Microsoft Word ittht docx

58 

 

direktorlar kimi  müəyyənləşdirir. Bu səbəbdən, onların təşkilatın siyasətləri və 

işinə müstəqil və qərəzsiz yanaşması güman olunur. 

c)

 

Ş

irkətdə uzun illər qalan qeyri-icraçı direktorlar müşahidə şurasının üzvləri ilə 

dostlaşdıqları üçün mübahisə etməyə həvəssiz ola bilərlər. 

Ümumilikdə,  tək  hakimiyyətli  idarəetmə  müştərilər,  təchizatçılar, 

investorlar, işçilər və istənilən növ maraqlı tərəf ilə bütün işlərdə  təşkilatların 

şə

ffaf  və  dürüst  olmalarını  tələb  edir.  Dürüstlük  maraqlı  tərəflərə  yalan 

danışmamaq və ya səhv məlumat verməmək mənasına gəlir. Dürüstlük maraqlı 

tərəflərin maraqlarının qorunması inamını yaratmaqda vacibdir. Qeyri-dürüstlük 

ümumi mənafeləri korlaya bilər və şirkəti reputasiya riski ilə qarşı-qarşıya qoya 

bilər.  Son  dövrlərdə  baş  vermiş  yüksək  səviyyəli  mühasibat  fırıldaqları 

günümüzdə korporativ idarəetmə üçün xüsusilə səciyyəvidir. 

Bundan əlavə, tək hakimiyyətli idarəetmənin təşkilat üçün daxili və şəxsi 

məsələ  olması  barədə  ənənəvi  baxış  yoxa  çıxmışdır.  Müasir  dövrdə  şirkətlərə 

ozlərinin  idarəetmə  sistemləri  ilə  əlaqəli  bir  çox  əsas  tələblər  müəyyən 

edilmişdir. 

Direktorlar məlumatlı olmalıdır ki, şirkətin, onun strategiyalarının, daxili 

nəzarətlərinin  və  riski  idarəetmə  proseslərini  uğursuzluğu  üçün  məsuliyyəti 

qəbul  etmək  onlar  üçün  nə  zaman  müvafiqdir.  stefa  məsuliyyətin  qəbul 

olunmasıdır.  Kənarlaşdırma  məsuliyyətin  yuxarıdan  tətbiq  olunmasıdır. 

Tənzimləyici  orqanların  direktoların  yenidən  direktor  kimi  fəaliyyət 

göstərmələrinə mane olmaq üçün səlahiyyətləri ola bilər. 

Ş

irkətdə spesifik məsələlərdə qərarlar verən və tədbirlər  görən şəxslər və 

ya  qruplar  öz  qərarlarına  və  hərəkətlərinə    cavabdeh  olmalıdırlar.  Şirkətlərin 

cavabdehliyə  imkan  verən  mexanizmləri  olmalıdır.  Bu  mexanizmlər 

investorlara  direktorlar  şurası  və  onun  komitələrinin  fəaliyyətlərini  araşdırmaq 

və  qiymətləndirmək  imkanı  verməlidir.  Belə  təcrübələr  yaxşı  idarəetməyə 

gətirib çıxaracaqdır. 

---

59 

 

Reputasiya  cəmiyyətin  şəxsə,  insanlar  qrupuna  və  ya  təşkilata  olan 

münasibətidir. Şirkətin reputasiya onunla əlaqədə olan tərəflərin bütün fikirlərin 

cəmidir.  Reputasiya  təşkilatın  mədəniyyətini  əks  etdirir.  O,  bazarda  etibarlı, 

dürüst,  inamlı  və  məsuliyyətli  hərəkət  etməklə    saxlanılır.  Reputasiya  etik 

standartların  tətbiq  edilməsi  ilə  də  yaradılır.  O,  maliyyə  bazarında  birbaşa 

səhmdar  cəmiyyıətin  səhm  qiymətlərinə təsir  göstərir  müştəri bazarda  mövcud 

olan digər məhsullardan baha olsa belə ekoloji cəhətdən zərərsiz məhsulları ala 

bilər.    Reputasiya  işçilərlə  yaxşı  etik  standartları  tətbiq  etməklə  də  yaradılır 

yaxşı  etik  standartlara  riayət  edən  şirkətlərdə  işləməyə  həvəsli  olurlar.  Yaxşı 

korporativ idarəetmə şirkətdən etik təcrübələrə riayət etməyi tələb edir və bu da 

öz növbəsində yaxşı reputasiyaya gətirib çıxarır.  

Ş

irkət  ondan  gözlənilənləri  yerinə  yetirmədikdə  onun  reputasiyası 

korlanır  və  bu  mənfi  reputasiya  zamanla  toplanır.  Pis  reputasiyanın  ləğv 

edilməsi reputasiya  qazanmaqdan daha çətindir. 

Mühakimə 

qərar 

vermək 

üçün 

lazım 

olan 

informasiyanın 

balanslaşdırılmış qiymətləndirilməsidir 

Yeni avadanlığa investisiya qoyub-qoymamaq haqqında qərarın verilməsi 

zamanı aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır. 

 

texniki məsələlər 

 

maliyyələşdirmə 

 

ə

məliyyat məsələləri 

 

mövcud seçim imkanları  

Planlama, nəzarət və qərarvermənin hamısı mühakimə tələb edir. Hesabat 

və  uçot  da  mühakimə  tələb  edir.  Direktorlardan  qanuni  şəkildə  öz  müstəqil 

mühakimələrini  istifadə  etmək  və  ağlabatan  ehtiyatlılıq,  bacarıq  və  çalışqanlıq 

göstərmək  tələb  olunur.  Yaxşı  idarəetməyə  nail  olmaq  məqsədi  ilə,  şirkətin 

inkişafına  kömək  etmək  üçün  direktorlardan  yaxşı  mühakimə  vərdişləri  tələb 

olunur.    Mühakimələr  direktorların  mənfəəti,  risklər  və  maraqlı  müəyyən 

etməsinə əsaslanır. 

---

60 

 

Direktorların  vəzifə  öhdəlikləri  və  direktorlar  şurasının  funksiyaları 

fəaliyyətin  qiymətləndirilməsi  də  daxil  olmaqla  direktorlar  şurası  effektiv 

olmalıdır. Direktorlar şurası kollektiv şəkildə şirkətin uğuruna cavabdehdir. Hər 

ş

irkət  özünün  kollektiv  uğuruna  cavabdeh  olan  effektiv  müşahidə  şurası 

tərəfindən  idarə  olunmalıdır,  yəni  şura  təşkilatın  məqsədlərinə  nail  olunması 

istiqamətində işləməlidir. 

Direktorlar  şurası  öz  vəzifələrini  yerinə  yetirmək  üçün  lazım  olan 

informasiya  ilə  təmin  olunmalıdır.  nformasiya  şuranın  öz  vəzifələrini  yerinə 

yetirməsini  asanlaşdırmaq  üçün  vaxtaşırı,  müvafiq  formada  və  keyfiyyətli 

olmalıdır. 

Direktorlar şurasına cəlb edilən bütün direktorlara işə yeni təyin olunma 

barədə  rəsmi  tanışlıq  təmin  edilməlidir.  Bundan  başqa  direktorlar  vaxtaşırı 

olaraq öz bilik və bacarıqlarını yeniləməlidir. 

Direktorlar  şurası  tərəfindən  şuranın,  onun  komitələrinin  və  fərdi 

direktorlarının  fəaliyyətinin  rəsmi  və  hərtərəfli  illik  qiymətləndirilməsi  həyata 

keçirilməlidir. 

Mədəni  şəbəkə  bir  biri  ilə  qarşılıqlı  əlaqədə  olan  altı  xüsusiyyətə 

malikdir.  Bu  xüsusiyyətlər  paradiqma  və  ya  iş  mühitinin  modeli  adlanır. 

Paradiqma fərdlərin müəssisənin mədəniyyətini başa düşmələrinə kömək etdiyi 

üçün işçilər paradiqma daxilində fəaliyyət göstərirlər. 

Müxtəlif  faktorların  hər  bir  xüsusiyyətini  aydınlaşdıraraq  müəssisə 

ş

irkətdaxili  qüvvədə  olan  mədəniyyətin  aspektlərini  və  eyni  zamanda 

dəyişikliyə ehtiyacı  olan aspektlərin müəyyənləşdirə bilər. Bu xüsusiyyət biridə 

müəssisə haqda fikirlərdir. Təşkilatın mədəniyyəti tez-tez keçmişdə baş vermiş 

bəzi hadisələr, yaxud şirkət daxilində və ya xaricində müzakirə olunan şəxslər 

tərəfindən müəyyən edilir. Şirkətin dəyərləri şirkərin əbədiləşdirməyi arzu etdiyi 

şə

xslər hadisələrindən əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır.  şçilərin və şirkətlə əlaqəli 

digər  şəxslərin  şirkət  tərəfindən  qəbul  olunan  fəaliyyətləri  bu  katiqoriyaya 

aiddir. 

---