Mavzu: Multisim dasturining yaratilish tarixi, xususiyatlari, bosh ishchi oynasi. Ishdan maqsad



Yüklə 136,87 Kb.
səhifə21/22
tarix11.12.2023
ölçüsü136,87 Kb.
#146267
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Mavzu Multisim dasturining yaratilish tarixi, xususiyatlari, bo-www.hozir.org

Uch fazali toʻg‘rilagich sxemasi 
Elektr tarmoqlarning bir nuqtasidan elektr energiyasining har xil masofaga 
uzatish zaruriyati tug‘ilganda, uch choʻlg‘amli uch fazali transformatorlar
qoʻllanadi. hozirgi vaqtda yuqori kuchlanishli (Yu.K), oʻrta kuchlanishli (U.K) va 
past kuchlanishli (P.K) choʻlg‘amlarning quvvatlari barovar transformatorlar ishlab
chiqariladi. Ma’lumotnomalarda har bir juft choʻlg‘amlarning qisqa tutash 
kuchlanishlari beriladi.



Uch choʻlg‘amli transformatorlarning bir chiziqli tarmoq sxemaning


parametrlari quyidagicha aniqlanadi: 
Agar choʻlg‘amlarning quvvatlari 100/100/100

R

1

=R

2

=R

2

=0,5 


R


um

𝑅

ум


=
𝛥

Р


к
⋅𝑈

н
2
𝑆

н

2
har bir juft reaktiv kuchlanish pasayishlarining nisbiy qiymatlarning qisqa 


tutash kuchlanishi Uk-ge tenglashtirib quyidagicha yozamiz:


𝑈

к
1−2
= 𝑈

к
1
+ 𝑈


к
2

𝑈

к


2−3

= 𝑈


к
2
+ 𝑈


к
3

𝑈

к


1−3

= 𝑈


к
1
+ 𝑈


к
3

Bu tenglamalardan


𝑈

к
1
, 𝑈

к
2
, 𝑈


к
3
ifodalaymiz:

𝑈

к


1
= 0,5(𝑈


к
1−2

+ 𝑈


к
1−3

− 𝑈


к
2−3

)
𝑈




к
2
= 0,5(𝑈


к
2−3

+ 𝑈


к
1−2

− 𝑈


к
1−3

)
𝑈




к
3
= 0,5(𝑈


к
1−3

+ 𝑈


к
2−3

− 𝑈


к
1−2

)
Rasm-11da koʻrsatilgan uch choʻlg‘amli transformatorning almashtirish 


sxemasidagi X


t1
, X

t2
, X

t3
, reaktiv qarshiliklar, mos ravishda, nisbiy kattaliklarda 
berilgan choʻlg‘amlarning qisqa tutash kuchlanishlariga tenglashtirib olish mumkin:
X
t1

=
𝑈


к

1
;

X
t2

𝑈
к


2

;
X


t
=

𝑈

к
3

Bu reaktiv qarshiliklarning nomlangan kattaliklarda, ya’ni «om» oʻlchash


birligida quyidagi formulalar orqali hisoblanadi 
X
t1




𝑈
к1
⋅𝑈

н
2


100⋅𝑆

н

X


t2

𝑈
к2


⋅𝑈

н
2


100⋅𝑆

н


X
t3

=
𝑈



к
2
⋅𝑈

н

2
100⋅𝑆



н
Bu formulada 


U

n
- uch kuchlanishning xoxlaganicha kiritish mumkin. 
Koʻpincha yuqori kuchlanish olinadi.
Transformatorning choʻlg‘amlarining aktiv va reaktiv quvvat isroflarining 
yuqorida koʻrsatilgan umumiy isrof asosida aniqlanadi:
𝛥Р
Т

=
𝑆


нт

𝑈
н


2

𝑅
𝑇


𝛥𝑄


Т
=
𝑆

нт

2
𝑈



н
2
𝑋

𝑇

hozirgi vaqtda uch choʻlg‘amli transformatorlar deyarli qoʻllanilmaydi. 


Tarmoqning bir nuqtasida uch xil kuchlanish olish uchun, koʻpincha
avtotransformatorlar qoʻllaniladi. Avtotransformatorlarda, oʻrta kuchlanish, yuqori 
ya’ni birlamchi choʻlg‘amning bir qismidan alohida sim ulanib qutb chiqariladi. Past
kuchlanish esa oʻzak orqali alohida choʻlg‘amga transformalanib, ya’ni oʻzgartirib 
olinadi. 5.1– rasmda avtotransformatorning sxemasi va bir chiziqli tarmoqlarda
shartli belgisi koʻrsatilgan. Avtotransformatorning nominal quvvati yuqori 
kuchlanishli choʻlg‘amning quvvatidan olinadi.




Elektr tarmoqlarda qoʻllanadigan avtotransformatorlar koʻpincha 100/35/10 


kv li boʻlib, yuqori va oʻrta quvvatlari baravardir, ya’ni:
𝑆

н
= √3 ⋅ 𝐼
1
⋅ 𝑈


ю
.

к
= √3 ⋅ 𝐼
2
⋅ 𝑈


у
.

к
Avtotransformatorlarning almashtirish sxemasining parametrlari va quvvat 

isrofi yuqorida, uch choʻlg‘amli transformator uchun keltirilgan formulalar asosida


hisoblanadi. 
Uch choʻlg‘amli transformtorlarning yana biri koʻrinishi ikkilamchi
choʻlg‘amlari parchalangan, ya’ni ikkilamchi choʻlg‘amlari ikki bir kuchlanishli 
transformtorlardir. Ikkilamchi choʻlg‘ami parchalangan transformatorlar, qisqa
tutash toklari, bexad katta boʻlgan tarmoqlarda qoʻllanadi, chunki bu 
transformatorlar tarmoqning qisqa tutash tokining (2-3) marotaba kamaytiradi.
Uch fazali oʻzgaruvchan tokdan oʻzgarmas tok hosil qilish uchun uch fazali 
toʻg‘irlagichlar ishlatiladi.
Bu sxemalardan eng koʻp tarqalgani 3 ta diod asosida qurilgan Mitkevich 
hamda 6 ta diod asosida qurilgan Larionov sxemalaridir.

Yüklə 136,87 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə