Aydın Çobanoğlu
14
– Bəxtinə yazılıb cəfa, dedilər,
Çobanoğlu sürməz səfa, dedilər.
Ömrün etməyəcək vəfa, dedilər,
Onu həyat özü bilər, dedim mən.
Doğrudan da aşıq-şairin ömrü vəfa qılmadı. Dahi Səməd
Vurğunun dediyi onun da başına gəldi. “Nə ömrə acıyır, nə ya-
şa dünya”.
Elə bu bənddən və eləcə də o vaxt Abşeron rayon İcraiyyə
Komitəsinin sədri olmuş Əhməd Əhmədzadəyə ev növbəsi ilə
bağlı müraciətindən göründüyü kimi, ömrü bir müddət cəfa
çəkməklə, əzab-əziyyətlə keçib. “Ərzi-hal” adlanan şeirdən iki
bəndi burada verməyi münasib bildik.
Az maaşla altı adam dolanır,
Yazıq canım oda-közə qalanır.
Gözüm baxır, könlüm evi talanır,
Ömrüm keçir ahu-zarda, ay sədr!
Mənzilsizəm, bu günümü görən yox,
Növbədəyəm, əhvalımı soran yox.
Dörd uşaqla kirayə də verən yox,
Üz döndərib məndən var da, ay sədr!
Çox maraqlı, o vaxt üçün məqbul sayılan bu forma təsir-
edici gücə malik olsa da, o vaxtlar Bakıda qeydiyyata düşmək,
ev növbəsinə yazılmaq, ev almaq ən böyük problem idi. Xoş-
bəxtlikdən xeyirxah adamlar bütün zamanlarda olub və olacaq.
Bir məclisdə Aydın “Yanıq Kərəmi” havasını çalanda özünün
və yaşlı adamların gözündən yaş axmağa başlayıb. "Mehdia-
bad" sovxozunun direktoru Hidayət Səfərov Aydının vəziyyə-
Ömrün etməyəcək vəfa dedilər
15
tindən halı imiş. O, Aydının ailəsinə Mehdiabad qəsəbəsində
üçotaqlı mənzil vermişdi.
Çobanoğlunun yaradıcılığında ictimai məzmunlu şeirlər
çoxluq təşkil edir. Aşıq-şairin “20 yanvar” adlı səkkiz bənddən
ibarət şeiri 1990-cı ilin yanvarında xalqımızın başına gətirilən
müsibətləri inandırıcı boyalarla açıb göstərir:
– Mən dağam, dözürəm belə sitəmə,
Baxıb ah-naləmə, gözümdə nəmə,
Yağı sevinməsin bu günkü qəmə,
Yəqin borclu qalmaz sabahım mənim.
Onun Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Fərzalı Abbasova həsr
etdiyi iki səhifəlik şeirində o qədər mətləblərdən söz açılır ki,
heyran olmamaq olmur:
– Yurdumun on igid oğulu, qızı
Rəşadət göstərib, qəhrəman olub.
Onlardan birindən söhbət açıram,
Mənim də ürəyim söz ilə dolub.
Onun Aşıq Şakirin xatirəsinə həsr etdiyi şeirə fikir verin:
– Çobanoğlu, qoy, cavanlar ucalsın,
Şah sənətin zirvəsinə yol alsın!
Oğlu çalmayıbsa, nəvəsi çalsın,
Qoy, yetim qalmasın, sazı Şakirin!
Arzuya baxın. Həqiqətən də böyük sənətkar Aşıq Şakirin
övladlarından aşıq sənətinə yiyələnən olmadı. Lakin Aydının
arzusu sonralar yerinə yetdi. Şakirin nəvəsi Babək babasının sə-
nətini davam etdirdi. Şakirin sazı yetim qalmadı. Təəssüf ki,
Aydın Çobanoğlu
16
Çobanoğlu bunu görmədi. Aydının bütün arzuları xoş niyyətə
köklənmişdi:
– Qazancınız qismət olsun aşığa,
Nə həkimə, nə hakimə düşməsin.
Çobanoğlu qələmini publisistikada
sınayaraq
Türkiyə, Hin-
distan, İsveç və Özbəkistan haqqında çox maraqlı təəssüratlarını
yazıb. Eləcə də Hindistana gözəl şeir həsr edib. Lakin bu şeiri
yazarkən bir an belə doğma Azərbaycanı unutmayıb:
Yeni Dehli Bakımızın qardaşı,
Qanqa bəlkə Xan Arazın göz yaşı?!
Varanəsi Gəncəmizin sirdaşı,
Bəyənmişik bu mahalı, gözəldir!
Görən kimi doğma, əziz bilmişik,
Əzəmətli Tac mahalı, gözəldir!
Çobanoğlunun Yunis Novruzoğluna həsr etdiyi yüz misra-
lıq müxəmməsi və şair Söhrab Tahirə həsr etdiyi
“İnanıram” ad-
lı çox geniş həcmli şeiri sanki kiçik poemadır.
Aşıq-şairin şeirdə
qoyduğu və tərənnüm etdiyi məsələlər onu poema səviyyəsinə
qaldırır. Bu şeir Aydının özünün də bir şair kimi səviyyəsindən
xəbər verir. Çobanoğlunun “Yunis” adlı müxəmməsi isə onun
əsl aşıq-şair olduğuna dəlalət edir:
– Tək gəlibdi, tək gedəcək,
Bunu hamı bilsin gərək.
Müxtəsəri, Çobanoğlu,
Əvəzsiz insandı, Yunis!
Ömrün etməyəcək vəfa dedilər
17
Aydın Çobanoğlunun mənasız bir misrasına belə təsadüf
edilmir. İstisuda (22.07.1984) Məmməd İsmayıla həsr etdiyi
şeiri çox mətləblərdən söz açır:
Şair qardaş, gəl bürünək dumana,
Seyrə çıxaq, bu dağlara doyunca!
Məbəd kimi diz qatlayaq önündə,
Səcdə qılaq bulaqlara doyunca.
İnanıram ki, aşıq-şairin oğlu, qızları, nəvələri, xüsusən də
kəlbəcərli dostu Vəliyəddinin sevimli oğlu İlqarla ailə quran qı-
zı Aytənin övladlarına onun arzusunu yerinə yetirmək qismət
olacaqdır.
Aşıq Aydınla təmasda olmuş, məclislərində iştirak etmiş
saz-söz pərəstişkarları və yeri gəlmişkən, Məmməd İsmayıl baş-
da olmaqla, Aydın Çobanoğlu yaradıcılığına saz-söz sənətini
dərindən bilən bir çox qələm sahibləri, alimlər məqalələr həsr
etmişlər. Aşıq sənətinin təbliğində əvəzsiz xidmətləri olan Xalq
şairi Zəlimxan Yaqubun, professorlar Qara Namazovun, Sədnik
Paşayevin, Məmməd Aslanın, Ağalar Mirzənin, Telli Pənahqı-
zının, Əli Şamilin, Vəliyəddin İsmayılovun, Osman Əhmədoğ-
lunun məqalələrinin elmi səviyyəsini xüsusi vurğulamaq istər-
dim. Heyif ki, Aşıq Aydın sıralarımızı çox erkən tərk etdi. Nə
yaxşı ki, sağlığında 1991-ci il fevralın 10-da anadan olmasının
40 illiyini yüksək səviyyədə keçirdik. Tədbir “Gülüstan” sarayı-
nın banket zalında baş tutdu. Tovuzdan Aydının anası da gəl-
mişdi. Məclisi aparmaq mənə həvalə olunmuşdu. Aşıq Aydının
anası, dostları və qohumları qarşısında hesabatına çevrilən məc-
lis dahi bəstəkar Üzeyir
Hacıbəylinin
“Koroğlu”
operasının uver-
türası ilə başladı. Hamımız ayağa qalxaraq əl-ələ verdik və əllə-
Dostları ilə paylaş: | 
