Microsoft Word kitab konfrans son
Yüklə 5,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
447
Lakin eyni zamanda Azərbaycanın Quzeyində yenidən istiqlaliyyət əldə etməsindən sonra bu nisbət müəyyən dərəcədə dəyişmişdir. Belə ki, Azərbaycanın Quzeyindən son illərdə xeyli soydaşlarımız mühacirət həyatı seçməyə məcbur olmuşdur ki, bunların bir qismini də söz-sənət adamaları təşkil etməkdədir. Vətənimizin Quzeyinin istiqlaliyyət əldə etməsindən sonra Azərbaycan türklərinin
məskunlaşdığı ayrı-ayrı ölkələrdə təşkilatlanma işləri aparılmış, yeni-yeni mərkəzlər, ocaq və cəmiyyətlər meydana gələrək, bu iş sürətlənmişdir. Məhz bu təşkilatlanma nəticəsində Azərbaycan diasporunun güclənməsi milli kultur mərkəzlərinin yaranması prosesini gücləndirmiş, bu isə özlüyündə mühacirət ədəbiyyatının da inkişafı və yeni mərhələsi üçün ciddi zəmin hazırlamışdır. Mühacirətin son mərhələsi həmçinin mətbuatın kütləvi inkişafı ilə bağlıdır. Əgər əvvəlki illərdə mühacirət mərhələsi əsas etibarı ilə Türkiyə və Avropa ölkələrini əhatə edirdisə, hazırda ABŞ-dan tutmuş Yaponiyaya qədər dünyanın bir çox ölkələrində bu mətbuat dərc olunmaqdadır. Hazırda Azərbaycanın ictimai-siyasi və ədəbi-kultoroloji həyatının təbliğində ABŞ-da nəşr olunan “Dirilik”(Vaşinqton), “Azərbaycan” ( Los-Anceles), “Reforma” (Vaşinqton), Kanadada çıxan “Qurtuluş” (Toronto) və başqa jurnal və dərclər mühüm fəaliyyət nümunələridir. Şəxsiyyətin hörmət və nüfuzu onun əmək töhfələri ilə yanaşıhəm də, qrup üzvləri ilə münasibətlərinin xarakteri və s. bu kimi keyfiyyətlərlə müəyyən olunur. Bu aspektdən mühacirət ədəbiyyatımızın əməksevər və vətənpərvər şəxsiyyətləri də, ümumi ideyalarla təşkilatlanma məsələsində və vətənini, milli dəyərləri ölkəmizdən kənarlarda, çətin şəraitlərdə belə , təmsil edərək, öz bacarıqlarını əsirgəməmişlər. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının son mərhələsibir çox tanınmış şəxsiyyətlərvə imzalarla müşayiət olunmaqdadır. Qulammirzə Səbri Təbrizi, Turxan Gənceyi, Həmid Natiqi, Məhəmmədəli Mahmud, Nigar Həsənzadə (Böyük Britaniya), Əli Minayi, Behruz Haqqi, Nemət Rəhməti, İshaq Ozanoğlu (Almaniya), Şirin Məlikova (Fransa), Emin Mahmudov, Tariyel Vəli Nüvədili(ABŞ), Nuşin Musəvi (Kanada), Arif Rəhimoğlu (İsveç), Araz Elsəs(Norveç), Tofiq Məlikov, Rauf Səfərov, Simax Şeyda (İsrail) və başqa yazıçı,şair və alimlər bu və ya digər səbəblərdən mühacirət həyatını seçmiş, elmimizin, ədəbiyyatımızın inkişafında mühüm xidmətlər göstərmişlər. Bunların bir qismi artıq dünyasını dəyişmiş, bəziləri isə yarım əsrə yaxındır ki, mühacirətdə yaşayıb-yaratmaqdadır. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının çağdaş mərhələsi janr baxımından zəngin və rəngarəngdir. Mövcud ədəbi nümayəndələr içərisində poeziya , nəsr, dramaturgiya , tənqid və ədəbiyyatşünaslıqla bağlı əsərlər xüsusi yer tutmaqdadır. Mühacirətin poetik irsi Nitqi Məhəmmədəli Mahmud, Qulammirzə Səbri Təbrizi və başqa imzaları ilə əhatə olunmuşdur. Onların yazmış olduğu şeirlər ədəbiyyatımıza yeni mövzu və çalar gətirmiş, üslub baxımından zənginləşdirmişdir. Görkəmli naşir Çingiz Hüseynovun son illər yaradıcılığının töhfələrindən olan “Doktor N”, “Tamaşalı oyunlar” və “Məhəmməd Peyğəmbər” romanları mühacirət nəsrinin və bütövlükdə Azərbaycan ədəbiyyatının təkrarsız nümunələrindəndir. Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatımıza bütövlükdə nəzər salanda, onu ədəbi bazamızın və ədəbiyyat tariximizin daha da zənginləşməsində göstərdiyi müstəsna xidmətləri danılmazdır.
Ədəbiyyat 1. Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı II cild. Abdullayev C.M. və b. Bakı, BDU nəşriyyatı 2007, 564 səh. 2. Psixologiya , Ali məktəblər üçün dərslik. Ə.C.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə. Bakı , “Maarif” nəşriyyatı 1939 540səh. 3. İnternet səhifəsi. www.azerbaicans.com
448
M Ü N D Ə R İ C A T
İNTEQRASİYASINDA YENİ MƏRHƏLƏ
Elçin Məmmədov. Türk dünyasının şanlı və qanlı tarixi – I Bakı Türkoloji Qurultayı (1926) ............................................. 3 Elbrus Əzizov. I Türkoloji Qurultayında türk dillərinin tarixi və inkişafı məsələləri ............................................................ 6 İlhamə Hacıyeva. Unudulmaz I Bakı Türkoloji Qurultayı ........................................................................................................ 10
Lamiye Vagifkızı . I Bakü Türkoloji Kurultayı`ndan sonra Türkiye ve Azerbaycan`da ortak dil üzerine çalışmalar ............................................................................................................................................... 14 Məhbubə Qurbanova. I Bakı Türkoloji Qurultayı (1926) və müasir türkologiya .......................................................... 16
Məhərrəm Məmmədli. I Türkoloji Qurultayında Altay dilləri məsələsi ........................................................................ 19 Pərvin Eyvazov. I Bakı Türkoloji Qurultayında Bəkir Çobanzadə türk dillərinin leksik quruluşu haqqında (ümumtürk ədəbi dili kontekstində) ........................................................................................ 21 Ramil Bayramov. I Bakı Türkoloji Qurultayının Azərbaycan və Türkiyə türkcələrinin terminologiyasının inkişafında rolu ................................................................................................................................. 24 Rəhilə Quliyeva. I Bakı Türkoloji Qurultayında orfoqrafiya məsələləri ........................................................................ 27 Təranə Xəlilova. Görkəmli tədqiqatçılar ortaq türk ədəbi dili haqqında (I Bakı Türkoloji Qurultayında səslənən məruzələr əsasında) .......................................................................................... 31 Şəlalə Əliyeva. I Bakı Türkoloji Qurultayında ərəb əlifbasından latın əlifbasına keçid məsələsi .................................... 33
DİLÇİLİK Afət Abbasova. Texniki proseslərin inkişafi prosesində konversiyanın derivasiya yolu ilə neologizmlərin əmələ gətirməsinin metod və üsulları (ingilis və Azərbaycan dilləri materialları əsasında) ............................................. 36 Afət Cəfərova. Nitq prosesində sifətlərin funksional xüsusiyyətləri ............................................................................... 39 Anar Fərəcov. Sosial variativliyin dildə və nitqdə təzahürü ........................................................................................... 41 Arzu Kazımova. Mifonimlər və enantiosemiya .............................................................................................................. 44 Asifə Əliyeva. Lirik əsərlərin dilində nitq etiketləri ......................................................................................................... 46 Aybəniz Həsənova, Rəfiq Cəfərov. Kalka üsulu ilə söz yaradıcılığı .............................................................................. 49 Aygül Hacıyeva. XVI əsr ədəbi dilinin müəyyənləşdirilməsində Ruhi Bağdadi irsinin rolu .......................................... 52
Aygün Əlili. Dil təlimi qanunlarının tədqiqi. ................................................................................................................... 54 Aynurə Bəkirova. Verbal communication ...................................................................................................................... 56 Aynurə Manafova. Xalqların mədəniyyətlərarası əlaqələrində ekstralinqvistik amillərin rolu ..................................... 58 Aytən Alıyeva. Xarici dil ünsiyyətinin tədrisinin linqvistik əsasları ................................................................................ 61 Aytən Hacıyeva. XIX əsr Qarabağ sənətkarlarının yaradıcılığında alliterasiya .............................................................. 64 Cavanşir Muradov. “Kompüter” konsepti dünyanın dil mənzərəsində .......................................................................... 66 Диляра Мустафаева. Комбинированные методы обучения русскому языку ......................................................... 69 Dürdanə Qurbanova. İngilis dilinin lüğət tərkibində “problemli sözlər”in araşdırılması və tədqiqi. ............................ 71 Dürdanə Rəhimzadə. Oğuz dillərində yeni semantika qazanmış ərəb alınmaları........................................................... 73 Dürdanə Vəkilova. İngilis və Azərbaycan dillərində elmi-texniki, siyasi-iqtisadi terminoloji sistemin yaranması və inkişafı prosesi ............................................................................................................................................ 77 Elnarə Abbasova. Müasir ingilis ədəbi dilində bədii mətnin kateqoriyaları ................................................................... 80 Elnarə Məmmədova. Azərbaycan və rus dillərində və mədəniyyətlərində bədən üzvlərinin simvolikliyi ..................... 82 Elnarə Yəhyayeva. Ş.İ.Xətainin yaradıcılığında zərfin təsriflənməyən feilə yanaşması ilə formalaşan feili birləşmələr ................................................................................................................................................................. 84 Əhəd Cavadov. Oğuzaqədərki abidələrin dilində tabeli mürəkkəb cümlə tipləri ........................................................... 86 Əliheydər Ağakişiyev. Milli dil qloballaşma şəraitində .................................................................................................. 91 Fatimə Həsənova. İndiki zaman feillərinin funksionallığı .............................................................................................. 94 Fikrət Əlizadə. Dilçilik etüdləri (dilçilik həqiqətləri, anomaliyalar və fərziyyələr) ........................................................ 96 İlahə Əliyeva. Mürəkkəb cümlədə propozisiya ............................................................................................................. 101 İradə Vəliyeva, Kəmalə Hüseynova. Ensiklopedik lüğətlərdə ingilis dili mənşəli söz və terminlərin ifadə üsulları ................................................................................................................................................................... 103 İslam Vəliyev. Suli Fəqihin “Yusif və Züleyxa” məsnəvisinin dilində bəzi fonetik-morfoloji arxaizmlər ................... 105 İsmayıl Temiroğlu. Мцасир Азярбайъан дилиnin лцьят тяркибиндя йениляшмя мейiлляри .............................................. 108 Gülbəniz İsmayılzadə. Modal ədatlar modal mənaların ifadəsində leksik vasitə kimi ................................................. 111 Gülxanım Vəliyeva. İlkin mənanın açılmasında etimologiya əsas mənbə kimi ....................................................... 113 Yüklə 5,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|