Microsoft Word orxan eliyev enver doc
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
17 Hər hansı bir sahənin strateji təhlil həmin sahənin fəaliyyət mühitinin (xarici və daxili) və bazarın mənfəətlilik perspektivlərinin qiymətləndirilməsi ilə həyata keçirilir.Konkret bazarda təşkilatın imkanları və onu gözləyən təhlükələrin qiymətləndirilməsi bu prosesin tərkib hissələrindəndir.Belə tətqiqatın əsas metodlarındandır biri strateji idarəetmədə geniş istifadə olunan təhlil metodudur.Bu metod verilmiş şəraitdə təşkilatın güclü və zəif cəhətlərini üzə çıxarmağa,potensial imkanlarını və təhlükələri qiymətləndirməyə imkan verir.Əldə olunan nəticələrin müqayisəsi bazarın verdiyi imkanlardan istifadə edilməsində daxili imkanların və zəif cəhətlərin müəyyənləşdirilməsi və eyni zamanda ,xarici mühitin yaratdığı təhlükələrin və problemlərin təsirinin azaldılması üçün öz potensialından istifadə yolarının göstərilməsi üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Müəssisənin fəaliyyət göstərdiyi mühitdə baş verən ümumi böhran və qeyri-stabillk dövrlərdə heç bir təkmil idarəetmə uğurunun tam təminatçısı kimi çıxış edə bilməz.Bir çox hallrda yaxşı nəticələr əldə edilməsi müəyyən dövrün keçməsini tələb edir.belə ki,müəssisənin xarici mühiti onun qarşısında proqnozlaşdırılması çox çətin olan gözlənilməz problemlər yaratmaq imkanına malikdir.menecerlərin yüksək peşəkarlığı məhz belə hallarda müəssisənin böhranlardan müdafiə edilməsində və biznesdə mövqeyinin mümkün qədər az itkilərlə qorunub saxlanılmasında üzə çıxır.bütün hallarda ,yaxşı strategiya müəssisənin bazarda əlverişli mövqeyinin və istənilən şəraitdə (intensiv rəqabət,iqtisadi böhranlar,müəssisədaxili problemlər) uğurla fəaliyyət göstərə bilən təşklatın yaranmasına gətirməlidir. Strategiya arzu olunan məqsədlərin sadə tərifi və onların həyata keçirilməsinin razat üsulları ola bilməz. Arzu olunanı gerçək hesab etmək hələ strategiyanı işləyib hazırlamaq demək deyil.Strategiya arzulardan deyil, firmanın real imkanlarından doğmalıdır. Ona görə də, strategiya, hər şeydən əvvəl, firmanın öz fəaliyyətinin obyektiv xarici və daxili vəziyyətinə reaksiyasıdır. nkişaf strategiyasının əsaslandırılması prosesi xarici və daxili təsərrüfatçılıq mühitinin nəticələrindən asılıdır, hər şeydən əvvəl, bazarın tələblərinin üzə çıxarılması və onların yerinə yetirilməsi üçün
firmanın imkanlarının müəyyənləşdirilməsi ilə
18 şərtləndirilir.Firmanın inkişaf strategiyası gələcəkdə onun bazarda yaşamaq qabiliyyətini təmin edəcək yanaşmalar kompleksinin işlənib hazırlanmasını nəzərdə tutur. Yalnız inkişaf strategiyası və onun firmanın strateji planı formasında sənədlə təsdiqi qəbul edildikdən sonra həmin firma marketinq və istehsal sahəsində öz planlarını əsaslandırmağa başlayacaq, idarəetmənin təşkilati strukturunu quracaq, investisiyaların ölçüsünü müəyyənləşdirəcək, personalın əmək haqlarını müəyyən edəcək və s. Firmanın strategiyası təsdiq olunduqdan sonra da inkişaf edə bilər. Heç də hər zaman hər şeyi xırdalıqlarına qədər düşünmək və sonra uzun müddət dəyişikliklər etmədən yaşamaq mümkün deyil. Strategiyanın işləniö hazırlanması prosesi mühitin hər hansı dəyişikliklərinə olduqca həssasdır. Bazarda rəqabətin qabaqcadan proqnozlaşdıra bilmədiyimiz xarakteri meydana çıxdığını görə isə qiymətlərin qalxması və enməsi, dövlət tənzimlənməsində yeni yanaşmalar və başqa hadiələr baş verir və buna görə də onlar sahibkarlıq subyektindən strategiyanın dəyişməsini tələb edə bilər. Həmişə firmanın reaksiya verəcəyi nə isə təzə bir şey meydana çıxır, nəticədə onun yeni strateji boşluqları açılır.Ona görə də strategiyanın təkmilləşdirilməsi vəzifəsi sonsuzdur. Firmanın inkişaf strategiyası özündə planlaşdırılmış və düşünülmüş hərəkət xəttini, həmçinin mühüm yeniliklərə reaksiya vermək imkanlarını birləşdirməlidir.Lakin hər bir müəssisə yaşadığı mühitdən asılı olmayaraq, özünün fəaliyyət strategiyasına malik olmalıdır, ona görə ki, biznes daim öz kursunu dəyişə bilməz, 100 faiz çevik ola bilməz və təsərrüfatçılıq mühitində hər bir dəyişikliyə təşkilati dəyişikliklə cavab verə bilməz. Müəssisənin, onun binasının, avadanlıqlarının, texnologiyasının, personalının yerləşdirilməsi müəyyən məkan və zaman çərçivələrinə malikdir. Bir dəfə qəbul edilmiş qərarlar və onların reallaşdırılması üçün yerinə yetirilən işlər təsərrüfatçılığın ətalətinə təsir edir. Əgər müəssisə statik əhatədə fəaliyyət göstərirsə, bu zaman strateji planlaşdırmaya ehtiyac olmaz.Lakin təsərrüfatçılıq mühiti dinamik olaraq iqtisadi, texnoloji, siyasi və s. cəhətdən dəyşir. Ona görə də müəssisənin
19 planlaşdırılması bu dəyişikliklər kontekstində onun gələcəyinin yaradılması üçün bu dəyişikliklərə reaksiya və adaptasiya vasitəsidir.
Strateji proses və onun təsnifatı
Strateji proses təşkilatın missiyasının formalaşmasından başlayır.Missiya dedikdə təşkilatın məqsədlərinin və prioritetlərinin qisaca ,eyni zamanda dəqiq ifadə edilməsi başa düşülür.Təşkilatın missiyası həm əməkdaşlarda və həm də müşahidəçilərdə,ilk öncə isə potensial və hazırki müştərilərdə etimad hissəsini doğurmalıdır.Missiyanın formalaşmasında ictimai və ümumbəşəri dəyərlərlə təşkilatın daxili korporativ mədəniyyətin vəhdətliyi nəzərə alınmalıdır.Missiya sözünün hərfi mənası “mission” və “mission statement” sözündən götürülüb və niyyət deməkdir.Missiya dedikdə olduqca böyük məqsədlər başa düşülür .Bu məqsədlər təşkilat üzvlərində nəyəsə nail olmaq cəhdləri yaradır.Missiya əsasında təşkilatın uzunmüddətli məqsədi və ya plan dövrü ərzində çatılası mümkün olmayan gələcək keyfiyyət dəyişiklikləri formalaşdırılır.Missiya “təşkilat nə üçün mövcuddur”,”biz nə üçün həmin təşkilatdayıq”,”biz etdiyimiz işi nə üçün edirik” suallarına cavab verməyə imkan verir.Ancaq ümumi olaraq menecerin missiyaya uyğun və strategiya ilə bağlı əsas sualı budur : “Biz öz müəssisəmizi necə görmək istəyirik,nə etmək istəyirik və nəyə nail olmaq istəyirik?”.Bu suala əsaslandırılmış cavab vermək üçün menecerdə təşkilatın bu günkü və gələcək fəaliyyətinin xarakteri ,onun 5-10 ildən sonra yaranacaq tələbatları haqqında əhatəli təsəvvürü olmalıdır.Menecerin “Biz kimik,nə edirik və hara gedirik?” sualına cavabı müəssisənin gələcək fəaliyyət kursunu müəyyən edir.Təşkilatın nə etmək və necə olmaq istəyi onun missiyasını müəyyənləşdirir.Menecer missiyanı müəyyən edərkən təşkilatın gələcək fəaliyyət sahəsini və onun xarakterini müəyyən etmiş olur.Menecerin təşkilatın bazarda mövqeyi barədə fikirləri onun təşkilata strateji baxışı hesab olunur.
. Əgər strateji baxış şirkətin gələcək obrazını müəyyən edirsə, missiya şirkətin hansı mal və xidmətləri istehsal etməsi, onun müştərilirənin Kim olduğu, texnoloji və işgüzar Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|