların insan psixologiyasının xüsusiyyətlərinə müvafiqliyini xarakterizə edən tələblər psixoloji tələblərə aiddir. Texnoloji tələblər, hər şeydən əvvəl, materiallara, misal üçün, parçalara, ipliyi, laklara, insaat materiallarına verilir. Belə materiallar istifadə zamanı Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|