43
A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ XII nömrə
8. Ərizəçinin bir çox tələblərinə və icra vərəqəsinin bir neçə dəfə Nazirliyə göndərilməsinə
baxmayaraq, səlahiyyətli dövlət orqanları qətnaməni icra etmək üçün zəruri addımlar atmamışlar.
9. 18 yanvar 2000‐ci il tarixli məktubla Nazirlik ərizəçini məlumatlandırıb ki, Nazirliyin
restrukturizasiyası ilə bağlı İdarə Nazirliyin 28 yanvar 1999‐cu il tarixli daxili əmri ilə ləğv olunmuş
və buna görə onu əvvəlki vəzifəsinə bərpa etmək mümkün olmamışdır.
10. 14 noyabr 2002‐ci ildə ərizəçi Nazirliyə qarşı iddia qaldıraraq, 23 fevral 1998ci il tarixli
qətnamənin icra olunmaması üçün kompensasiya tələb etmişdir. 17 yanvar 2003‐cü ildə Nəsimi
rayon məhkəməsi ərizəçinin xeyrinə qətnamə çıxarmışdır. Məhkəmə qeyd edib ki, 23 fevral 1998‐ci
il tarixli qətnamə hələ qüvvədədir və 23 fevral 1998‐ci ildən 17 yanvar 2003‐cü ilədək (qətnamənin
çıxarıldığı tarix) ödənilməmiş əmək haqqı kimi 4.704.000 köhnə azərbaycan manatı (AZM, təxminən
920 avro (EUR)) kompensasiya təyin etmişdir. Bu məbləğ ərizəçinin əvvəlki orta əmək haqqı əsasında
hesablanmışdır.
11. 17 fevral 2003‐cü ildə ərizəçi 17 yanvar 2003‐cü il tarixli qətnamədən apellyasiya şikayəti verərək,
daha yüksək kompensasiya məbləği tələb etmişdir. Eyni zamanda, iş materiallarından görünür ki,
Nazirlik 23 fevral 1998‐ci il tarixli qətnamədən Ali Məhkəməyə kassasiya şikayəti verdiyi üçün
Apellyasiya Məhkəməsindən icraatın dayandırılmasını xahiş etmişdir. Nazirliyin bu tələbindən sonra
Apellyasiya Məhkəməsi qarşısında icraat dayandırılmışdır.
12. 10 may 2006cı il tarixli qətnaməsi ilə Apellyasiya Məhkəməsi birinci instansiya məhkəməsinin
qətnaməsini qüvvədə saxlayaraq kompensasiya məbləğinin düzgün hesablandığını göstərmişdir. 15
mart 2007ci ildə Ali Məhkəmə apellyasiya instansiyasının qətnaməsini qüvvədə saxlamışdır.
13. 28 yanvar 2009‐cu ildə 17 yanvar 2003‐cü il tarixli qətnamə icra olunmuş və ərizəçi qətnamədə
göstərilən məbləği almışdır (təxminən 920 EUR).
14. 08 aprel 2009‐cu ildə Nazirlik 23 fevral 1998‐ci il tarixli qətnaməni icra etmişdir: ərizəçi əvvəlki
vəzifəsinə bərpa olunmuş və 9.155,12 AZN (təxminən 9.063 EUR) məbləği ona itirilmiş gəlir kimi 17
yanvar 2003‐cü il tarixli qətnamə ilə təyin olunmuş məbləğə əlavə olaraq ödənilmişdir.
HÜQUQİ MƏSƏLƏLƏR
I. İCRA İCRAATININ DAVAMİYYƏTİ ÜZRƏ KONVENSİYANIN 6cı MADDƏSİNİN 1‐ci BƏNDİNİN, 13‐cü
MADDƏSİNİN VƏ 1 SAYLI PROTOKOLUN 1‐ci MADDƏSİNİN İDDİA OLUNAN POZUNTUSU
15. Konvensiyanın 6‐cı maddəsinin 1‐ci bəndinə, 13‐cü maddəsinə və 1 saylı Protokolun 1‐ci
maddəsinə istinadən, ərizəçi 23 fevral 1998‐ci il tarixli qətnamənin icra olunmamasından şikayət
etmişdir. Konvensiyanın 6cı maddəsinin 1‐ci bəndi aşağıdakıları nəzərdə tutur:
«Hər kəs onun mülki hüquq və vəzifələri müəyyən edilərkən, ... məhkəmə vasitəsilə ... işinin ədalətli
... araşdırılması hüququna malikdir».
Konvensiyanın 13cü maddəsi aşağıdakıları nəzərdə tutur:
«Bu Konvensiyada təsbit olunmuş hüquq və azadlıqları pozulan hər kəs, hətta bu pozulma rəsmi
fəaliyyət göstərən şəxslər tərəfindən törədildikdə belə, dövlət orqanları qarşısında səmərəli hüquqi
müdafiə vasitələrinə malikdir.»
1 saylı Protokolun 1‐ci maddəsi aşağıdakıları nəzərdə tutur:
«Hər bir fiziki və hüquqi şəxs öz mülkiyyətindən maneəsiz istifadə hüququna malikdir. Heç kəs,
cəmiyyətin maraqları naminə qanunla və beynəlxalq hüququn ümumi prinsipləri ilə nəzərdə tutulmuş
şərtlər istisna olmaqla, öz mülkiyyətindən məhrum edilə bilməz.
44
A Z Ə R B A Y C A N V Ə K İ L İ ‐ XII nömrə
Yuxarıdakı müddəalar dövlətin ümumi maraqlara müvafiq olaraq, mülkiyyətdən istifadəyə nəzarəti
həyata keçirmək, yaxud vergilərin və ya digər rüsum və ya cərimələrin ödənilməsini təmin etmək
üçün zəruri hesab etdiyi qanunları yerinə yetirmək hüququnu məhdudlaşdırmır.»
A. Şikayətin məqbuliyyəti
Şikayət vermək hüququndan sui‐istifadə
16. 08 aprel 2009‐cu ildə ərizəçi Məhkəməni məlumatlandırıb ki, onun xeyrinə olan qətnamə
müvafiq orqanlar tərəfindən icra olunmuş və o, şikayətini geri götürməyi xahiş edir. Lakin 15 aprel
2009‐cu il tarixli məktubla ərizəçi bildirib ki, o, işinə Məhkəmə tərəfindən baxılmasının davam
olunmasını xahiş edir və 08 aprel 2009‐cu il tarixli məktubu Nazirlik işçilərinin təzyiqi altında və
vəkilinin iştirakı olmadan yazmışdır.
17. Hökumət bildirib ki, ərizəçi şikayət vermək hüququndan sui‐istifadə etmişdir. Onlar qeyd ediblər
ki, 08 aprel 2009‐cu il tarixli məktubla şikayətini geri götürməsinə baxmayaraq, o, sonradan şikayətə
baxılmasının davam olunmasını xahiş etmişdir. Hökumətə görə, belə münasibət Konvensiyanın
aşağıdakıları nəzərdə tutan 35‐ci maddəsinin 3‐cü bəndinin mənasında şikayət vermək hüququndan
suiistifadədir:
“Məhkəmə 34‐cü maddənin müddəalarına müvafiq olaraq verilmiş istənilən fərdi şikayəti bu
Konvensiya və ya ona dair Protokolların müddəaları ilə bir araya sığmayan, açıq‐aydın əsassız və
ya şikayət vermə hüququndan sui‐istifadə hesab edərsə, qəbul olunmayan elan edə bilər.”
18. Məhkəmə xatırladır ki, qeyri‐adi işlər istisna olmaqla, şikayət sui‐istifadə kimi yalnız o halda
rədd oluna bilər ki, bilə‐bilə yanlış faktlara əsaslansın (baxın, Akdivar və digərləri Türkiyəyə qarşı,
16 sentyabr 1996‐cı il, Qərar və Qərardadların Hesabatı, 1996IV, §§ 5354; İ.S. Bolqarıstana qarşı
(qərardad), № 32438/96, 06 aprel 2000‐ci il; və Varbanov Bolqarıstana qarşı, ¹ 31365/96, § 36,
İHAM 2000‐X).
19. Məhkəmə hesab edir ki, ərizəçinin münasibəti şikayət vermək hüququndan sui‐istifadə kimi
qiymətləndirilə bilməz və buna görə, Hökumətin etirazını rədd edir.
20. Ərizəçinin 15 aprel 2009‐cu il tarixli məktubunu nəzərə alaraq, Məhkəmə qeyd edir ki, onun
həqiqətən öz şikayətini geri götürmək niyyəti müəyyən olunmamışdır.
Məhkəmənin ratione temporis səlahiyyəti
21. Məhkəmə xatırladır ki, o, yalnız Razılığa gələn Yüksək Tərəfə münasibətdə Konvensiyanın
qüvvəyə minməsindən sonra baş vermiş hərəkətlər, faktlar və ya qərarlarla Konvensiyanın
pozulmasına dair şikayətləri araşdırmaq səlahiyyətinə malikdir (baxın, Kazımova Azərbaycana qarşı
iş üzrə 06 mart 2003‐cü il tarixli qərardad, № 40368/02). Məhkəmə qeyd edir ki, Konvensiya
Azərbaycana münasibətdə 15 aprel 2002‐ci ildə qüvvəyə minmişdir.
22. Müvafiq olaraq, Məhkəmənin səlahiyyəti şikayətin yalnız 15 aprel 2002‐ci ildən sonrakı müddətə
təsadüf edən hissəsi ilə məhdudlaşır. Şikayətin qalan hissəsi isə Məhkəmənin ratione temporis
səlahiyyətindən kənarda qalır. Buna baxmayaraq, zəruri olduqda, Məhkəmə sözügedən müddətin
əvvəlində mövcud olan vəziyyəti nəzərə alacaq.