Kitab oz format deyiSHİKLİKLÜER. 26 11 2008 indd
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vətəndaşlığı olmayan şəxs kimi tanınan fərdlərin hansı hüquq və vəzifələri var
29 pasport kimi şəxsiyyətlərini təsdiq edən sənədləri olmur. Hətta əvvəl olduğu ölkə müəyyən edilsə belə, o ölkə, bu şəxsləri qəbul etməyə dərhal razılaşmır. Bu hallarda həbsdən istifadə etməməyə çalışmaq və yalnız insan hüquqları sahəsində beynəlxalq hüquqa uyğun olan milli qanunvericiliyə əsaslanaraq şəxsi həbs etmək lazımdır. Hər şeydən əvvəl, həbsə olan alternativlərin tətbiq edilə bilməyəcəyi barədə dəqiq göstərişlərin olduğu hallar istisna olmaqla, alternativləri nəzərdən keçirmək lazımdır. Müvafiq ölkədə olmağa icazəsi olmayan apatridlər yalnız bütün müm- kün alternativ variantlar nəzərdən keçiriləndən sonra həbs edilə bilərlər. həbs barədə müstəsna qərar verildiyi halda, hakimiyyət orqanları bu həbsin əsaslı və qoyulan məqsədlərə cavab verib-vermədiyini müəyyənləşdirməlidirlər. Həbs mütləq hesab edildiyi halda ayrı-seçkilik olmadan və yalnız minimal müddətdə həyata keçirilməlidir. BMT QAK müvafiq sorğuya cavab olaraq bu məsələ üzrə lazımi məsləhətlər verə bilər.
30 Əsassız saxlanılma məsələləri üzrə İşçi Qrup. BMT-nin İnsan Hüquqları Komissiyası 1985-ci ildən başlayaraq, dünya ictimaiyyətinin narahatlığına səbəb olan əsassız saxlanılma məsələsini öyrənir. Bu Komissiya, ayrı-seçkiliyin qarşısının alınması və azlıqların müdafiəsi üzrə Alt-Komissiyaya bu problemin dəqiq araşdırılmasını və bu təcrübənin azaldılması üzrə tövsiyələrin hazırlanmasını tapşırmışdı. Eyni zamanda, azadlıqdan məhrum edilmiş bütün şəxslərə zəmanətlərin verilməsi ilə əlaqədar narahatlıq 1988-ci il dekabr ayında BMT-nin Baş Məclisi tərəfindən Hər hansı formada saxlanma və ya həbsə məruz qalmış bütün şəxslərin müdafiəsi Prinsiplərinin məcmusunun qəbul olunmasında ehtiva olundu. 1990-cı ildə yuxarıda göstərilən Alt-Komissiyanın məruzəsində göstərilən tövsiyələrin yerinə yetirilməsi məqsədi ilə, İnsan hüquqları Komissiyası əsassız saxlanılma məsələləri üzrə İşçi Qrup yaratmışdı. Daha sonra İşçi Qrup həbs etmə və həbsdə saxlanılmanı tənzimləyən aşağıdakı prinsipləri işləyib hazırlamışdı: Prinsip 1 Sərhəddə və ya qeyri-qanuni keçmə hallarında milli ərazinin daxilində dindirilmə üçün saxlanılan sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrant ən azı şifahi formada, və onun üçün başa düşülən dildə onun sərhədi keçməsinə və ya ölkə ərazisində müvəqqəti olmasına icazənin verilməsindən imtinanın xarakteri və səbəbləri barədə məlumatlandırılmalıdır. Prinsip 2 Həbsdə olarkən, sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrantın cəmiyyətlə əlaqə saxlamaq hüququ olmalıdır, həmçinin, telefon, faks və elektron poçtdan istifadə etməklə və hüquqşünasla, konsulluq nümayəndələri və qohumlarla əlaqə saxlamaq. Prinsip 3 Həbsdə olan sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrant gecikdirilmədən məhkəmə və ya digər hakimiyyət orqanları qarşısında durmalıdır. Prinsip 4 Həbsdə olan sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrant onun adı, saxlanılma səbəbləri və saxlanılma barədə səlahiyyətli orqanın qərarı, həmçinin, həbs edilmə və azad edilmə vaxtı olan nömrələnmiş və tikilmiş vərəqləri olan jurnala imza atmalıdır, və ya bu şəxsə münasibətdə prosedur zəmanətlərini təmin edən başqa vasitələr tətbiq edilməlidir.
31 Prinsip 5 Həbsdə saxlanılan sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrant orada işləyən daxili qaydalar barədə və tətbiq olunduqda onların pozulmasına görə intizam tədbirləri barədə, həmçinin, cəmiyyətlə əlaqə saxlamaq hüququndan məhrum edilmənin mümkünlüyü və bu tədbiri müşayiət edən qarantiyalar barədə məlumatlandırılmalıdır. Prinsip 6 Qərar lazımi səlahiyyətləri olan hökumət nümayəndəsi tərəfindən qəbul edilməli və qanunla müəyyən edilmiş qanunçuluq meyarlarına əsaslanmalıdır. Prinsip 7 Həbsdə saxlanılmanın minimal müddəti qanunla müəyyən edilir və saxlanılma heç bir halda müddətsiz və ya uzunmüddətli olmamalıdır. Prinsip 8 Həbsə alma haqqında qərar yazılı surətdə sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrantın başa düşdüyü dildə, görülən tədbirin əsaslandırılması ilə verilməlidir; orada sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrantın görülən tədbirin qanuniliyi barədə gecikdirilmədən qərar verməli və müvafiq halda şəxsin azad edilməsi barədə qərar verməli məhkəmə instansiyasına müraciət edə bilməsinin şərtləri göstərilməlidir. Prinsip 9 Saxlanılma yeri xüsusilə bu məqsəd üçün nəzərdə tutulmuş dövlət müəssisəsi olmalıdır. Praktiki cəhətdən bu mümkün olmadıqda sığınacaq axtaran şəxs və ya immiqrant cinayət törətməyə görə həbs edilən şəxslərdən ayrı saxlanılmalıdır. Prinsip 10 BMT-nin Qaçqınlar Üzrə Ali Komissarlığının (BMT QAK), Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsinin (BQXK) və müvafiq hallarda lazımi şəkildə səlahiyyətləndirilmiş qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələrinə həbsdə saxlanılma yerlərinə lazımi qaydada çıxış təşkil olunmalıdır.
Statusundan və müəyyən ölkədə olmalarının xarakterindən asılı olma- yaraq, bütün şəxslərə aid olan əsas insan hüquqları mövcuddur. On- lara, məsələn, işgəncələrin tətbiqinin qadağan edilməsi və ayrı-seçkili- Yüklə 0,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|