Microsoft Word ?Bdurr?Him mhm doc



Yüklə 0,67 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə25/27
tarix05.04.2018
ölçüsü0,67 Mb.
#36008
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27

 

73 


 

         kinci  amil  –  alıcının  niyyətlərini  dəyişə  bilən  gözlənilməz  şəraitlərdir.  Alıcı 

işdən  çıxa  və  ya  başqa  bir  böyük  həcmli  alış  etmək  məcburiyyətində  qala  və  ya 

satıcı  onun  xoşuna  gəlməyə  bilər.  Buna  görə  də    alıcının  tərcih  və  niyyətlərinə 

bütünlüklə arxayın olmağa dəyməz.  

Alıcının  alış  haqqındakı qərarı dəyişdirmək və ya təxirə salmaq arzusu əhəmiyyətli 

dərəcədə  onun  tərəfindən  dərk  olunan  risklərlə  əlaqədardır.  Risklərin 

qiymətləndirilməsinə  alış  üçün  tələb  olunan  pulun  miqdarı,  alıcının  əmtəənin 

xüsusiyyətlərinə  münasibətdə  hiss  etdiyi  şübhələr  və  fərdin  özünə  inam  səviyyəsi 

təsir  edir.  Alışla  bağlı  riskləri  azaltmaq  üçün  istehlakçılar  alışı  təxirə  salırlar,  bu 

müddət  ərzində  isə,  istehsalçı  ölkəyə  və  təqdim  edilən  zəmanətlərə  oriyentasiya 

edərək,  əlavə  informasiya  toplayırlar.  Malgöndərən  kompaniyalar  alıcıları  alışla 

bağlı  problemlər  haqqında  düşünməyə  sövq  edən  amilləri  nəzərə  almalı  və 

istehlakçıları  əvvəlcədən,  onlar  tərəfindən  dərk  edilən  riskləri  azaldan 

informasiyalarla təmin etməlidirlər.  

    Mərhələ 5: alışa reaksiya. Əmtəəni aldıqdan sonra alıcı, ya məmnunluq, ya da 

peşmanlıq hissi yaşayır. Alıcı tərəfindən əmtəənin əldə edilməsi anında istehsalçının 

işi sona yetmir; o, satışdansonrakı dövrdə də davam edir. Marketinq üzrə mütəxəssis 

istehlakçının  alışdan məmnun  qalma  dərəcəsini,  əmtəənin  əldə  edilməsindən  sonra 

onun reaksiyasını və məhsulun sonrakı taleyini öyrənir.  



    Alışdan  məmnun  qalma.  Alışdan  məmnun  qalma  istehlakçının  gözləmələrinin 

(ümidlərinin) əmtəənin real istismar xarakteristikalarına uyğun gəlməsi ilə müəyyən 

olunur.  Alış  son  gözləmələrlə  uyğun  gəlmirsə,  istifadəçi  məyus  olur,  əksinə,  onun 

ümidləri özünü doğruldursa, o, məmnun qalır. Əmtəənin xüsusiyyətləri istehlakçının 

gözləmələrindən  üstün  olduqda,  sonuncu  heyranlıq  hissi  yaşayır.  Təkrar  alış 

haqqında  qərar  və  məhsul  haqqında  dost  və  tanışlar  arasında  müsbət  rəyin 

formalaşdırılması alıcının məmnunluq dərəcəsindən asılıdır.  

     Alıcının, əldə etdiyindən razı qalması üçün istehsalçının reklamı əmtəənin real və 

nisbi  xarakteristikalarını  düzgün  əks  etdirməlidir.  Bir  sıra  satıcılar  müəyyən 

dərəcədə  həmin  xüsusiyyətləri  olduğundan  aşağı  səviyyədə  göstərə  bilər  ki, 

istehlakçı alışdan daha zəmanətli məmnunluq əldə etsin.  



 

74 


 

      Alışdan sonrakı fəaliyyətlər.  stehlakçının məmnunluq və ya peşmanlığını onun 

sonrakı hərəkətləri müəyyən edir. Əgər o, alışdan razıdırsa, onda, çox yəqin ki, onun 

ümidlərini doğrultmuş əmtəəni növbəti dəfə də alacaqdır.  

      Bu  gün,  marketinq  üzrə  mütəxəssislər,  müştərilərin  davranış  və  münasibətləri 

haqqındakı  biliklərini  artıq  tədqiqata  hazırlıq,  respondentlərin  cəlb  edilməsi 

dövründə istifadə edirlər. Tədqiqatların nəticələri kompaniya daxilində nəşr etdiril-

məlidir: yaxşı xəbərlər  mənəvi ruhu yüksəldir, mənfilər isə – düşünməyə və isteh-

lakçıların təmin edilməsinin yeni yollarının axtarılmasına vadar edir. Nəhayət, isteh-

lakçıların daimi olaraq sorğulanması və ya müntəzəm tədqiqatlar satıcılara alıcıların 

təmin  edilməsi  sferasındakı  tendensiyaları  izləməyə  və  həyata  keçirilən  tədbir  və 

dəyişikliklərin nəticələrini müəyyən etməyə imkan verir.  

      Məmnun  qalmamış  alıcı  tamamilə  başqa  cür  reaksiya  verir.  O,  əmtəəni 

mağazaya  geri  qaytararaq  ondan  istifadə  etməkdən  imtina  edə  və  ya  markanın 

dəyərliliyini təsdiqələyə biləcək informasiya axtarmağa başlaya bilər. Ola bilsin ki, 

o,  istehsalçı  kompaniyanın  ünvanına  şikayət  göndərsin  və  ya,  əgər  hüquqlarının 

tapdalandığını düşünsə, hüquqşünasa və ya başqa idarələrə müraciət edə bilər. Son 

nəticədə,  alıcı  sadəcə  olaraq    bu  markanın  əldə  edilməsindən  imtina  edəcək  və 

narazılığını  dostları  və  tanışları  ilə  bölüşəcəkdir.  Bu  o  deməkdir  ki,  satıcı 

istehlakçını təmin edə bilməmişdir.  

        stehsalçılar  istehlakçıda  alışdan  narazılıq  hissi  nəticəsində  meydana  gələn 

mənfi rəyləri minimuma endirməlidirlər 



     Ailə satınalma qərarlarının qəbulu mərkəzi kimi. 

     Artıq  qeyd  etdiyimiz  kimi,  tədarükat  mərkəzi  və  onun  quruluşu  sənaye  marke-

tinqində  vacib  məsələdir.  O,  istehlak  məhsullarında  da  vacibdir.  Çünki  istehlak 

məhsullarının  satın  alınmasına  dair    qərarın  qəbulu  da  çox  nadir  hallarda  fərd 

tərəfindən təkbaşına qəbul edilir. Qərarlar çox vaxt özlərini tədarükat mərkəzi kimi 

təqdim  edən  ailə  üzvləri  tərəfindən  qəbul  edilir.Alıcının  davranışının  öyrənilməsi 

hər bir  məhsul kateqoriyası və satınalma  prosesinin hər bir  mərhələsi üzrə ananın, 

atanın  və  uşaqların  (alıcı,  istifadəçi  və  ödəyici  kimi)  rolunun  identifikasiyasını 

nəzərdə tutur. Bu, marketoloqlara məhsul, qiymət və kommunikasiya siyasətini real 



 

75 


 

müştərilərə uyğunlaşdırmağa imkan verdiyindən onlar üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb 

edir. Bundan başqa, cəmiyyətdə qadının rolu ciddi surətdə dəyişdiyindən ər-arvadın 

rolunun və təsirinin xarakteri də dəyişir. 

      Müxtəlif  məhsul  kateqoriyaları  üzrə  rolların  bölüşdürülməsi  üzrə  aparılmış 

tədqiqatların  nəticəsinin  müqayisəsi  göstərir  ki,  ər  və  arvadın  təsir  dərəcəsi 

məhsulun növündən asılıdır. 

    Alışın  sonrakı  taleyi.

  stehsalçı,  həm  də  o  suala  cavab  verməlidir  ki,  alıcı  onun 

ə

mtəəsindən necə istifadə edir, ümumiyyətlə, o, əmtəə ilə nə edir? (5 s 178). 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

   Şəkil 3.5. Əmtəədən istifadə etmək, ona sərəncam vermək və  onunla 

                         vidalaşmaq. 

     Əgər  alıcı  əmtəəni  dolabda  saxlayırsa,  ola  bilsin  ki,  o,  alışdan  conpa  mənfi 

xarakterli olacaq. 

   Şəkil  3.5.-də  göstərildiyi  kimi,  məhsulun  atılması  yeni  variant  dəstlərinin 

yaranmasına gətirib çıxarır.  Nə  vaxtsa,  alıcı əldə  etdiyi  əmtəədən  həmişəlik  canını 

qurtaracaq  və  istehsalçı  çalışmalıdır  ki,  onun  məhsulundan  istifadə  olunmasından 

sonra  yerdə  qalmış  hissə  ətraf  mühiti  çirkləndirməsin.  Bu  yolla,  malgöndərən 

kompaniya  əmtəələrin  istehlakçılarda  potensial  olaraq  narazılıq  yarada  bilən 

elementlərinə  yaradıcı  şəkildə,  yəni  alıcıları  məmnun  salan  formada  cavab 

reaksiyası verə bildi. 

 



Yüklə 0,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə