Microsoft Word 02 Orhan Bey doc

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 65  

 

269- 285/4/2  

 

 Altõ yõl oldu sevdana düşeli 

 

dizesinde yine hece ve durak bozukluğu söz konusudur, dizenin  

 

 Sevdana 

altõ yõl oldu düşeli 

 

olarak düzeltilmesi gerekir. 286. manzumede de (4. kõta, 2. dize) buna benzer 

bir hata söz konusudur: 

 

 

Burda terk ettiğim sõlayõ buldum 

 

şeklinde düzeltilmelidir. 

270- 290/1/1. dize hece bakõmõndan yanlõştõr. Sayõn Sakaoğlu düzeltme dü-

şüncesiyle müdahale etmiş, ama yine olmamõştõr. “Sevdiğ(i)m” kelimesinin ye-

rine aynõ anlamdaki “yârim” kelimesi getirilirse mesele halledilmiş olur. 

271- 293/5/2’de mana ve kafiyeyi bozan “dengimi” kelimesi “dengini” yapõ-

lõrsa hata giderilmiş olur. 

272- 299/2/2. Yine bir kafiye bozukluğu söz konusudur. Daha önce de ifa-

de ettiğimiz gibi “çözdüğüm” kelimesinin yerine “şeştiğim” veya aynõ anlamdaki 

“çeştiğim” getirilirse aksaklõk giderilir. Aynõ şiirin son dörtlüğünün  

 

  

 

 

 Güzel 

olanlarõ severler dostum 

 

şeklinde olan dizesi anlam açõsõndan 

 

 Güzel 

olanlarõn severler dostun 

 

olarak düzeltilmesi gerekir. 

 

273- 305/5/3. Dörtlükteki kafiye düzeninin sağlanabilmesi için “salla-

nõr/ballanõr” kafiye sözcüklerine uyumlu olarak verilen “gücenir” kelimesi kafiye 

uyumunu bozmaktadõr. Bu kelimenin yerine manaya da uygun olarak “tellenir” 

kelimesi getirilirse mesele halledilmiş olur. “Tellen-“ sözcüğünü biz buluverdik, 

Sayõn Sakaoğlu da anlamõnõ tespit ederek sözlüğe alabilir. 

274- 310. ve 312. şiirlerde hece bakõmõndan düzeltilmesi gereken dizeler 

vardõr. Meselâ, 310. şiirde 3. dörtlükteki  

---

66 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 

 

 

Senin için dolandõm karlõ dağõ 

 

dizesinin 

 

 Seninçün 

dolandõm ben karlõ dağõ 

 

olarak düzeltilebileceği gibi. Yine 315. şiir 3. dörtlük, 3. dizede Tunus kelime-

sinden sonra bir “hem” kelimesinin getirilmesi; ayrõca 5. dörtlük 3. dizedeki im-

lâ bozukluğunun da giderilmesi gerekmektedir. 

275- 316/3/4. ve 316/4/2. dizelerindeki “sallan” ile “sallanma” kelimeleri, 

söyleyiş güzelliği ve anlam açõsõndan “salõn” ve “salõnma” kelimeleri ile yer de-

ğiştirilmelidir. Güzele sallanmak değil salõnmak yakõşõr. 

276- 318/4/4. dizedeki “sübe” kelimesi ne demektir? Sözlüğe alõnmasõ ge-

rekirdi. 

277- Atlay’dan alõnan 331. şiirin 3. dörtlüğünün 

 

 Veranõnda baykuş ötsün 

 

şeklindeki dizesi kafiye açõsõndan bir birlik oluşturmamaktadõr. Diğer iki dize-

deki kafiye kelimesi “olsun” dur. Hiç olmazsa bu dizenin kafiyesini uygun hâle 

getirmek gerekir. Dizeyi 

 

 Veranõna baykuş dolsun 

 

şeklinde değiştirirsek bir parça da olsa dörtlükteki kafiye sorunu çözülmüş ola-

caktõr. 

278- 332/2/4. ve 334/4/1. dizelerinde hece ve durak açõsõndan kelimeler 

arasõnda yer değişikliği zarureti vardõr. Ayrõca 334/7/3 dizesi mana ve kafiye 

dikkate alõnõrsa 

 

 Yükletmiş yükünü Gögsün’ü aşar 

 

şeklinde düzeltilmelidir. 

279- 336/2/1. Yine bir “Ahd u aman” sorunu ile karşõlaşõyoruz. “Ahd ü 

peyman” olarak anlamlõ bir hâle getirilmelidir. 

280- 338/3/2. dize 

 

 

Çekerim seni sineme 

---

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 67  

 

olarak değiştirilmelidir. Son dörtlükteki “yaşõma/başõma/ataşõna” şeklindeki kafi-

ye kelimeleri de “yaşõna/başõna/ataşõna” gibi yapõlmalõdõr. 

281- 341. manzumeye mana, hece sayõsõ ve durak bakõmõndan 18 defa mü-

dahale etmek gerekecektir. Şiirin müdahale edilmiş şekli şöyle olmalõdõr: 

 

 

Felek sen vermezsin dengi dengine 

 Yolumu 

düşürdün yine engine 

 

Kader de getirdi Karaman elne 

 

Çimenleri mahzun gülleri mahzun 

 

 

Aşõp da dağlarõ seyran eyledim 

 

Şu garip gönlümü hayran eyledim 

 Doğdu gönülümden ben de söyledim 

 Yaylalarõ mahzun yollarõ mahzun 

 

 

Oba yerleri de yõkõlmõş veran 

 Ceylanlarõ gitmiş dağõlmõş sahan 

 Dedim 

ki 

feleğe işlerim yaman 

 Konuştum da nice dilleri mahzun 

 

 Karac’ 

Oğlan eydür konam güllere 

 

Gel gidelim gönül uzak ellere 

 

Hem selâm söyleyin garib yollara 

 Gördüm 

ovalarõ çölleri mahzun 

 

282- 342/4/1. Dize 

 

 

Sõrçaş Karac’Oğlan sõrçaş 

 

şeklinde olup iki defa geçen “şõrçaş-” fiilinin anlamõ herhâlde bulunamadõğõ için 

sözlüğe alõnamamõştõr. Bir bilene sorulmalõdõr. 

283- 344/2/2. “Çor” kelimesiyle başlayan dizenin anlamõna dikkat edilirse 

söz konusu kelimenin “Çok” olmasõ gerektiği görülecektir. Yine 3. dörtlüğün 2. 

dizesindeki redif, diğer dizelerdeki gibi “olsa” olarak düzeltilmelidir. 

284- 347/1/3’te “aştõm/düştüm”  kelimelerine “seçtim” kelimesi kafiye geti-

rilmiş. Manaya dikkat edilseydi daha önce de birkaç defa karşõlaştõğõmõz “şeş-” 

fiilinin kafiye olarak getirilmesi gerektiği görülecekti. Tabi “şeş-” in anlamõ bili-

nebilirse. Mõsra, 

---