Microsoft Word orxan eliyev enver doc

 

23

Müəssisənin strateji təyinatının müəyyən edilməsinin əsas üç cəhətini qeyd edək : 

  müəssisənin fəaliyyət göstərdiyi biznes sahələrinin üəyyən edilməsi 

  müəssisənin strateji təyinatının aydın ,səlis və ilhamlı izahı 

  müəssisənin  strateji  kursunun  və  missiyasının  nə  zaman  dəyişdirilməsi 

barədə vaxtlı qərarın qəbulu 

Hər bir müəssisədə strateji təyinat müəyyən edildikdən sonra onun əsas funksional 

(elmi-tətqiqat  və  sınaq  işləri,maliyyə,marketinq  .istehsal  və  b)  və  köməkçi 

(kadrlar,informasiya təminatı və s.) bölmələrinin missiyaları müəyyən edilir. 

Müəssisənin strateji təyinatı və missiyasının izahatının hər bir menecerə və işçiyə 

çatdırılması bu təyinatın özünün müəyyən edilməsi qədər mühümdür.Dəqiq ifadələrlə 

ifadə  olunmuş  strateji  təyinat  və  missiya  işçilərin  daha  keyfiyyətli  işləmələrinə  və 

yüksək motivasiyaya malik olmalarına şərait yaradır.Qəbul edilmiş strateji təyinat və 

missiya  zaman  keçdikcə  dəyişə  bilər.Belə  ki,alıcıların  tələbatlarında  baş  verən 

keyfiyyət  və  kəmiyyət    dəyişiklikləri  sahə  bazarlarının  mənfəətlilik  dərəcələrinin 

azalması və risk səviyyələrinin yüksəlməsi kimi səbəblər müəssisənin strateji təyinatı 

və  missiyasinda  dəyişikliklər  etməyin  vaxtının  çatmasından  xəbər  verir.Sahibkarlar 

məhz belə anları vaxtında tuta bildikləri halda uğur qazana bilirlər.  

Strategiyanın  təyinatı  dedikdə  onun  hansı  məqsədə  ,nə  üçün    və  hansı  sahələrdə 

istifadə  edilməsi  başa  düşülür.Strategiyanın  istifadə  olunduğu  sahələr  onun  tətbiqi 

sahələrdir.Strategiyanən  tətbiqi  dedikdə  qarşıda  qoyulan  məqsədə  çatmaq  üçün 

strategiyanın  necə  tətbiq  olunması  məsəsləsi  başa  düşülür.Bu  işi  həyata  keçirməyin 

yüksək  ixtisaslaşma  və  məharət  tələb  etdiyi  məlumdur.Strategiyanın  tətbiqi  praktiki 

məsələ olsa da onun inzibati meylləri də vardır.Bu əsasən aşağıdakəlardan ibarətdir: 

−  Strategiyanı müvəffəqiyyətlə həyata keçirə bilən bir təşkilatı yaratmaq; 

−  Bütün  imkanları  strategiyanın  uğur  qazanmasına  yönəldə  bilən  maliyyə 

planı hazırlamaq; 

−  Strategiyanı dəstəkləməyə yönələn siyasət yürütmək; 

---

 

24

−  şçilər  üçün  elə  həvəsləndirmə  üsulları  işləyib  hazırlamaq  kiŞo  qarşıya 

qoyulan məqsədlərə çatmaqda səfərbəredici rol oynasın; 

−  Lazım  gəldiyi  halda  onların  arasında  mümkün  olan  yerdəyişmələri 

aparmaq  şərti  ilə  optimal  iş  bölgüsünə  və  strategiyanın  reallaşmasında 

müvəffəqiyyətli nəticəyə nail olmaq; 

−  Qarşıya  qoyulmuş  məqsədə  nail  olmaq  ilə  həvəsləndirmə  sistemi 

arasında uyğunluq yaratmaq; 

−  Şirkət  daxilində  elə  işçi  münasibətlər  yaratmaq  lazımdır  ki,bütün 

imkanlar strategiyanın müvəffəq tətbiqinə yönəlmş olsun; 

−  Şirkət 

daxilində  əlaqələndirmə  və  işə  birgə  münasibət  elə 

formalaşdırılmalıdır  ki,hər  bir  fərd  günbəgün  şirkətin  strategiyasının 

təkmilləşməsinə və reallaşmasına kəməklik etmiş olsun; 

−  ş  üsulunda  daimi  təkmilləşmə  və  təcrübələrin  tətbiqinə  xüsusi  diqqət 

göstərilməlidir; 

−  Strategiyanın  həyata  keçirilməsində  və  iştirak  edənlər  arasında  daxildə 

liderlik  hisləri  aşılanaraq  hər  zaman  strategiyanın  reallaşdırılması 

sürətlənməli və tətbiqin səviyyəsi yüksəldilməlidir; 

Bu  prosesdə  inzibati  məsələ  ondan  ibarətdir  ki,faktın  həyata  keçirilmə  səviyyəsi 

ilə  strategiyanın  nəzərə  tutduğu  proqram  tutuşdurulsun  və  kənarlaşmalar 

müəyyənləşdirilib aradan götürülsün. 

Beləliklə,strategiyanın  tətbiqi  ,praktiki  inzibati  işdən,  təşkil  etmədən  ,maliyyə 

planlaşdırılmasından  ,siyasi  xətt  yürütməkdən  ,həvəsləndirmə  üsulunu  tətbiq 

etməkdən,idarəetmənin 

mədəni 

üsullarından 

istifadə 

etməkdən 

ibarət 

olmaqla,bunların düşünülmüş kombinasiyalarının birgə əlaqələndirilməsidir. 

 

 

 

 

---

 

25

 

 

1.3.

  Strateji idarəetmədə səlahiyyətlərin bölüşdürülməsi 

 

Strateji  hədəfin  və  səlahiyyətin  işlənilməsi,  məqsədin  müəyyənləşməsi  və 

strategiyanın  qəbul  edilməsi,  inkişaf  istiqamətinin  işlənilməsi  prosesinin  əsas 

məsələsidir.Bütün  bunlar  müəssisənin  inkişaf  istiqamətini  müəyyənləşdirir,  onun 

qısamüddətli  və  uzunmüddətli  məqsədlərini  təyin  etməklə  son  məqsədə  nail  olmanı 

təmin  edir.Bu  qeyd  olunanlar  birlikdə  strateji  planı  yaradır.Öz  strategiyalarını  daim 

təkmilləşdirən iri şirkətlər rəsmi strateji planlaşdırmanı da işləməklə, hər yeni il üçün 

strateji planlar işləyirlər və bu plan rəhbərlər və işçilər arasında paylanır.Bəzi hallarda 

isə yazılı olmamaqla şifahi razılaşmalarla belə planlar rəhbərlər və işçilərə çatdırılır. 

Strategiyanın tətbiqi funksiyası  dedikdə  qarşıda  qoyulan  məqsədə çatmaq  üçün 

strategiyanın  necə  tətbiq  olunması  məsələsi  başa  düşülür.Bu  işi  həyata  keçirməyin 

yüksək  ixtisaslaşma  və  məharət  tələb  etdiyi  məlumdur.Strategiyanın  tətbiqi  praktiki 

məsələ  olsa  da  ,  onun  inzibati  meylləri  də  vardır.Bu,  əsasən  aşağıdakılardan 

ibarətdir(27,110): 

•  Strategiyanı müvəffəqiyyətlə həyata keçirə bilən bir təşkilat yaratmaq; 

•  Bütün  imkanları  strategiyanın  uğur  qazanmasına  yönəldə  bilən  maliyyə  planı 

hazırlamaq; 

•  Strategiyanı dəstəkləməyə yönələn siyasət yürütmək; 

• 

şçilər  üçün  elə həvəsləndirmə  üsulları işləyib  hazırlamaq  ki, o,  qarşıya  qoyulan 

məqsədlərə çatmaqda səfərbəredici rol oynasın; 

•  Lazım  gəldiyi  halda onların  arasında  mümkün  olan  yerdəyişmələri  aparmaq  şərti 

ilə optimal iş bölgüsünə və strategiyanın reallaşmasında müvəffəqiyyətli nəticəyə 

nail olmaq; 

•  Qarşıya  qoyulmuş  məqsədə  nail  olmaq  ilə  həvəsləndirmə  sistemi  arasında 

uyğunluq yaratmaq; 

---