Microsoft Word yusifova ulduz doc
Yüklə 0,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
65
ilə xarakterizə olunur. Bu tədqiqatda əsas makro göstəricilərin qiymət üzrə elastikliyinə baxılır. Baxılan modelin sadə və anlaşıqlı olmasi üçün üç əsas vergi və ödəniş növünü: mənfəət vergisini, əlavə dəyər vergisini və əməyin ödənişi fonduna hesablanan sosial sığorta ayırmalarını nəzərdən keçirək. Bu halda vergi və ödənişlərin ümumi məbləği aşağıdakı üç toplanandan ibarət olacaqdır:
+ + =
(3.9.)
Burada, V - vergi və ödənişlərin ümumi məbləği, m V ,
V və
s V
–uyğun olaraq mənfəət vergisi, əlavə dəyər vergisi və sosial sığorta ayırmaları üzrə daxilolmaların məbləğidir. Hər bir vergi növü üzrə daxilolma məbləğlərinin hesablanması düsturları aşağıdakı kimidir: ( )
) ( ) [ ]
d m t A t r W Y X t V s − + − − − = 1 ,
(3.10) ( ) d t Y X d V − = ,
(3.11)
s Wt V s = ,
(3.12)
burada
X - ümumi məcmu məhsul (məhsul və xidmətlərin ümumi buraxılışı), Y -cari
qiymətlərlə material xərcləri (aralıq istehlak), W - cari qiymətlərlə əmək haqqı xərcləri (sosial sığota ayırmaları nəzərə alınmadan),
- cari qiymətlərlə amortizasiya ayırmaları (əsas fondların istehlakı),
,
t ,
t - uyğun olaraq mənfəət vergisinin, əlavə dəyər vergisinin və sosial sığorta ayırmalarının dərəcələridir. Alınan ifadələri (3.9) düsturunda nəzərə alsaq, onda
) ( ) ( ) m s m m s d m d m At t t t t t t t t Y X V + − − + − + − =
(3.13) alınar.
stehsal məsrəflərinin aşağıdakı struktur göstəricilərini daxil edək:
X A / = ϕ
W / = ψ
(3.14)
X Y / = ξ
66
burada ϕ , ψ və
ξ - uyğun olaraq material xərclərinin, əməyin ödənişi xərclərinin və amortizasiya ayırmalarının məhsul və xidmətlərin ümumi buraxılışı həcmində xüsusi çəkisidir. Bu halda (3.13) düsturunu aşağıdakı şəkildə ifadə edə bilərik:
( ) ( ) ( ) m s m m s d m d m t t t t t t t t t X V ϕ ψ ξ − − − + − + − = 1 /
(3.15)
Tutaq ki, V ,
,
,
və
kimi baxılan bütün aqreqatlar qiymətlərin səviyyəsindən (
) asılıdır. Bu halda həmin göstəricilərin elastiklik əmsallarını aşağıdakı şə kildə ifadə etmək mümkündür:
( )( )
dV V Q / / = δ
( )( ) dQ dX X Q / / = ε
( )( ) dQ dY Y Q / / = µ
(3.16)
( )( ) dQ dW W Q / / = ϖ
( )( ) dQ dA A Q / / = π
Qeyd olunan aqreqatların (3.13) tənliyində elastikliklərini nəzərə alsaq
( ) ( ) ( ) ( ) [ ]
s m m s m d m d t t t t t t t t t Y X ⋅ ⋅ − − − + − + − = π ϕ ψ ξµ ε δ / (3.17)
alınar. (3.16) tənliyini (3.17) düsturunda nəzərə alsaq
)( ) ( ) ( )( ) ( ) − − − + − + − ⋅ ⋅ − − − + − + − = ϕπ ψ ξ π ϕ ϖψ ξµ ε s m m s d m m d m m s m s m d m d t t t t t t t t t t t t t t t t t Q V dQ dV 1
(3.18)
Alınan (3.18) differensial tənliyi istehsal məsrəflərinin mövcud strukturu nəzərə alınmaqla inflyasiya şəraitində büdcə gəlirlərinin formalaşdırılmasının deskriptiv modelini ə ks etdirir. Aşağıdaki şəkildə fiskal-qiymət əmsalı k daxil edək:
) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) m s m s d m m d m s m s m d m d m t t t t t t t t t t t t t t t t t k − − − − + − − − − − − + − − = ψ ξ ϕπ ϖψ ξµ ε ϕπ 1
(3.19) Fiskal-qiymət əmsalı vergi daxilolmalarının qiymətdən elastikliyinin kəmiyyətini müəyyən edir. Əgər bütün elastiklik parametrləri və xərclərin struktur göstəriciləri Yüklə 0,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|