Microsoft Word zulu disser docx
Yüklə 0,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
67
ə ldə edilməsi mənbələrinin ətraflı maddələr üzrə uçotu aparılır. Bir qayda olaraq, ehtiyatların STY, yarımbölmələr, planlar və proqramlar arasında bölüşdürülməsi prosesi yekun büdcənin işlənilməsi ilə bitmir. Strateji planların adaptiv xarakteri təşkilatın və onun yarımbölmələrinin məqsədlərindəki və ya strategiyalarındakı dəyişikliyə müvafiq olaraq, büdcələrin dövri korrektəsini nəzərdə tutur. Ona görə də ehtiyatların təkrar bölüşdürülməsinin daimi fəaliyyətdə olan mexanizmini yaratmaq çox vacibdir. Bu məsələ artıq adı çəkilə metodla həll edilə bilər. Mövcud işin yerinə yetirilməsində əlverişli vasitə şəbəkə qrafının köməyilə ehtiyatların təkrar bölüşdürülməsinin məlum metodu xidmət edir. Yerinə yetirilən işlər kompleksinin aydın şəkildə strukturlaşdırılması, onların qarşılıqlı ə laqələndirilməsi və qarşılıqlı əsaslandırılması ilə yanaşı ehtiyatların təkrar bölüşdürülməsi üçün müasir hesablayıcı texnikadan istifadə imkanı təzahür olunur. Müəssisənin uzunmüddət fəaliyyət göstərməsi üçün əməliyyatların (istehsalın) idarə edilməsinin fasiləsiz təhlili çox vacibdir. Fikrimiczə, əməliyyatların idarə edilməsi funksiyasındakı güclü və zəif tərəflərin axtarışı zamanı cavab verilməsi zəruri olan bəzi həlledici suallar bunlardır: 1. Biz öz əmtəə və xidmətlərimizi rəqiblərimizə nisbətən daha aşağı qiymətə təklif edə bilərikmi? Əgər yox, onda niyə? 2. Yeni materiallara biz hansı yola malikik? Biz yeganə tədraükçüdən və məhdud sayda tədarükçülərdən asılıyıqmı? 3. Bizim avadanlıqlar müasirdirmi və o, yaxşı istismar olunurmu? 4. Təchizat zamanı material ehtiyatlarının və sifarişin həyata keçirilməsi qiymətinin aşağı salınması nəzərdə tutulmuşdurmu? Daxil olan materiallar və çıxan məmulatlar üzərində adekvat nəzarət mexanizmləri vardırmı? 5. Məhsul tələbin mövsümi tərəddüdlərinə məruz qalmışdırmı, işçilərin müvəqqəti azadedilməsinə qaçmağa nə vadar edir? Əgər bu belədirsə, mövcud vəziyyəti necə düzəltmək olar? 68
6. Bizim rəqiblərin xidmət göstərə bilmədiyi bazarlara biz xidmət edə bilərikmi? 7. Bizim keyfiyyətə səmərəli və məhsuldar nəzarət sistemimiz varmı? Idarəetmənin bütün səviyyələrində ehtiyatların qorunması strategiyasının formalaşması və həyata keçirilməsi – strateji menecmentin mühüm məsələlərindən biridir, çünki birincisi ehtiyat tutumu əmtəənin ikinci tərəfidir (birincisi – keyfiyyətdir), ikincisi Azərbaycan ehtiyatlardan istifadə səmərəliliyinə görə sənaye cəhətdən inkişaf etmiş ölkələrdən xeyli geridə qalır. Ehtiyatın qorunması strategiyası – vahid ümumi milli məhsul (ölkə daxilində), yaxud da konkret əmtəənin vahid faydalı effekti üzrə ümumi məsrəflərin ölkənin, ekosistemin, regionların, firmaların, insanın təhlükəsiliyinin təmin edilməsi şəraitində yayınmadan azaldılmasını təmin edən prinsiplər, amillər, metodlar, tədbirlər kompleksidir. Bu anlayışı iyerarxiyanın elementlər və səviyyələri üzrə nəzərdən keçirək. Ehtiyatın qorunması prinsipləri: - xammal ehtiyatlarının ixrac payının azaldılması, ehtiyatların ekoloji cəhətdən təmiz və səmərəli növlərinin xüsusi çəkisinin artırılması yolu ilə istehlak edilən ehtiyatların strukturunun təkmilləşdirilməsi; - yerin təkindən faydalı qazıntıların çıxarılması əmsallarının artırılması; - ehtiyatların qorunması texnologiyaları payının artması; - obyektlərin həyati dövrünün bütün mərhələləri üzrə ehtiyatlardan istifadənin təhlili; - ehtiyatlardan istifadənin təkmilləşdirilməsinin təhlili, proqnozlaşdırılması, optimallaşdırılması və stimullaşdırılması metodlarının inkişafı; - ehtiyatların qorunması problemlərinin işlənib hazırlanması zamanı menecmentin elmi üsullarının tətbiqi. Yerli müəssisələrin səviyyəsi üçün sadalanan prinsiplər konkret obyektlərə, 69
texnologiyalara, imkanlara, standartlara adaptasiya olmalıdır. Ehtiyatların qorunması metodları – əvəz edilən variantla müqayisədə investisiya layihəsinin yeni variantı üzrə vahid faydalı səmərəyə (işə) düşən ehtiyatların məsrəflərinə qənaətin konkret texnoloji üsulları, təşkilati və iqtisadi metodlarıdır. Ehtiyatların qorunması metodları təşkilati-texniki tədbirlər vasitəsilə həyata keçirilir, məsələn, fiziki və ya mənəvi cəhətdən köhnəlmiş avadanlıqların, texnologiyaların, təşkilati layihələrin iqtisadi və menecmentin digər metodlarının ə vəzlənməsi üzrə. Ölkə səviyyəsi üçün ehtiyatların qorunması strategiyası yuxarıda nəzərdən keçirilmiş prinsiplər əsasında uzunmüddətli perspektivə işlənib hazırlanmalıdır. (məsələn, ABŞ-da 40 illik ehtiyatların qorunması proqrammı fəaliyyət göstərir). Ehtiyatların qorunması strategiyasının firmalar səviyyəsində növlərini göstərməkdən əvvəl əmtəənin keyfiyyəti və ehtiyat tutumu arasındakı bəzi asılılıqları nəzərdən keçirək. Onun həyati dövrü ərzində keyfiyyət və ümumi məsrəflər arasındakı nəzəri asılılıq şəkil 2.4-də verilmişdir.
Ə
marketinqdən başlamış istifadədən sonrakı utilizasiya bitənədək həyati dövr ərzindəki ümumi məsrəflər arasında asılılıq praktiki laraq, təyin edilir. Belə asılılıqlar • A
mtəənin həyat dövrü üzrə ümumi məsrəflər Ə mttəənin keyfiyyəti Yüklə 0,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|