MiRZƏ ƏLƏKBƏr sabiR

538

 

 

Mirzə Ələkbər Sabir 

P u y a n -  yüyürən, sürətlə gedən. 

P ü r - dolu. 

P ü r b ə h a  - bahalı. 

P ü r f ü t u h  - mənəvi nemətlərlə, lütflər və mərhəmətlərlə dolu. 

P ü r x ü m a r  - sərxoş, sərsəm. 

P 

ü r k ə m a 1 - tam müsbət, mükəmməl; sarsılmaz. 

P ü r m a y ə  -əhəmiyyətli, lazımlı, qiymətli. 

P ü r m ə n a  - çox mənalı, məzmunlu. 

P ü r m ö h ə n  - möhnətlə, dərd-qəmlə dolu (ürək). 

P ü r n u r - nur dolu, çox işıqlı. 

P ü r s i 1 s i 1 ə - zəncirlərlə dolu, çox zəncirli. 

R 

R a d ə ( r a d d ə ) -  təqribi, təxminən. 

R a c e - qayıdan; müraciət olunan. 

R a k i b ə n - süvari olaraq, atlı olaraq. 

R a h - yol. 

R a h i - yolçu, gedən. 

R a h n ü m u n - y o l  göstərən, rəhbər, bələdçi. 

R a z - s i r r  

R a z i q - rizq verən, ruzi verən. 

R a z ü n i y a z  - dua və rica etmə, rəhm və kömək istəmə. 

R ə b b -  Allah. 

R ə b b  i-m ə c i d - Allahın adlarından və sifətlərindən biri; böyük olan Allah. 

R ə b t - bağlama, əlaqələndirmə. 

R ə f -  qaldırma, aradan çıxarma; ləğv etmə; r ə f i - k ü d u r ə t  - qəm-qüssəni 

dağıtmaq. 

R ə f a h - xoş güzəran, bolluq. 

R ə f a q ə t - yoldaşlıq, dostluq. 

R ə f ə t - lütf, mərhəmət. 

R ə ğ m ə n -  qarşı, əks. 

R ə h (r a h) - yol. 

R ə h a - qurtuluş, xilas olma. 

R ə h g ü z a r  - keçid yolu, yolüstü. 

R ə h 1 - yol yükü; r ə h l   i - i   q a m ə t  - yolda bir yerdə uzun vaxt əyləşmə. 

R ə h 1 ə - köhnə məktəbdə üstünə kitab-dəftər qoyulan dar və alçaq miz. 

R ə h m g ü s t ə r  - rəhm yayan, çox mərhəmətli. 

R ə h n ü m a n - y o l  göstərən. 

R ə x n ə -  zərər, ziyan xələl. 

R ə x ş a n - parlaq, parıldayan. 

---

539 

 

Hophopnamə 

R ə x t - pal-paltar. 

R ə x t x a b - yorğan-döşək. 

R ə i y y ə t n ə v a z  - rəiyyətpərəst, rəiyyəti sevən. 

R ə i y y i ə t d u s t  

- xalqa 

dost 

olan.

 

R ə k - damar; qeyrət. 

R ə q ə m   q ı l m a q  - yazmaq. 

R ə m z -  işarə. 

R ə n a -  gözəl, lətif. 

R ə n c - əziyyət, zəhmət. 

R ə n c b ə r  - əkinçi; zəhmətkeş; kəndli. 

R ə n c i-r a h - yol əziyyəti. 

R ə n c u 

r 

- xəstə, zəif, dərdli. 

R ə n g -  hiylə, məkr, aldatma. 

R ə n g i n -  anlaşılmaz, çətin; müxtəlif; parlaq. 

R ə s a 1 ə t - rəsulluq, peyğəmbərlik. 

R ə ş i d ə -  yetişmiş. 

R ə s i d ə 1 i k - təftiş, yoxlama. 

R ə ş a d -  həqiqi yol, düz yol; ə h l i - r ə ş a d -  xalqı doğru yola yönəldənlər. 

R ə ş a d i y y u n  - doğru yol göstərənlər, həqiqət yoluna aparanlar.  

R ə ş i d -  mərd, bacarıqlı R ə ş i q - nəfis, gözəl, zərif. 

R ə ş k - qibtə, paxıllıq. 

R ə u f - mərhəmətli, mehriban. 

R ə v a q - üstü örtülü, qabağı açıq yer; çardaq. 

R ə v a n  — ruh; r ə v a n   i - p a k  - təmiz ruh. 

R ə v a n   e t m ə k  - yola salmaq. 

R ə y a h i n - reyhanlar; ətirli bitkilər. 

R ə’y ə t - bayraq, ələm. 

R i d a - örtü; pərdə. 

R i h 1 ə t - ölmə, dünyadan köçmə. 

R i k a b - üzəngi. 

R i q q ə t -  incəqəlblik, həssaslıq. 

R i s a l ə -  kitabça. 

R i s m a n - sap, ip. 

Rişfesaqqal. 

«R i ş i k i, b ə r ə n g ə 1 x» - saqqal ki, hənaya, rəngə qaldı, ış fırıqdır. 

R i ş t ə - ip, bağ; məc. rabitə. 

R i y a z i ,   e l m i - r i y a z i  - riyaziyyat. 

R i z a -  razılıq, bəyənilmə. 

R i z a m ə n d l i k  - razılıq. 

---

540

 

 

Mirzə Ələkbər Sabir 

R i z a n o l a n  - tökülən, axan. 

R i z q - azuqə. 

R i z v a n -  cənnət qarovulçusu. 

R i z v a n c a y g a h -  yeri cənnət olan, behiştlik. 

R ö b - dəhşət, qorxu. 

R ö v n ə q -  parlaqlıq, gözəllik; r ö v n ə q i - k a r -  işin yaxşılığı, məqsədə- uyğunluğu. 

R ö v ş ə n -  işıq, işıqlı, aydın. 

R ö v ş ə n  d i l  - qəlbi işıqlı, parlaq, istedadlı. 

R ö v ş ə n z ə m i r  - elmi, bilikli. 

R ö у ə t - görünüş, tamaşa edilməli tərəf, sima. 

R u, ru у - üz. 

R u b ə r u - üz-üzə, üzbəüz. 

R u d - simli musiqi aləti; b ə z m i-r u d - rud çalınan məclis. 

R u g ə r d a n - ü z  döndərən. 

R u m у a n (rusca «rumyana» sözündən) - ənlik. 

R u z - gündüz; r u z i - ş ə b -  gecə-gündüz; r u z i - ə z ə l d ə n  - əzəl gündən. 

R u z ə d a r  - oruc tutan. 

R u z i g a r -  müddət, bir qədər vaxt. 

R u z n a m ə  - qəzet. 

R ü b b - şirə, bəzi meyvələrin qaynanmış şirəsi; r ü b b i - b i y a n  - biyan şirəsi.  

R ü b ə h - tülkü. 

R ü b u b i y y ə t  - Allah, tanrılıq. 

R ü ə s a - rəislər. 

R ü f ə t -  böyüklük, yüksəklik. 

R ü k n -  əsas üzv, dayaq. 

R ü s u 1 - peyğəmbər. 

R ü u s - rəislər, başçılar. 

S 

S a b i q ə n - keçmişdə. 

S a b i r a n ə  - səbirli adamlara məxsus; q ə n a ə t   i - s a b i r a n ə  - səbirli adamların 

etdiyi qənaət. 

S a b i t q ə d ə m  - mətanətli, möhkəm, dönməz. 

S a d i r   o l m a q  - zahir olmaq, çıxmaq, çıxarılmaq. 

S a f t ə l ə t  - təmiz üzlü, gözəl üzlü. 

S a ğ ə r - qədəh, piyalə. 

S a h ə a r a  - meydan bəzəyən, ziynət verən. 

S a h ə t - meydan, sahə. 

S a i - səy edən, çalışan. 

---

541 

 

Hophopnamə 

S a i b - doğru, səhv etməyən, məqsədəuyğun. 

S a i l ə -  dilənçi qadın. 

S a m a n -  sərvət, dövlət, zənginlik, mal-mülk; tərtib, nizam. 

S a m e - qulaq asan, eşidən. 

S a n e - yaradan. 

S a n i y ə n -  ikinci. 

S a r i - sirayət edən, nüfuz edən. 

S a r i y ə - sirayətedici, birindən birinə keçici. 

S  a  ş  -  saç,  zülf;  b a ş l a r ı   ş a ş d ı   -  başlanna  saç  qoyandırlar;  məc.  dinsizdirlər, 

azğındırlar. 

S a t e - yüksəlib görünən, qalxıb meydana çıxan. 

S a z i ş -  uyğunluq, uyma. 

S e y d - ov. 

S e y f -  qılmc. 

S e y f ü l ’   ü l ə m a  - alimlərin ustası, üləmanın başçısı. 

S e y 1 a n - axın, axıntı; ş i d d ə t i-s e y 1 a n - çox güclü axın. 

S e 

y 

1 i-t ə n - tənə seli. 

S e y r i - s ə m a  - göyün hərəkəti, fələk, qəza-qədər; s e y r i - x ə y a l  - xəyala dalma. 

S ə a d ə t q ə r i n  - bəxtiyar, xoşbəxt. 

S ə b a h ə t - gözəllik, s ə b a h ə 11 i - gözəl, göyçək. 

S ə b a t -  möhkəmlik, mətanət. 

S ə b b a ğ - boyaqçı. 

S ə b h ə - təsbih. 

S ə b q ə t - keçmə, ötmə, o biriləri geri qoyaraq qabaqda getmə. 

S ə b u r - səbir edən, ağırlığa dözən. 

S ə c a y a - səciyyələr, xarakter. 

S ə c c a d ə  - üstündə namaz qılmaq üçün kiçik xalça, örtük. 

Səd - yüz. 

S ə d a q ə t p ə r v ə r a n ə  - sədaqətli, səmimi. 

S ə d d -  bağlama, qapama, maneə, əngəl; s ə d d i-r a h - yolun qapanması. 

S ə d d a n ə - y ü z  dənədən (muncuqdan) ibarət. 

S ə d ə m ə ( s ə d m ə ) -  zərbə, vurulma, çarpılma; gözlənmədən gələn bəla. 

S ə d i q - dost, doğru və həqiqi dost. 

S ə d r i - ə z ə m  - baş vəzir. 

S ə f a -  saflıq, səmimiyyət; təmizlik. 

S ə f a h ə t ş i a r  - səfıhlikdə məşhur olan, səfahət duşkunu. 

S ə f a n i ş a n  - səfagətirici, zövqverici. 

S ə f i 1 a n ə - səfılcəsinə. 

S ə f a r a - səfdə düzülmüş (qoşun haqqında). 

S ə f a r a l ı q  - hərbi nümayiş. 

---