İşçi heyəti: Redaksiya heyəti: Vahid Axundov (iqtisad elmləri doktoru, professor), Ziyad Səmədzadə
Yüklə 4,23 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “XXI əsrdə Azərbaycan ideyası kreativ millət kon- tekstində”
- «Kreativ modernləşmə» zamanın çağırışıdır
tələbi kimi cəmiyyətdə həllini gözləyən aktual nəzəri məsələlərin həllinə böyuk töh- fələr vermiş Azərbaycan Respublikası Prezi- dentinin Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev “XXI əsrdə Azərbaycan ideyası kreativ millət kon- tekstində” əsərində ölkənin inkişaf perspek- tivlərini məhz biliklər iqtisadiyyatı ilə əlaqələndirir, elm tutumlu istehsalatların, yüksək texnologiya və innovasiyaların inkişafı zərurətini önə çəkir. Kifayət qədər dərin elmi-fəlsəfi və iqtisadi təhlilə, zəngin faktoloji bazaya söykənən əsərdə Azərbaycanın mo - dernləşməsi prosesində bilik və innovativ texnologiyaların, habelə onların mükəmməl şəkildə tətbiqi ilə səmərəli nəticələr əldə edən kreativ gəncliyin formalaşmasının əhəmiyyəti diqqətə çəkilir: “Bu strateji hədəfə nail olmaq Azərbaycan cəmiyyətinin hər bir üzvünün müasir inkişafın meyillərini və yollarını dərk etməyə çalışması, özünün tərəqqiyə nail olmaq istəməsi ilə mümkündür. Bunun üçün öyrənmək, təhsil səviyyəsini artırmaq, düşünmək, əmək vərdişlərini tək- milləşdirmək qabiliyyətini inkişaf etdirmək, sosial məsuliyyəti və nəticə etibarilə şəxsiyyətin, bütövlükdə ölkənin rəqabətqa- biliyyətini güc ləndirmək lazımdır. Millətin tərkibində kreativ və ağıllı insanların, yaradıcı enerjiyə malik olan intellektualların sayının artması Azərbaycanda müasir cəmiyyət qu- rulması üçün əsas stimul ola bilər. Millətin bu keyfiyyətləri milli ideyanın formalaş- masının əsas tərkib hissəsi kimi ölkənin in- novativ modernləşməsinin əsasını təşkil et- məlidir”. Ölkənin davamlı inkişafının neft-qaz və digər təbii resurslarla deyil, məhz elm, bilik, güclü “insan kapitalı” ilə bağlı olduğunu dəfələrlə bəyan etmiş dövlət başçısı İlham Əliyev bu fikirdədir ki, yüksək ixtisaslı kadr potensialı bu gün hər bir dövlətin davamlı sosial-iqtisadi, mədəni-intellektual yük- səlişinin əsas şərtidir. Müasir dünyada elmi- informativ biliklər inkişafın mühüm kata - lizatoruna, innovasiya yeniliklərin başlıca təminatına, habelə iqtisadiyyatın lokomotivinə çevrilmişdir. Bunu ABŞ, Almaniya, Yaponiya, Şimali Koreya, Finlandiya, İsrail və digər dövlətlərin iqtisadi inkişaf strategiyasına nəzərən əminliklə demək olar. Elm tutumlu məhsulların buraxılışına görə, dünya bazarında ölkələr aşağıdakı kimi təmsil olunmuşlar: ABŞ 25, Avropa İttifaqı ölkələri 35, Yaponiya 11, Sinqapur 7, Cənubi Koreya 4, Çin 2, Rusiya 0,4 faiz. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi həm də onu göstərir ki, özündə yeni bilik və həllər saxlayan texnologiyalar, məhsullar, avadanlıqlar ÜDM artımının 70-85 faizini təşkil edir. Müasir dövrdə elmtutumlu informasiyanın yaradılması, əldə edilməsi, istehsal prosesinə praktik tətbiqi təkcə sosial-iqtisadi inkişafın deyil, həm də qlobal rəqabətin mühüm şərti - dir. İnformasiya cəmiyyətinin əsas kapitalı bilik, informasiya və bu informasiyanın daşıyıcısı olan şəxs olub, yeni keyfiyyətli biliyə əsaslanan iqtisadiyyatın yaranmasını, mükəmməl innovasiya siyasətinin həyata keçirilməsini tələb edir. Azərbaycanda son illərdə bu sahədə əldə olunan yüksək inkişaf göstəriciləri əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş uğurlu bünövrəyə əsaslanır. Ümummilli lider hələ respublikaya birinci rəhbərliyi dövründə cəmiyyətin bütün sferalarında inkişafın məhz elmi əsaslara söykənməsinə çalışmış, sə- nayenin ayrı-ayrı sahələrində elmi-texniki tərəqqinin ən son nailiyyətlərindən istifadə olunması, intellektual resursların artırılması vacibliyini önə çəkmişdir. Cəmiyyət inkişaf prosesinin elmi-intellektual əsaslar üzərində AZƏRBAYCANIN VERGİ JURNALI. 4/2012. 41 qurulmuş, yeni innovasion mərhələsinə qədəm qoymuş, Azərbaycanda yüksək ixtisaslı kadr- lar hazırlayan yeni-yeni ali və orta ixtisas məktəbləri açılmışdır. Böyük strateq respublikaya ikinci rəh- bərliyi dövründə də insan kapitalının yük- səlişinə xidmət edən bütün zəruri tədbirləri həyata keçirmiş, hələ 70-80-cı illərdə for- malaşdırmış zəngin elmi-intellektual poten- siala istinad edərək özünün mükəmməl elm və təhsil konsepsiyasını irəli sürmüşdür. Heydər Əliyev eyni zamanda yeni texnolo - giyaların tətbiqi zəruri hüquqi-normativ baza formalaşdırmış, 2003-cü il 17 fevral tarixdə imzaladığı “Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiya (2003- 2012-ci illər)” müasir informasiya texnologi - yalarının Azərbaycanda tətbiqi sahəsində strateji vəzifələri müəyyənləşdirmişdir. İlk dəfə olaraq məhz bu sənəddə dövlətin innova - siya inkişafında elmin rolu önə çəkilmiş, elm tutumlu yeni texnologi yalarının inkişafı məsələsi zəruri tələb kimi əksini tapmışdır. Be ləliklə, Azərbaycanın gələcək modernləş - məsi və kreativ iqtisadiyyatın formalaşdırılma - sında müasir texno logiyaların, innovasiyaların rolu uzaqgörənliklə önə çəkilmişdir. Akademik Ramiz Mehdiyev “XXI əsrdə Azərbaycan ideyası kreativ millət kontek- stində” əsərində haqlı olaraq yazır: “Keçən əsrin 90-cı illərində Heydər Əliyevin etdiyi seçim ilə müasir Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və sosial-mədəni sahələrdə inkişaf is- tiqamətləri müəyyənləşmişdir. Bir daha təsdiq olunmuşdur ki, güclü, qüdrətli dövlət qurmaq, zamanın axarından geri qalmamaq üçün siyasi və iqtisadi transformasiya, yeni in- tellektual nəslin formalaşması, innovasiyalar, cəmiyyətin səfərbər edilməsi zəruridir”. «Kreativ modernləşmə» zamanın çağırışıdır Böyük alman mütəfəkkiri İmmanuel Kant vaxtı ilə özünün fəlsəfi traktatlarında yazırdı ki, “Cəmiyyət mütərəqqi ideyalar üzərində hərəkət edən canlı mexanizmdir”. Hər bir cəmiyyətin inkişafı, yeni dövrün reallıqlarına cavab verməsi üçün həqiqətən də elmi-in- tellektual potensiala ehtiyac duyulur. Təsadüfi deyildir ki, ötən 9 ildə ölkənin dinamik inkişafının praktik nəticələri həm də elm- təhsil sisteminin modernləşdirilməsində, in- novativ-texnoloji yeniliklərin tətbiqində göstərir. Yeni inkişaf mərhələsinin tələblərinə cavab verən, sistemli şəkildə reallaşdırılan bu islahatlar, eyni zamanda, ölkədə müasir biliklərin, “nau-hau” texnologiyalarının tətbiqi əsasında güclü “insan kapitalı”nın for- malaşdırılması məqsədinə hesablanan siyasətin səmərəliliyini göstərir. Azərbaycan məhz bu çevik, məqsədyönlü siyasətin nəticəsi kimi son illərdə elm və təhsilin, o cümlədən ali təhsil sisteminin həlli vacib problemlərinin müəyyən qismini aradan qaldırmaq imkanı qazanmışdır. Akademik Ramiz Mehdiyev “XXI əsrdə Azərbaycan ideyası kreativ millət kontek- stində” əsərində bütün bunlara diqqəti çəkərək yazır ki, Prezident İlham Əliyevin “qara qızılın” insan kapitalına çevrilməsi istiqa - mətində yürütdüyü siyasət məhz Azərbaycanın modernləşməsinə xidmət edir: “İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə Azərbaycan dövlətinin həyatında keyfiyyətcə yeni mərhələ başlamışdır. Prezident İlham Əliyev vəzifəsinin icrasına başlayandan az sonra imzaladığı “Azərbaycan Respublikasında sosial-iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsinə dair tədbirlər haqqında” (noyabr, 2003-cü il), “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının (2004-2008-ci AZƏRBAYCANIN VERGİ JURNALI. 4/2012. 42 Yüklə 4,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|