Microsoft Word s g. temmuz doc
Yüklə 1,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
12 hukukun ne ahlakın ne iktisadın ne de dinin girmesini kabul etmemekte, bunların ancak kendi alanlarını sorgulayıp değerlendirebileceğini, siyasal alana müdahale edemeyeceğini varsaymaktadır. Realistler, uluslararası ahlak ve hukuka gönderme yapan liberal ve çoğulcu kuramları idealist ve ütopik kuramlar olarak nitelendirmektedir. Realistlere göre, gerçek dünyada her bir egemen devlet gücünü artırmaya çalışır ve bunun yollarını arar; güç ve iktidar peşinde koşan devletlerin moral ilkelerden hareket etmesi söz konusu olamaz. Ayrıca içinde yaşadığımız dünyada, egemen devletler sayısınca farklı moral değerler bulunduğundan tüm devletler için geçerli olabilecek evrensel bir normatif teori geliştirmek olanaklı değildir. Bunun söz konusu olabilmesi için tek bir egemen güç tarafından korunan bir evrensel dünya düzenine gereksinim vardır. Dolayısıyla normatif ilkeler, bireyler ve bazı devletler tarafından benimsense bile uluslararası politikada davranışlara rehberlik edebilecek genel kurallar olamayacağı için bilimsel olarak dikkate alınmaları da söz konusu değildir. Devletler birbirleriyle ilişkilerinde politikalarını meşrulaştırmak için normatif argümanlardan yararlanmaktalar veya amaçlarını rasyonalize etmek için normatif söylemlere başvurmaktadırlar. 28 Burada ahlaka aykırı olarak görülebilecek birçok uygulamanın devlet adamı için gerekli bir davranış olduğu varsayılmaktadır. Çünkü devlet ya da devlet adamını yönlendiren unsur, moral unsurlardan ziyade devletin çıkarı için yapılması gerekenlerdir. Bu gereklilik ve zorunluluk unsuru amaca ulaşmak (güç dengesini korumak veya varlığını sürdürmek) için kullanılan aracın ahlaki kriterlere göre değerlendirilmesini engellemektedir. 29 Yani amaç, aracı meşrulaştırmaktadır. Machiavelli’nin siyaset anlayışında gerçeklik, her zaman için 28 Mervyn Frost, Towards a Normative Theory of International Relations, Cambridge, Cambridge University Press. 1986, s. 43–44. Akt: Tayyar Arı, Uluslararası lişkiler Teorileri, Alfa yayınları, 4. Baskı, stanbul, 2004, s. 140. 29 Tayyar Arı, Uluslararası lişkiler Teorileri, Alfa yayınları, 4. Baskı, stanbul, 2004, s. 166. 13 belirleyicidir ve ancak çıkarlara hizmet ediyorsa ahlakın bir işlevi vardır. Bu yaklaşım, devleti uluslararası ilişkilerde ahlak kurallarına uygun davranmak konusunda her türlü zorunluluktan kurtarmaktadır. 30 Realistler, her devletin varlığını sürdürmek için ne gerekiyorsa yapmak zorunda olduğu gibi diğer devletlerin de aynı ş ekilde davranacağı varsayımından hareket ederler. Hiçbir bireysel ahlaki standart, ulusal varlığı sürdürme amacına engel olmamalıdır. Çünkü realizme göre karar verici durumundaki devlet adamı, ulusal çevreden farklı olarak gerek bir merkezi otoritenin gerek tam anlamıyla devletleri bağlayıcı hukuki yaptırımların, gerekse bütün devletlerce kabul edilmiş ilkelerin bulunmadığı bir uluslararası çevrede faaliyet göstermektedir. Ayrıca uluslararası alanda geçerli olan standartlar, ulusal düzeyde bir bireyin davranışlarını yönlendiren standartlardan da oldukça farklıdır. Bu nedenle devrimci, yayılmacı veya revizyonist davranışlara sık sık rastlanan bir uluslararası sistemde devleti düşmanlarından korumak zorunda olması, devlet adamını uygar bir toplumda bireyler ve gruplar arasındaki ilişkilerde hakim olan ahlaka aykırı veya çirkin olarak kabul edilen birtakım yöntemleri benimsemek durumunda bırakmaktadır. 31 Morgenthau, tarihsel süreç içerisinde ahlaki kriterlerin, devletlerin uluslararası ilişkilerinde belirleyici öğe olmaktan çıktığını öne sürmektedir. Morgenthau’ya göre, XIX. yüzyılın sonuna kadar çoğu ülkede dışişlerinin yönetiminden aristokratik idareciler sorumlu olmuşlardır. XX. yüzyılda ise, yerlerini, sınıf farkı gözetmeden seçilen veya atanan kimseler almıştır. Bu görevliler giriştikleri resmi eylemlerinde ahlak ve hukuk yönünden sorumludurlar; ama bu sorumluluk bir monarka (yani, belirli bir bireye) karşı değil, bir topluluğa (yani, parlamento 30 Burcu Bostanoğlu, Türkiye – ABD lişkilerinin Politikası, mge Kitabevi, 1. Basım, Ankara, 1999, s.79. 31 Tayyar Arı, Uluslararası lişkiler Teorileri, Alfa yayınları, 4. Baskı, stanbul, 2004, s. 165–166. 14 çoğunluğuna veya ulusun kendisine) karşı bir sorumluluktur. Halkoyundaki önemli bir değişiklik dış politikayı yapan kişiyi de değiştirebilmektedir. Bunun sonucunda, o anda halkın içinden bir başka grup seçilip görevlendirilmektedir. Tek tek ulusların kendi içlerindeki bu biçim değiştirme, uluslararası ahlak anlayışını bir ahlaki kısıtlamalar sistemi olarak realiteden çıkarmış ve sadece bir “laf” haline sokmuştur. Hükümetlerin demokratik seçimi ve sorumluluğu, etkin bir kısıtlama sistemi olan uluslararası ahlak anlayışını yıkarken, milliyetçilik de uluslararası ahlakın işlerlik gösterdiği uluslararası toplumu yıkmıştır. 1789 Fransız Devrimi, kozmopolit aristokratik toplumun ve bu toplumun ahlak anlayışının dış politika üzerindeki kısıtlayıcı etkilerinin tedricen ortadan kalktığına tanık olan yeni bir tarih döneminin başlangıcı olmuştur. 32 Ayrıca modern savaşın karakteri yüzünden ortaya çıkan, düşmanın üretim gücünü kırmaktaki ulusal çıkar ve bu çıkarın tatmini için modern teknolojinin sağladığı olanaklar, uluslararası ahlak üzerinde bozucu bir etkide bulunmuşlardır. Bu bozucu etki, modern savaşta, savaşan nüfuslar içinde büyük kitlelerin savaşa karşı hissi bir bağlılık göstermeleri yüzünden daha da artmaktadır. 33 Böylece Morgenthau’ya göre uluslararası ahlak ve uluslararası toplum yıkılmış, bunların yerine anarşik bir uluslararası düzende güç peşinde koşan devletler kalmıştır. Bu düzen içerisinde ebedi barışın gerçekleşmesi bir ütopyadır. Uluslararası politikanın anlaşılması için güç mücadelesinden doğan çatışma kavramına bakılması gerektiği ve politikanın güç mücadelesi olarak tanımlandığı realist paradigmaya göre savaş ve devrimci ayaklanmalar uluslararası politikanın esas 32 Hans Morgenthau, Uluslararası Politika, Türk Siyasi limler Derneği Yayınları Cilt 1, Çev: Baskın Oran ve Ünsal Oskay, Ankara 1970, s. 145. 33 A.g.e., s. 317. Yüklə 1,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|