İsmayil haciyey naxçivan muxtar respublikasinin iCTİm ai-Sİy ast HƏyati, sosial-iQTİsadi VƏ

tmın yaradıcılarmdan biri  kimi də tamnmışdır.  Ədibin qələmindən 
çıxmış  “Mədəniyyət  məsnəviləri”adlı  iri  həcmli  poetik  mənzumə, 
“Heykəli-insana bir nəzər” ədəbi-fəlsəfı əsəri, maarifçi öyüdnamələr, 
“Kəblə Nəsir”,  “İki tərbiyə üsulu”, “Ədəbli uşaq”,  “Məktəbə gedən 
uşaq”,  “Məktəbə  davam  edən  uşaq”,  “Analar  bəzəyi”  hekayələri, 
300-dən  çox  şeiri  maarifçi  ədəbiyyatm  dirçəlməsində  xüsusi  əhə- 
miyyətə malik olmuşdur.  Bu qiymətli ədəbi irsin bir çox nümunələ- 
rindən bu gün də məktəb dərsliklərində istifadə edilir.
Naxçıvan  teatrınm   ilk  yaradıcılarm dan  olan  Məhəmməd 
Tağı  Sidqi  bu  teatrm   inkişafı  məsələləri  ilə  yaxm dan  məşğul 
olmuşdur.  1894-1899-cu  illərdə  “D ram   Cəmiyyəti”  üzvləri  ilə 
birlikdə M.F.Axundovun “Hekayəti-molla İbrahimxəlil kimyagər”, 
”Sərgüzəşti-mərdi-xəsis” ,  “Sərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkəran”  ko- 
m ediyalarm m   Naxçıvan  xanı  Rəhim   xanm  evində  tam aşaya 
qoyulm asına  nail  olan  Məhəmməd  Tağı  Sidqi  M .F.A xundovun 
“Hekayəti  müsyo  Jordan-həkim i-nəbatat  və  dərviş  M əstəli  şah- 
cadukuni-m əşhur”  kom ediyasm a  rejissorluq  etm işdir.  Böyük 
pedaqoq  və  m aarifçi  bu  yolla  milli  teatrm   im kanlarm ı  xalqm 
maariflənməsinə, ictim ai-m ədəni tərəqqiyə cəlb etmişdir.  O, Av- 
ropa,  rus  və  Şərq  m ətbuatı  ənənələrini  öyrənib  tətbiq  etmiş, 
geniş  içtimai  və maarifçilik  fəaliyyəti  göstərmişdir.
Azərbaycanm  ümummilli  lideri  M öhtərəm  Heydər  Əliyev 
Naxçıvan  mühitinin  formalaşmasmda  Məhəmməd  Tağı  Sidqinin 
fəaliyyətini yüksək qiymətləndirərək demişdir: “Naxçıvanda təhsilin, 
ümumiyyətlə,  mədəniyyətin  inkişafında  mütəfəkkir  Məhəmməd 
Tağı Sidqinin böyük rolu olmuşdur”.
Məhəmməd  Tağı  Sidqinin Azərbaycan  realist  ədəbiyyatmın 
inkişafmda müstəsna rolunu, məktəb, teatr və m ətbuat sahəsindəki 
xidmətlərini nəzərə alaraq qərara alıram:
1.Görkəmli  pedaqoq,  maarifçi və  şair  Məhəmməd Tağı  Sid- 
qinin  150  illik  yubileyi  Naxçıvan  M uxtar  Respublikasm da  geniş 
qeyd edilsin.
2.Naxçıvan Dövlət Kukla Teatrma Məhəmməd Tağı Sidqinin 
adı verilsin.
3. 
Məhəmməd Tağı Sidqinin  150 illik yubileyinin keçirilməsi 
üçün hazırlanmış tədbirlər planı təsdiq edilsin.
236

---

4.Naxçıvan M uxtar Respublikası N azirbr Kabineti bu sərən- 
camdan irəli gələn məsələləri həll etsin.
5.Bu 
sərəncam dərc olunduğu gündən qüvvəyə minir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ali Məclisinin Sədri 
Vasif TALIBOV
Naxçıvan şəhəri,  11  m art 2004-cü il.
237

---

AZƏRBAYCAN XALQININ ÜM UM M İLLİ LİDERİ 
HEYDƏR ƏLİRZA OĞLU ƏLİYEVİN XATİRƏSİNİN 
ƏBƏDİLƏŞDİRİLMƏSİ HAQQINDA
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASI 
ALİ MƏCLİSİ SƏDRİNİN
S Ə R Ə N C A M I
Azərbaycanm  son  35  ilə  yaxm  bir  dövrü əhatə  edən tarixi 
taleyi,  bu illər  ərzində xalqımızm  ictimai-siyasi,  iqtisadi  və  mədəni 
həyatmm bütün sahələrində əldə olunan nailiyyətlər ümummilli lider 
Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.
Möhtərəm Heydər Əliyev 1969-cu ildən Azərbaycanm Azər- 
baycana qayıdışmm əsasmı qoymuş, xalqımızm milli-mənəvi dəyər- 
lərinin  daim  inkişafına  diqqət  vermişdir.  Bunun  nəticəsidir  ki, 
Azərbaycan əsl mədəni intibaha qovuşmuşdur.  Ölkəmizdə milli te- 
atrm, musiqinin, sənətin opera, balet, heykəltəraşlıq, kinomatoqra- 
fiya kimi yeni sahələrinin inkişafmda, bu sahələr üzrə milli kadrlarm 
yetişməsində  və himayə  olunmasmda  Heydər  Əliyev  şəxsiyyəti mi- 
silsiz rol oynamışdır.
Ümummilli liderimizin  1993-cü il iyunun 15-də yenidən ha- 
kimiyyətə qayıdışı ilə ölkə həyatımn digər sahələrində olduğu kimi, 
mədəniyyətin  inkişafı  sahəsində  də  1969-cu  ildən  başlamış  kurs 
davam  etdirilmiş,  Azərbaycan  mədəniyyəti  labüd  iflasdan  xilas 
olmuş,  dirçəliş  yoluna  qədəm  qoymuşdur.  Ümummilli  liderimiz 
Azərbaycana rəhbərliyinin birinci dövründə olduğu kimi,  hakimiy- 
yətə tarixi qayıdışmdan sonra da mədəniyyət və incəsənət  xadimlə- 
rinin əməyinin qiymətləndirilməsi davam etdirilmiş, fəxri adlar bərpa 
olunmuş,  mədəniyyət və incəsənət xadimləri «İstiqlal» və  «Şöhrət» 
ordenləri ilə təltif olunmuş, xalq, əməkdar artist adlarma, Prezident 
təqaüd və m ükafatlarm a layiq görülmüşlər.
Xalqımızın ümummilli liderinin diqqət və qayğısı sayəsində 
Naxçıvan M uxtar Respublikasmm mədəni həyatmda böyük dirçəliş 
və inkişaf baş vermiş, tarix-diyarşünaslıq, ev, xatirə muzeyləri, məq- 
bərə və abidələr ucaldılmışdır. M uxtar respublikada mədəni inkişafı 
təmin edən saraylar, şəhər və rayon mərkəzlərində mədəniyyət evləri,
238

---

kinoteatr və klub müəssisələri tikilərək istifadəyə verilmişdir.
M öhtərəm Heydər Əiiyevin muxtar respublikamızm mədə- 
niyyətinə iayiqli töhfələrindən biri  də Naxçıvan Respublika  Mədə- 
niyyət Sarayıdır. Öz arxitekturasma və tikinti-texniki göstəricilərinə 
görə respublikamızda seçilən mədəniyyət müəssisələrindən oian bu 
saray istifadəyə verildiyi dövrdən mühüm mədəniyyət mərkəzlərin- 
dən birinə çevrilmişdir.
15 iyun Milli Qurtuluş günü ərəfəsində tanmmış mədəniyyət 
və incəsənət xadimlərinin çoxsaylı müraciət və təkliflərini əsas götü- 
rərək qərara alıram:
1. Naxçıvan Respublikası Mədəniyyət Sarayı Heydər Əiiyev 
adma Saray adlandırılsm.
2. Naxçıvan M uxtar Respublikası Nazirlər Kabineti bu sə- 
rəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.
3.  Bu sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası
AIi Məclisinin Sədri 
Vasif TALIBOV
Naxçıvan şəhəri,  11  iyun 2005-ci il.
239

---