__________________________________________
32
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh
yolu ilə həll edilməsi məsələləri müzakirə olunmuşdur.
Həmin gün axşam Azərbaycan prezidenti Heydər Əliyev
Cenevrə şəhərinə gəzintiyə çıxdı. Dövlətimizin başçısı əvvəlcə
şəhərin hündürlükdə yerləşən Koloni rayonuna gələrək Cenevrə
gölünü və şəhəri seyr etdi, şəhərin işgüzar mərkəzindəki məşhur
Perli Dü Lak parkını gəzdi.
__________________________________________
33
İSVESRƏYƏ İŞGÜZAR SƏFƏRİNİ BAŞA
ÇATDIRARAQ BAKIYA QAYIDARKƏN
BİNƏ HAVA LİMANINDA
JURNALİSTLƏRƏ BƏYANAT
17 iyul 1999-cu il
Səfər çox faydalı oldu. Dünən mən İsveçrədə - Cenevrə
şəhərində Ermənistan prezidenti Robert Koçaryanla görüşdüm.
Ətraflı söhbət elədik.
Bu görüş haqqında biz Vaşinqtonda görüşərkən razılıq əldə
etmişdik. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin sülh yolu ilə həll olunması haqqında yenidən
geniş fikir mübadiləsi apardıq. Məsələnin həll olunması üçün
yollar axtarırıq. Hər iki tərəf kompromisə getməlidir. Biz - o
tərəf də, bu tərəf də bu kompromisləri axtarırıq. Çünki əgər
kompromislər olmasa, bu məsələni həll etmək mümkün
olmayacaqdır.
Görüş faydalı oldu. Hesab edirəm ki, bunun əhəmiyyəti var.
Həm bizim üçün, həm Dağlıq Qarabağ üçün. Razılaşdıq ki, bu
görüşləri bundan sonra da davam etdirəcəyik.
__________________________________________
34
ABŞ-ın ÖLKƏMİZDƏKİ SƏFİRİ
STENLİ ESKUDERO İLƏ
GÖRÜŞDƏKİ SÖHBƏT
Prezident sarayı
19 iyul 1999-cu il
H e y d ə r Ə l i y e v: Sizi səmimi-qəlbdən salamlayıram və
yenidən görüşməyimə şadam. Mənə dedilər ki, görüşməyimizə
sizin ehtiyacınız vardır.
S t e n l i E s k u d e r o: Bəli, cənab prezident, Siz
Cenevrədən qayıtdıqdan sonra mən Sizinlə tezliklə görüşmək
imkanı əldə etmək istəyirdim. Deməliyəm ki, Siz çox yaxşı
görü-nürsünüz. Çox möcüzədir ki, Siz bu cür cərrahiyyə
əməliyyatından sonra tezliklə sağalmısınız. Hətta xarici ölkələrə
səfərə çıxa bilirsiniz, görüşlər keçirirsiniz və bütövlükdə o qədər
yorğun görünmürsünüz.
H e y d ə r Ə l i y e v: Bəlkə də möcüzədir, amma yəqin
mənim orqanizmim belədir və bir də həyat tələb edir. Hər halda,
müalicədən çox razıyam və müalicədən keçən dövrdə, şübhəsiz
ki, böyük bir dövr var. O dövrdə də məndə hər şey normal gedir.
Ona görə işləyə də bilirəm, səyahətə də çıxa bilirəm. Lazım olsa,
indi Amerikaya da uça bilərəm.
S t e n l i E s k u d e r o: Cənab prezident, çox gözəl.
Amerika haqqında Sizin dediklərinizi nəzərə alaram. Yəqin,
Azərbaycanın havasındandır ki, Siz belə tezliklə sağalırsınız.
H e y d ə r Ə l i y e v: Ümumiyyətlə, Azərbaycanda iqlim
yaxşıdır. Amma indi hava çox istidir. Mən çoxdandı belə isti
görməmişdim. Mənə dedilər ki, bu gün havanın hərarəti 40
dərəcədir.
__________________________________________
35
S t e n l i E s k u d e r o: Mən elə bir isti hiss etmirəm.
Çünki əslində mən Amerika Birləşmiş Ştatlarının isti
hissəsindənəm.
H e y d ə r Ə l i y e v: Biz də o qədər hiss etmirik. Biz öz
iqlim şəraitimizə öyrəşmişik.
S t e n l i E s k u d e r o: Cənab prezident, hər halda, mən
Sizi təbrik etmək istəyirəm ki, Siz Ermənistan prezidenti
Koçaryanla görüş keçirmisiniz və ümid edirəm ki, bu görüşlərin
davamı olacaqdır, bu görüşlər Dağlıq Qarabağ probleminin
həllinə gətirəcəkdir. Bilirəm ki, Sizin bundan əvvəl də prezident
Koçaryanla görüşləriniz, söhbətləriniz olmuşdu və düşünürəm
ki, bundan sonra da bir neçə görüşünüz olacaqdır. Bu, elə bir
prosesdir ki, bizim hamımızı ruhlandırır və Qafqazla
maraqlanan bütün insanlara bu regiona böyük ümidlə baxmağa
imkan yaradır.
Mənə elə gəlir ki, əgər hər iki tərəf bir-birinə güzəştlər
edəcəksə, bunu liderlər etsələr, daha asan olar. Bir halda ki, bu
proses uzun illər davam edir, bu illər ərzində çoxlu ölənlər,
yaralananlar, yerlərindən məhrum edilənlər olubdur, aydındır ki,
bu prosesi tezliklə həll etmək o qədər də asan deyildir. Lakin
bizi çox ruhlandırır ki, liderlər görüşlərə başlayıblar və bu
görüşlər davam etmək üzrədir. Mən elə bilirəm ki, sizin ikinizin
bu cür görüşməyiniz hər iki tərəfin liderlərinin sülhə doğru
arzusunun ifadəsidir. Mən və ölkəmin hökuməti çox ümid edirik
ki, bütün bu görüşlər ciddi bir nəticəyə gətirəcəkdir.
H e y d ə r Ə l i y e v: Təşəkkür edirəm. Siz bilirsiniz,
həqiqətən mən dəfələrlə bildirmişəm və Amerika Birləşmiş
Ştatlarında olarkən prezident Klintona, xanım Olbrayta və
hökumətin başqa üzvlərinə demişəm ki, bizim üçün Ermənistan
Azərbaycan münaqişəsini, Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həll
etmək həyati bir məsələdir. Ərazi bütövlüyümüz pozulubdur,
torpaqlarımız işğal olunubdur və işğal edilmiş torpaqlardan
__________________________________________
36
qaçqın düşmüş vətəndaşlarımız indi bax, bu qızmar istidə o
çadırlarda yaşayırlar. Siz təsəvvür edin ki, orada yaşamaq necə
çətindir.
Bizim xalqımız çox dözümlü xalqdır, bütün bu əziyyətlərə
dözür. Dözürlər, ümid edərək ki, onlar öz yerlərinə
qayıdacaqlar. Dözürlər ondan ötrü ki, sülh olacaqdır. Bizim də
vəzifəmiz, şəxsən mənim də vəzifəm bütün bu ümidləri, arzuları
doğrultmaqdır.
Bilirsiniz ki, biz indiyə qədər bütün vasitələrdən istifadə
etmişik. Həm Minsk qrupu bu barədə fəaliyyət göstərir və 1997-
ci ildən biz Minsk qrupu başçılarının - Rusiyanın, Amerikanın,
Fransanın səylərindən, həm də bütün başqa vasitələrdən istifadə
etməyə çalışırıq. Nəhayət, mən Vaşinqtonda olarkən bir daha
sizin hökumətiniz tərəfindən də məsləhətlər olmuşdu ki, birbaşa
danışıq, təkbətək danışıqlar bəlkə bir fayda verə bilər. Mən də
belə düşünürəm. Əlbəttə, həmişə belə düşünürdüm. Ancaq
bunun üçün də şərait olmalıydı.
Vaşinqtonda bizim görüşlərimiz zamanı mən hiss etdim ki,
artıq belə bir şərait yaranır. Ona görə də mənim prezident
Koçaryanla həm Vaşinqtondakı təkbətək görüşüm, hesab
edirəm, səmərəli oldu, həm də Cenevrədəki görüşümü çox
əhəmiyyətli hesab edirəm. Hiss olunur ki, biz bir-birimizi
anlamağa çalışırıq. Amma bizim bu çalışmalarımız istədiyimiz
nəticəyə gətirilə çıxaracaqmı? Mən şəxsən istəyirəm ki, gətirib
çıxarsın və nəhayət, biz sülhə nail olaq.
Təbiidir, belə bir vəziyyətdə qarşılıqlı kompromissiz irəliyə
getmək olmaz. Ona görə də biz hər ikimiz bu axtarışlarla da
məşğuluq. Hər halda, son görüşümüz məndə belə bir təsəvvür
yaradır ki, biz bu görüşləri davam etdirməliyik.
Şübhəsiz ki, bu, Minsk qrupu həmsədrlərinin və Minsk qrupu
həmsədrlərinin nümayəndələrinin işini əvəz etmir. Biz bu
sahədə işimizi davam etdirməliyik və prezident Koçaryan-
Dostları ilə paylaş: |