Microsoft Word orxan eliyev enver doc
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
47 öyrənmək vacibdir. Bundan başqa müəssisə öz kapitalının strukturunu biznesin perspektiv növünə uyğunlaşdıra bilməsi imkanın da aydınlaşdırmaq lazımdır. Biznes-ideyasının formalaşdırılmasında müəssisənin biznes potensialının təhlili və sahibkarlıq risklərinin nəzərə alınması müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Müəssisənin biznes potensialı dedikdə maddi və qeyri maddi, maliyyə, əmək, intellektual və mənəvi aktivlərin məcmusu başa düşülür, hansıki təhlil aparılan zaman müəssisə malikdir və biznes fəaliyyətində tam istifadə edə bilər. Biznes potensialının təhlilində məqsəd seçilən biznes fəaliyyətini həyata keçirmək üçün müəssisənin imkanlarını müəyyənləşdirmək və onları səfərbərliyə almaqdan ibarətdir. Bu təhlilin nəticəsindən müəssisənin biznes məkanına inteqrasiyası üsulu, vasitəsi və həddinin müəyyənləşdirilməsi barədə qərarın qəbulu asılıdır. Sahibkarlıq riskləri müxtəlif səbəblərdən, xüsusilə istehlakçının müəssisənin istehsal etdiyi məhsulun, yaxud xidmətin alınmasından imtina etməsi nəticəsində baş verir ki, bu da müəssisəyə həmin səbəbdən dəyən maddi və mənəvi zərərin miqdarını müəyyən edir. Öz biznesin inkişaf etdirmək məqsədilə müəssisənin fəaliyyətinin istiqaməti və xarakteri biznes məkanında onun strateji mövqeyindən bilavasitə asılıdır. Bu mövqeyin qiymətləndirilməsi müəssisə üçün işgüzar mühitdə davranış xəttini və məqsədinin müəyyənləşdirmək imkan yaradır. Strateji mövqe daxili imkanlar və xarici qüvvələr və mühit arasında nisbətdir, hansıki təsiri altında müəssisə konkret istehsal-təsərrüfat fəaliyyəti prosesinə düşür. Müəssisənin strateji mövqeyi biznes fəaliyyətini və dərəcədə effektiv aparması barədə qəti fikir sürməyə əsas vermir, ancaq o biznesin inkişafı üsulları və istiqaməti barədə nəticə çıxarmağa imkan verir. Tutduğu strateji mövqeyindən asılı olaraq bu aqressiv, konservativ, müdafiə üsulu ola bilər.
48 Tutduğu strateji mövqeyindən asılı olaraq müəssisə öz biznesini inkişaf etdirmək üçün müəyyən məqsədli istiqamət seçir. Araşdırmalar göstərir ki, bu cür davranış istiqamətləri doqquz ola bilər: - biznesin aparılması ilə əlaqədar risklərin minimumlaşdırılmasına göstəriş: - həmin biznesin növündə müəssisənin üstünlüyünü təsdiqinə göstəriş; - həmin biznesin növündə müəssisənin lider mövqeyinin saxlanmasına göstəriş; - istehsal-kommersiya əməliyyatlarının nəticələrinin artırılmasına göstəriş; - bazarda müəssisənin seçki ekspansiyasına göstəriş; - biznesin artımına göstəriş; - itkilərin və qeyri məhsuldar xərclərin minimumlaşdırılmasına göstəriş; - biznesin ehtiyatlı ekspansiyasına, yaxud onun mümkün məhdudlaşdırılmasına göstəriş; - bazarın inkişafına göstəriş; Biznesin aparılması ilə əlaqədar riskin minimumlaşdırılmasına göstəriş özünün bazar seqmentini ağıllı azaltmaq və öz daxili potensialını bazarın tələbatına uyğunlaşdırmaq yolu ilə həmin biznes növündə mənfəət normasının artırılmasına istiqamətləndirilmiş tədbirlərin görülməsini müəssisədən tələb edir. Çox ideal bir hal kimi rəhbərliyin idarəetmə fəaliyyətinin səmərəli təşkil etmək niyyəti qarşıya qısa müddətli və uzun müddətli məqsədlər qoyulur.Qısa müddətli məqsədlərdə rəhbərlik daha yaxın müddət ərzində görüləcək iş və vəzifələri qoyur,təşkilatın fəaliyyəi ilə bağlı təkmilləşdirmələr aparır.Uzun müddətli məqsədlərdə isə rəhbərlik mövcud fəaliyyətdə və idarəetmədə elə işlərin aparılmasını məqsədə gətirir ki,bunun nəticəsində təşkilat uzun müddət fəaliyyətdə olsun,rəqabətdə uduzmasın ,maliyyə vəziyyətini yüksəltsin. Bu məqsədlərin müqayisə edilməsində həmişə uzun müddətli məqsədlərə üstünlük verilir, çünki, rəhbərlik müəssisənin bu gününü yox,daha çox gələcəyini düşünməlidir.Uzun 49 müddətli məqsədlərin qisa müddətli məqsədlər qurban verilməsə çox az təsadüf olunur.
Bir qayda olaraq bütün şirkətlərin fəaliyyətinin iki əsas kriteryanı gözləyərək təşkil olunması əsas vəzifədir.Bunlardan biri maliyə məqsədi ,digəri strateji məqsəddir.Birincidə maliyyə ona görə durmalıdır ki,risq dərəcəsi müəyyənləşsin və gəlir xərclərdən aşağı düşməsin ,çünki əks halda təşkilat iflasa ugrayar. kinci halda isə strateji məqsəd bazarı itirməyi,rəqabətdə uduzmamağı,fəaliyyətin davamlı olmasını təmin edir. Təbii ki,bu iki faktorun diqqət mərkəzində durmasını bir çox digər səbəblərlə də əsaslandira bilərik.Məsələn ,maliyyə məqsədi qazancın artması,investisiya qoyulma şəraitinin yaranması,kreditlərin vaxtında qaytarılması,səhmdarların gəlirlərinin çoxalması və bu kimi bir çox əlamətlərlə xarakterizə edilə bilər.
50
Q YMƏTLƏND R LMƏS (BANK SEKTORU T MSALINDA)
Azərbaycanda maliyyə bölməsi struktur etibarı ilə zəifdir. Əhalinin ticarətə daha çox meyilli olduğu görülməkdədir. Lakin bunun üçün lazımi qədər maliyyə vəsaiti yoxdur. Ölkədə daha əvvəl yaşanan böhranlardan sonra xalqın banklara olan etibarı xeyli azalmışdır. Bu səbəblə də maddi vəziyyəti yaxşı olanlar bu imkanı bank xarici vasitələrə istiqamətləndirirlər. Bir qisim insanlar bankların kredit vermə funksiyasınıda həyata keçirirlər. Bank bölməsinin problemlərinin başında likidite (nağd pul) məsələsi gəlməkdədir. Bu sahədə lazımından artıq olan kommersiya bankları, tək şöbəli vəya geniş şöbə şəbəkəsinə sahib olmayan bu banklar eyni zamanda məhdud kapital imkanlarına sahibdirlər. Bundan əlavadə bank bölməsində dövlət banklarının ağrılığı mövcuddur. Problemlərin həlledilməsi ilə əlaqədar fəaliyyətlər isə xeyli yavaş irəliləməkdədir. Azərbaycan öz bank sistemini meydana gətirməyə çalışırkən, dövlət bankları ilə əlaqədar yenidənqurma fəaliyyətləridə davam etməkdədir. Sovet dövründən qalan əsas dörd bankdan üçünün birləşməsi ancaq 2000-ci ildə mümkün olmuşdur. Xüsusilə iqtisadiyyatda böyük əhəmiyyətə sahib olan banklarda özəlləşdirmənin tərkibinə daxil edilmişdir. Lakin Beynəlxalq Bankın tam özəlləşdirilməsi 2013 ilindədə nəzərdə tutulmamışdır. Bank Bölməsindəki slahatlar dövlət banklarında həyata keçirilən islahatlar; idarəetməinin inkişafı, yeni xidmətlər və bazarların inkişafı, bankların təşkilatlanmasının inkişafı məqsədi ilə Dünya Bankının SAC proqramına görə həyata keçirilməkdədir. 16 Fevral 2001-ci ildə Mərkəzi Bank, banklar tərəfində ölkə daxilində daha sürətli istifadə etmək və on-line sistemdə tətbiqi üçün AZIPS sistemini qurmuşdur. Bu sistem beynalxalq standartlara uyğun olaraq SWIFT əsasında qurulmuşdur. Bank bölməsindəki nöqsanların həll edilməsi məqsədi ilə, hökümət 1999-cu ildə Dünya Bankı və Beynalxalq Valyuta Fondunun iştirakı ilə program hazırlamışdır. Bu
Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|