Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 10
Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf
mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi,
azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il
10/46
Yekun variant
gözlənilir. Şəkil 10.7-də ən pis hal sayılan 50ºC temperatur fərqi üçün soyuducu şleyfin
yayılma əhatəsini göstərilir.
Şəkil 10.7 Soyuducu su şleyfinin buraxılma yerindən müəyyən məsafədə ətraf mühit
temperaturundan yüksək olan proqnozlaşdırılmış temperaturu (50ºC
temperatur fərqi ssenarisi)
Yüksəklik səviyyəsi
Plan Görünüşü (Şəklin üst hissəsində yanalma körpüsü)
3D Perspektiv görünüş
Şaquli ox
Atılma nöqtəsindən məsafə
Mərkəzi ox boyunca nisbi konsentrasiya
dər. S
Köndələn ox
Atılma nöqtəsindən məsafə
------------
Yaşıl xətt 3°C
temperatur
dəyişməsi
nöqtəsini
göstərir
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 10
Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf
mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi,
azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il
10/47
Yekun variant
Cədvəl 10.30-da tikinti-quraşdırma sahəsindən soyuducu suyun dənizə axıdılması hadisəsinin
miqyası təqdim edilir. Bir “Orta səviyyəli hadisə” miqyası təyin edilir.
Cədvəl 10.30 Hadisənin miqyası
Parametr
İzahat
Dərəcə
Dərəcə/miqyas
Axıdılan soyuducu su axıdılma nöqtəsindən 4m məsafədə məqbul səviyyəyə
qədər həll olunacaq.
1
Tezlik
Soyuducu suyun axıdılması davamlı olaraq baş verəcək 3
Müddət
Bu boşalma üst tikililərin istismar sınaqları zamanı 6 ay davamlı olaraq baş
verəcək
3
İntensivlik
Atqılar layihə standartlarına və bundan əvvəl təsdiq edilmiş təcrübələrə uyğun
olacaq və tərkibində zərərli sabit materiallar olmayacaq.
1
8
10.8.2.2 Reseptorun
həssaslığı
Atqı prosesi sənaye zonasındakı tikinti-quraşdırma sahəsinə bitişik yanalma körpüsündən
həyata keçiriləcək.
Tikinti-quraşdırma sahələrinin gur sənaye ərazilərində yerləşməsi ilə əlaqədar olaraq bu
sahələrdə suitilərin və təhlükə altında olan balıq növlərinin olması ehtimal edilmir. Sahilyanı
zonanın bentosunda, əsasən, çirklənməyə davamlı yırtıcı növlər üstünlük təşkil edir və bir
neçə yerli növün mövcud olması aşkar edilmişdir. Tikinti-quraşdırma sahələrinin yaxınlığında
plankton tədqiqatları aparılmamışdır, lakin növlərin rəngarəngliyinin açıq sulara nisbətən daha
aşağı olması; və bu toplumlarda açıq sahilyanı sulara nisbətən daha pis keyfiyyətli sulara
dözümlü olan, yaxud güclü rəqabət qabiliyyətinə malik növlərin üstünlük təşkil etməsi
mümkündür.
Sonda, Tikinti-quraşdırma sahələrinin yaxınlığında həssas, nadir və ya təhlükə altında olan
növlərin mövcud olması gözlənilmir və burada mövcud olan və üstünlük təşkil edən növlər,
əsasən, mövcud gəmiçilik və sənaye fəaliyyəti ilə əlaqədar atılmalara və emissiyalara
dözümlü olacaq.
Cədvəl 10.31-də bioloji/ekoloji reseptorların həssaslığı təqdim edilir.
Cədvəl 10.31 Reseptorların həssaslığı
Parametr
İzahat
Dərəcə
Mövcudluq
Atılma mənbələrinin yanında davamlı olaraq və ya nəzərəçarpacaq sayda suiti və
balıqların olması gözlənilmir. Bentos və ya planktonların nəzərəçarpacaq təsirə
məruz qalması gözlənilmir
1
Xarici
təsirlərə
dözümlülük
Tikinti sahəsində üstünlük təşkil etməsi gözlənilən növlər adətən süni təsirlərə
yüksək dözümü olan yırtıcı növlərdən ibarətdir. 1
2
10.8.2.3 Təsirin dərəcəsi
Cədvəl 10.32-də tikinti-quraşdırma sahəsindən soyuducu suyun dənizə axıdılması ilə
bioloji/ekoloji reseptorlara dəyən təsirlərin xülasəsi verilir
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 10
Tikinti, quraşdırma və NİS işlərinin ətraf
mühitə təsirinin qiymətləndirilməsi,
azaldılması və monitorinqi
Noyabr 2013-cü il
10/48
Yekun variant
Cədvəl 10.32 Təsirin dərəcəsi
Hadisə
Hadisənin
miqyası
Reseptorun
həssaslığı
Təsirin dərəcəsi
Quruda tikinti-quraşdırma sahəsindən
soyuducu suyun axıdılması
Orta
(Bioloji / Ekoloji)
aşağı
Cüzi mənfi
Tikinti-quraşdırma sahəsindən suyun axıdılması ilə əlaqədar aşağıdakı monitorinq və
hesabatvermə tələbləri BP ŞD2 tikinti fazasının ƏMSSİES-nin bir hissəsini təşkil edəcək:
Tikinti-quraşdırma sahəsindən soyuducu suyun dənizə axıdılması zamanı
neytrallaşdırıcı agentin axını və doza nasoslarının
qeydləri saxlanacaq;
Tikinti-quraşdırma sahəsindən axıdılan soyuducu suyun tərkibi həftədə bir dəfə
nümunə götürülərək qalıq xlor tərkibi təhlil ediləcək; və
Tikinti
podratçısı tikinti-quraşdırma sahəsindən soyuducu suyun dənizə axıdılması
zamanı axın və doza nasoslarının qeydlərini və həftədə bir dəfə aparılan xlor tərkibi
analizinin nəticələrini saxlayacaq.
Belə hesab edilir ki, təsirlər mövcud idarəetmə və lazım olan təsirazaltma tədbirlərinin tətbiq
olunması ilə praktiki baxımdan mümkün və zəruri olduğu qədər
minimuma endirilir və əlavə
heç bir təsirazaldıcı tədbir tələb olunmur (Bölmə 10.8.1-ə istinad edin)
10.8.3
ŞD2 magistral və MEQ idxal boru kəmərlərində və sualtı
infrastrukturlarda NİS zamanı atqılar
10.8.3.1 Hadisənin miqyası
ŞD2 magistral və MEQ idxal boru kəmərlərində və yataqdaxili axın xətlərində istismara
vermədən öncə atqılar
Təsviri
Quraşdırma işlərindən sonra və istismar sınaqlarından əvvəl ŞD2 magistral və MEQ boru
kəmərlərində aparılan işlərə dəniz suyundan istifadə etməklə su ilə doldurma, təmizləmə,
kalibr ölçmə (SDTKÖ), hidravlik sınaq, sızma sınağı, borudaxili diaqnostikadan əvvəl (İLİ) və
borudaxili diaqnostika məqsədilə ərsinləmə və susuzlaşdırma daxil olacaq. Hazırda, Əsas
Varianta aid olan aşağıdakı kimyəvi preparatlardan istifadə olunması planlaşdırılır:
1000ppm Hydrosure HD5000 (biosid, korroziya inhibitoru və oksigen uducusunun
birləşməsi); və
100 milyonda hissə Tros Seadye (rəng).
Müxtəlif kimyəvi maddələrin tələb olunduğu Hadisə zamanı ŞD2 layihəsi “Dəyişikliklərin idarə
olunması prosesi”nə (Bölmə 5.16-a istinad edin) riayət edəcək.
ŞD2 magistral və MEQ boru kəməri ilə əlaqədar gözlənilən həcmin və təmizlənmiş dəniz
suyunun axıdılma yerlərinin və yataqdaxili axın xətlərinin ilkin istismar sınağının xülasəsi
müvafiq olaraq Fəsil 5, 5.22 və 5.25 cədvəllərində verilmişdir. İstismaravermədən əvvəl
axıdılan bütün sular ya dəniz dibində ŞDB-HR platformasının yanında yerləşən müvəqqəti
ərsinburaxma kamerasından, ya da ŞDB-HR platformasının dəniz səthindən 52m aşağıda
yerləşən dəniz suyu kessonundan həyata keçiriləcək.
Səkkiz il ərzində 1m
3
-dən (hidravlik sınaq zamanı 6" MEQ boru kəmərinin sahildəki
hissəsindən atqılar) 49858m
3
-ə qədər (borudaxili diaqnostika məqsədi daşıyan ərsinləmə
zamanı 32" qaz ixrac borusundan atqılar) təxminən 90 müxtəlif atqının baş verəcəyi gözlənilir.