Microsoft Word 02 Orhan Bey doc

62 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 

 

 

Bir sofra isterim kimse sermedik 

 

Bir yayla isterim kimse konmadõk 

 

Bir güzel isterim yad el değmedik 

 Ellenmiş de bellenmişi n’eyleyim 

 

şeklinde almõştõr. Düzeltmesi gerekirdi. “Lise öğrencileri bile” buradaki kafiye-

sizliği fark edebilir. O düzeltememiş, biz düzeltiverelim: 

 

 

Bir sofra isterim kimse sermedik 

 

Bir yayla isterim kimse görmedik 

 

Bir güzel isterim yâd el dermedik 

 Ellenmiş de bellenmişi n’eyleyim 

 

252- 227/3-4., 228/1-2. dörtlüklerde imlâ ve mana açõsõndan düzeltilmesi 

gereken hususlar vardõr. 229/2/3. dizedeki kafiye bozukluğu “değmedik” keli-

mesinin yerine “seçmedik” getirilirse giderilmiş olur. Yine 229. şiirin 3. dörtlü-

ğünün 

 

 

Eller binip kovulmuşu n’eyleyim 

 

şeklindeki son dizesinde karşõlaşõlan anlamsõzlõk da, dizenin  

 

 

Eller binip yorulmuşu n’eyleyim 

 

yapõlmasõyla giderilmeliydi. 

253- 231/1/2. 4. dizedeki kafiye kelimesi “veremez”dir. 2. dizede bu kelime 

“kanamaz” verilmiş. Düzeltmek gerekir. Öyleyse “kanamaz” yerine daha uygun 

olan “varamaz” getirip uygunluğu biz sağlamõş olalõm. 2. dörtlüğün “emdiğim” 

olan kafiye kelimesi “aldõğõm” olarak düzeltilirse daha uygun bir kafiye yaka-

lanmõş olur. Şiirin son dörtlüğündeki “atamaz” kelimesi de yine kafiye açõsõn-

dan “õramaz” yapõlmalõdõr. 232. şiirde yine “eder”, “eydür” olmalõdõr. 

254- 223/1/1. dizedeki “Eşe imiş”, “Eşşe’yimiş”; 2. dörtlüğün ilk dizesi de  

 

 

Aman ol da a sevdiğim aman ol 

 

olarak düzeltilmeliydi. 

 

---

TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ • 63  

 

255- 235/2/3’te kafiye kelimesi “arar”, diğer dizelerdeki “põnar, dener” ke-

limeleri göz önüne alõnõrsa, manaya da uygun olarak “anar” yapõlmalõydõ. 

256- 236/4/4. Diğer dörtlüklerin son dizesindeki “veremiyorum, 

giremiyorum, duramõyorum” kafiye kelimeleri göz önüne alõnõrsa, “kanamõyorum” 

kelimesi “varamõyorum” olarak düzeltilmeliydi. 

257- 240/3/2. dörtlükteki “Ayşa” ve “Maraş’a” kelimelerine kafiye olarak 2. 

dizede “gerdana” kelimesi getirilmiştir. Hâlbuki aynõ manada kafiye olabilecek 

“döşe” kelimesi var. Dize, 

 

 Zülfünü 

dizmiş ak döşe 

 

şeklinde düzeltilmeliydi. 

258- 241/1/3. Söz konusu dize hece ve durak açõsõndan yanlõştõr. Sayõn 

Sakaoğlu’nun 

 

 

Sebeb ne gözden akan kanlõ yaşa 

 

şeklinde hatalõ verdiği bu mõsra da: 

 

 

Sebeb nedir gözden akan bu yaşa 

 

veya 

 

Sebeb nedir akan bu kanlõ yaşa 

 

olarak düzeltilmeye muhtaçtõr. 

259- 242/2/1’de kafiye olarak karşõmõza çõkan “hevesin” kelimesi, iyi bir ka-

fiye düzeni sağlanabilmesi için “hûrisin” yapõlmalõdõr. 

260- 245/1/3. dizesindeki “gönlümün” kelimesi mana, hece ve durak açõ-

sõndan “gönlüm” yapõlmalõdõr. Yine dördüncü kõtanõn son dizesindeki “ahd u 

aman” ibaresi de “ahd u peyman” şeklinde düzeltilmelidir. 

261- 246/2/2. dize 

 

 

Ya nice edeyim halkõn dilini 

 

şeklinde düzeltilmelidir. 248. manzumede de müdahale gereken dizeler görül-

mektedir. 

---

64 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 

 

262- 254. ve 255. manzumelerde redif olarak karşõlaştõğõmõz “kalan” kelimesi 

daha önce de belirttiğimiz gibi sözlüğe madde başõ alõnmalõydõ. Kelimenin an-

lamõ  “artõk, bundan sonra”dõr. 

263- 256/4/4. dize kafiye ve mana bakõmlarõndan “Engeller yõktõğõm za-

man” olarak düzeltilmelidir.  

264- 261/5/1 

 

 

 

 Karac’Oğlan der ki n’edip ne bilmez 

 

şeklinde görülen dizenin, mana ve kafiye göz önüne alõnõnca  

 

 Karac’Oğlan der ki n’edip n’edilmez 

 

olarak düzeltilmeye ihtiyacõ olduğu anlaşõlacaktõr. 

265- 262/3/1. dizede hece açõsõndan bozukluk görülüyor. 

 

 

Evvel bineridik biz Arab ata 

 

şeklinde düzeltilmelidir. Aynõ dörtlüğün 2. dizesindeki “somata” kelimesi söz-

lüğe “somak” alõnmõştõr, düzeltilmesi gerekir. 

266- 264. ve 265. manzumelerde yine düzeltilmesi gereken yanlõşlõklar gö-

rülmektedir. 264. şiirin son dörtlüğündeki “n’oldu” ifadesi, hece açõsõndan “ne 

oldu” yapõlmalõdõr. 265. şiirin 3. ve 4. kõtalarõnõn son dizelerindeki kafiye kelime-

leri de sõrayla “düştü” ve “deşti” yapõlmalõdõr. 

267- 277/4/4’te “gidin” olan dizenin ilk kelimesinin , diğer dizeler göz önü-

ne alõnõp anlam yerinden kontrol edildiğinde “gidek” olarak alõnmasõnõn gerek-

tiği görülecektir. 

268- 282/3/1  

 

  

 

Turnalar havadan geçer 

 

Mah yüzlere nûrlar saçar 

 

Ah ile vah ile geçer 

 

Günü yardan ayrõlanõn 

 

dörtlüğünde kafiyede düzeltilmesi gereken bir husus vardõr. Karaca Oğlan gibi 

bir âşõk yukarõda görülen kafiye hatasõnõ yapmaz. Kafiye kelimelerinden ilk 

dizedeki “geçer” in yerine “uçar” getirilirse Sakaoğlu’nun hatasõ düzeltilmiş 

olur. 

---