İşçi heyəti: Redaksiya heyəti: Vahid Axundov (iqtisad elmləri doktoru, professor), Ziyad Səmədzadə
Yüklə 4,23 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- - Sahir müəllim, daha bir məsələyə toxunmaq istərdik. Son günlər Vergilər Nazirliyi əmək münasi- bətlərinin tənzimlənməsi ilə bağlı
daşlığın genişləndirilməsi Vergilər Nazir- liyi qarşısında duran prioritet hədəf - lərdəndir. Vergilər Nazirliyi artıq uzun illərdir bu təşkilatın işində fəal iştirak edir, Aİ-yə üzv dövlətlər və İİƏT-ə üzv olan digər dövlətlərdə vergitutma sahəsində gedən prosesləri, həmçinin ümumi tendensiyaları yaxından izləyir, bu dövlətlərdə tətbiq edilən qabaqcıl təcrübələr barədə məlumatları mütəmadi olaraq əldə edir. Bütün bunlar isə Azər- baycanda vergi sisteminin Avropa İtti- faqının beynəlxalq prinsiplərə uyğun şə - kildə inkişaf etdirilməsi baxımından çox mühümdür. Avropadaxili Vergi Administrasiyaları Təşkilatının Bakı şəhərində keçirilən "Vergi borclarının idarə edilməsi" üzrə işçi qrupunun ilk iclası da vergi borclarının idarə edilməsi sahəsində təcrübə mübadiləsinin aparılması üçün böyük platforma rolu oynadı. Tədbirdə iştirak edən 20 ölkənin vergi borclarının idarə olunması üzrə ekspertləri ilə vergi borclarının səmərəli idarə edilməsinin istiqamətləri üzrə fikir mübadiləsi apar - dılar. Biz dünya ölkələrinin səmərəli təcrübələrini yaxından öyrənirik. Məsələn, bir sıra qabaqcıl ölkələrin, o cümlədən Avstraliya, Kanada, ABŞ və İrlandiyanın təcrübələrini araşdırmışıq. Bu ölkələrin vergi sistemlərində vergi borclarının alın- ması üzrə iş prosesi borclu vergi ödəyi- cilərinə göstərilən xidmətlərdən, yəni vergi ödəyicilərinə onların borcunun yaranması barədə dərhal məlumatların verilməsindən başlayır. Bu ölkələrdə bor- cun məcburi alınması istiqamətində təd- birlərə başlanmazdan əvvəl vergi ödəyi- ciləri ilə borcun ödənilməməsi səbəbinin birgə araşdırılması üçün üzbəüz əlaqələrin ("face-to-face contact") yaradılması vacib amillərdən hesab edilir. Azərbaycanın Vergilər Nazirliyi bu praktikadan istifadəni səmərəli hesab etmiş və ötən ilin avqus- tundan bu praktikanın tətbiqinə başlamışdır. 2012-ci ilin birinci yarısı ərzində vergi ödəyiciləri ilə borcların birgə araşdırılması üçün birbaşa əlaqələrin yaradılması praktikası nəticəsində dövlət büdcəsinə 23,3 mln manat borc ödənil - mişdir. Bu konkret olaraq, beynəlxalq təcrübənin tətbiqi ilə əldə etdiyimiz nəticə hesab oluna bilər. - Sahir müəllim, daha bir məsələyə toxunmaq istərdik. Son günlər Vergilər Nazirliyi əmək münasi- bətlərinin tənzimlənməsi ilə bağlı genişmiqyaslı tədbirlərə başlamışdır. Bu sahədə nəzarət tədbirlərinin güc - ləndirilməsi nə ilə bağlıdır? - Azərbaycan Respublikasının Prezi- denti, cənab İlham Əliyev 2012-ci ilin birinci yarısının yekunlarına həsr olunmuş Nazirlər Kabinetinin geniş iclasında ölkə - də məşğulluq problemlərinə toxunmuş, qeyri-leqal məşğulluğun yaratdığı fəsad- ları, vətəndaşların sosial və əmək hüquq - larının pozulması hallarının aradan qal - dırılmasının vacibliyini vurğulamışdır. Bu problem Azərbaycan kimi inkişaf et- məkdə olan əksər dövlətlərdə müşahidə olunan bir prosesdir. Geniş investisiya layihələrinin reallaşdırıldığı, böyük iqtisadi quruculuq proseslərinin getdiyi bir ölkədə məşğulluğun faktiki səviyyəsi yüksək olmalıdır. Hazırda əmək münasibətlərinin tən - zimlənməsi sahəsində dövlət orqanları AZƏRBAYCANIN VERGİ JURNALI. 4/2012. 33 müvafiq tədbirləri həyata keçirirlər. Azər- baycanın vergi orqanları da öz növbəsində, qeyri-leqal məşğulluğun aradan qaldırıl- ması, muzdlu işçilər cəlb edilməsi zamanı əmək müqavilələrinin bağlanması zərurəti ilə bağlı vergi ödəyicilərini məlumat- landırırlar. Qeyd edim ki, bəzi təsərrüfat sub- yektləri tərəfindən vergi orqanlarına təqdim olunan muzdlu işlə əlaqədar əmək haqqından gəlir vergisi hesabat- larında real vəziyyətə uyğun göstəriciləri əks etdirmirlər. Belə ki, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sektorlarında çalışan bir sıra vergi ödəyicilərinin muzdlu işlə əlaqədar təqdim etdiyi vergi bəyannamələrindəki əmək haqqı məbləğləri təsərrüfat subyek- tinin real potensialı, eləcə də həmin sektor üzrə fəaliyyət göstərən və əmək- haqlarının düzgün müəyyən edilməsinə üstünlük verən vergi ödəyicilərinin əmək- haqqı məbləği göstəriciləri ilə uzlaşmır və onlardan hətta bəzən bir neçə dəfə aşağı olur. İşəgötürənlər tərəfindən iş yerlərinin rəsmiləşdirilməməsi, eləcə də əməkhaq - larının real göstəricilərinin gizlədilməsi vergidən yayınma halları ilə yanaşı, muzdla çalışan işçilərin əmək hüquqlarını pozmaqla, gələcək dövlət sosial təmi- natından da məhrum edir. Bütün bunlar əmək münasibətlərində vergi nəzarətinin daha da gücləndirilməsini zəruri edir və göstərilən halların aradan qaldırılması və gəlir vergisi üzrə vergitutma bazasının leqallaşdırılması istiqamətində vergi orqanlarının da üzərinə böyük vəzifələr düşür. İşəgötürənlər tərəfindən iş yerlərinin rəsmiləşdirilməməsi hallarının qarşısının alınması istiqamətində Vergilər Nazir- liyində xüsusi Qərargah yaradılmışdır. Hazırda Qərargah tərəfindən bu sahədə geniş tədbirlər aparılır. Vergi ödəyiciləri bilməlidirlər ki, iş yerlərinin qeydiyyatı düzgün aparılmalı, fiziki şəxslərin hər hansı işlərin yerinə yetirilməsinə cəlb edilməsi əmək müqa - viləsi bağlamaqla rəsmiləşdirilməli, orta aylıq əməkhaqları real müəyyən edilmə- lidir. İş yerlərinin rəsmiləşdirilməməsi öz növbəsində işəgötürənlər üçün ciddi maliyyə sanksiyaları və inzibati cərimələr deməkdir. Nəzərinizə çatdırım ki, Vergi Məcəlləsinin 58.10-cu maddəsinə görə, vergi orqanı tərəfindən əmək müqaviləsi bağlamadan işləri yerinə yetirdiyi aşkar edilən hər bir şəxs üzrə işəgötürənə 1000 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq edilir. İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 53.1-ci maddəsinə əsasən Əmək Müfət- tişliyi tərəfindən əmək müqaviləsini bağlamadan işəgötürənlər tərəfindən fizi - ki şəxslərin hər hansı işlərə cəlb edilməs- inə görə - vəzifəli şəxslər 3000 manatdan 5000 manatadək miqdarda, hüquqi şəxslər 20000 manatdan 25000 manatadək miq- darda cərimə edilir. Bu kifayət qədər sərt sanksiyalardır. Bildirmək istəyirəm ki, vergi orqanları bu sahədə geniş nəzarət tədbirləri həyata keçirəcəkdir və bu sahədə qanunvericiliyin müddəalarının tam mənada bərqərar ol- ması təmin ediləcəkdir. n AZƏRBAYCANIN VERGİ JURNALI. 4/2012. 34 Yüklə 4,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|