Microsoft Word humbatova xadica docx
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
85 Dövlət qarşısında duran mühüm məsələlərdən biri makroiqtisadi sabitliyinin həm milli iqtisadiyyat, həm də regional səviyyədə təmin olunması və qorunub saxlanmasıdır. Lakin regional səviyyədə istehsalın qeyri-bərabər yerləşdirilməsi makroiqtisadi sabitliyin regional səviyyədə təmin edilməsinin qarşısını alır. Regional səviyyədə makroiqtisadi sabitliyi təmin etmək üçün məqsəduyğun pul-kredit və büdcə-vergi siyasəti həyata keçirilməlidir. Makromaliyyə sabitliyi möhkəmləndirmək üçün uzunmüddətli strategiya işlənib hazırlanmalı və daima təkmilləşdirilməlidir. Büdcə strategiyasının və bütövlükdə dövlətin maliyyə-iqtisadi siyasətinin alternativ ideyalarının işlənib hazırlanması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. qtisadi tənzimlənmənin mühüm vasitəsi kimi, büdcə siyasətinin işlənib hazırlanmasında çoxvariantlılıq ölkə iqtisadiyyatının davamlı inkişafının təmin edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Təcrübə göstərir ki, büdcə layihələrinin başlıca çatışmazlığı məhz onların alternativsiz xarakter daşıması ilə bağlıdır[39]. Büdcə gəlirlərinin həcm və quruluşunda baş verən dəyişikliklər digər sosial- iqtisadi göstəricilərin dinamikasına ciddi təsir göstərir. Bu baxımda büdcə siyasətinin düzgün və səmərəli aparılması vacibdir. qtisadi təhlil nəticəsində büdcə-vergi siyasətində müşahidə olunmuş meyllər bunlardır: bu sahədə qanunvericiliyin hələ də lazımı səviyyədə olmaması; büdcə kəsirinin, dövlət borcunun yol verilən səviyyədə olması; vergi dərəcələrinin və vergi yükünün azaldılması; vergidən yayınmalara qarşı ciddi mübarizə tədbirinin aparılmaması; ölkənin büdcə gəlirlərində vergilərin payının azaldılması; mənfəət vergisinin gəlirlərdə payının artırılması; büdcə gəlirlərində qeyri-neft sektorunun payının hələdə lazımı səviyyədə olmaması; büdcə gəlirlərində xarici ticarətdən əldə olunan vergilərin payının artırılması. Büdcə-vergi siyasətinin təkmilləşdirilməsi məqsədilə həyata keçirilməli əsas tədbirlər aşağıdakı prioritet istiqamətlərdə olmalıdır: büdcə qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi; büdcə gəlirlərinin artırılması; büdcə xərclərinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi; dövlət borcunun idarə edilməsi mexanizminin təkmilləşdirilməsi. 86 Makro səviyyədə uzunmüddətli sabitləşməyə nail olmaq üçün milli iqtisadiyyatın xarakterinə uyğun iqtisadi inkişaf modeli seçilməlidir. Hər bir ölkənin özünə məxsus makroiqtisadi sabitləşmə proqramı olmalıdır. 2014-2017 sosial-iqtisadi inkişaf konsepsiyanın əsas məqsədi uzunmüddətli dövrdə makromaliyyə sabitliyini təmin edilməsinə şərait yaratmaqla iqtisadiyyatın davamlı inkişafına və əhalinin layiqli həyat səviyyəsinə nail olmaqdan ibarətdir. Büdcə-vergi siyasəti ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf konsepsiyasına uyğun müəyyənləşdirilməlidir. Büdcə- vergi siyasəti hansı məqsədlərdə və kimlər tərəfindən istifadə ediləcəyindən asılı olaraq milli iqtisadiyyatın stabilləşməsinə həm müsbət, həm də mənfi təsir göstərə bilər. 2015-ci ildə maliyyə sabitlliyinin möhkəmləndirilməsində büdcə siyasətinin əsas prioritetləri aşağıdakılardır: - Ümumi Daxili Məhsulda qeyri-neft sektoru üzrə büdcə gəlirlərinin xüsusi çəkisini yüksəltmək; - büdcə gəlirlərinin yığım əmsalını artırmaq; - dövlət büdcəsi xərclərinin strukturunun təkmilləşdirilməsi üzrə qanunvericilik bazasının gücləndirilməsi istiqamətində işləri davam etdirmək; - dövlət büdcəsi xərclərinin ümumi daxili məhsulda xüsusi çəkisinin optimallaşdırılması istiqamətində işləri davam etdirmək; - büdcə xərclərinin son nəticəyə əsaslanan məqsədli proqramlar əsasında tərtibi işini davam etdirmək; - dövlət büdcəsi kəsirinin maliyyələşdirmə strukturunun təkmilləşdirilməsi işini davam etdirmək, qiymətli kağızlar bazarının daha da inkişaf etdirilməsi hesabına dövlət istiqrazlarının buraxılması yolu ilə dövlət büdcəsi kəsirinin maliyyələşdirilməsinə üstünlük vermək; - dövlət borclarının idarə olunmasında səmərəliliyi daha da artırmaq, dövlət zəmanəti ilə kreditlərin alınması və istifadəsinə, eləcə də təşkilatların maliyyə fəaliyyətinə nəzarəti gücləndirmək; 87 - dövlət torpaqlarının icarəyə verilməsindən əldə olunan gəlirlərin büdcəyə daxilolma əmsalını artırmaq; - dövlət rüsumu haqqında qanunvericiliyi təkmilləşdirmək; - dövlət büdcəsindən müəssisə və təşkilatlara verilən maliyyə yardımlarının və transfertlərin istifadə mexanizmini təkmilləşdirmək - dövlət əsaslı vəsait qoyuluşunun strukturunu daha da təkmilləşdirməklə bu məqsəd üçün daxili maliyyə ehtiyatlarının daha çox cəlb edilməsinə üstünlük vermək, vəsaitdən istifadənin səmərəliliyini artırmaq. Milli iqtisadi inkişaf strategiyasına uyğun olaraq son illər vergi sisteminin təkmilləşdirilməsi, vergi xidmətinin müasir Avropa standartlarına uyğunlaşdırılması sahəsində əhəmiyyətli işlər görülmüş, vergi qanunvericiliyi və vergi inzibatçılığının müasir şəkildə qurulmasında çox mühüm nailiyyətlər əldə edilmişdir. Bu nailiyyətlərin konseptual əsasları vergi ödəyicilərinin hüquqlarının genişləndirilməsi, vergi güzəştlərinin minimuma endirilməsi, vergidən yayınma hallarına qarşı səmərəli mübarizənin təşkili və əlverişli investisiya mühitinin yaradılmasından ibarət olmuşdur. Eyni zamanda, bütün vergi ödəyiciləri üçün bərabər iqtisadi şəraitin yaradılması, ölkədə sahibkarlığın inkişafı və azad rəqabətin formalaşması vergi qanunvericiliyi və inzibatçılığının təkmilləşdirilməsinin əsas prinsiplərindəndir. Vergitutma sahəsində strateji məqsəd və hədəflərə nail olmaq üçün son dövrlərdə səmərəli vergi siyasəti həyata keçirilmişdir. Vergi siyasəti əsasən dövlət vergilərinin və digər büdcə daxilolmalarının düzgün hesablanmasına, onların vaxtında və tam məbləğdə dövlət büdcəsinə köçürülməsinə, vergi qanunvericiliyi və inzibatçılığının təkmilləşdirilməsinə, vergi nəzarətinin gücləndirilməsinə, vergi ödəyicilərinə xidmətin keyfıyyətinin yüksəldilməsinə və vergi sistemində insan resurslarından istifadənin səmərəliyinin artırılmasına yönəldilmişdir. 2015-ci il və növbəti illərdə maliyyə sabitlliyinin möhkəmləndirilməsi üzrə Azərbaycan Respublikasının vergi siyasətinin əsas istiqamətləri aşağıdakılardan ibarətdir: Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|