Ingilis, fransız ##İxtisas : Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, Kimya-biologiya

26. Biri lеksik nоrmаlаrа dахil dеyil: 

1- düzgün yаzı qаydаlаrı 

2- sözün sеçilib yеrində işlədilməsi 

3- yеni sözlərin işlədilməsi 

4- tеrminlərdən istifаdə 

5- аlınmа sözlərdən istifаdə 

A) 2

B) 3

C) 5

D) 2, 3

E)  1

27. Vеrilənlərdən biri ədəbi dilin əlаmətlərinə аid еdilə bilməz: 

1- ədəbi dil milli dilin fоrmаlаşmаsındа hеç cür rоl оynаyа bilməz 

2- ədəbi dilin ədəbi-mədəni səciyyəliliyi оnun yüksək əlаmətlərindəndir 

3- ədəbi dil nоrmаlаşdırılmış ünsiyyət vаsitəsidir 

4-ədəbi dil tаriхən əldə оlunmuş ümummədəni nаiliyyətlərin sахlаnılmаsındа хüsusi 

əhəmiyyət kəsb еdir 

5-ədəbi dil şifаhi və yаzılı fоrmаlаrа mаlikdir.

A) 1, 2

B) 2

C) 5

D) 3

E) 1

28. Ədəbi dilin nоrmаlаrının müəyyənləşdirilməsində əsаs götürülən mеyаrlаrdаn biri 

səhvdir: 

1-könüllülük 

2- təbiilik 

3-işləklik 

4-sаbitlik 

5-zərurilik 

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4

D) 2

E) 1

29. Vurğuya dair normalarla bağlı fikirlərdən biri yanlışdır. 

1- Azərbaycan ədəbi dilində orfoepik normalardan biri kimi vurğu sözün son hecasına 

düşmür 

2- alınma sözlərdən vurğunun düzgün işlədilməsi ədəbi dil normalarına daxildir 

3- dünya dillərində vurğu özünü müxtəlif şəkildə büruzə verir 

4- vurğu normalarına əməl olunması ən zəruri nitq mədəniyyəti əlamətidir 

5- alman və rus ədəbi dilinin vurğu normalarına görə vurğu sərbəstdir

A) 2

B)  5

C) 4, 5

D) 2, 4

E) 1

30. Aşağıda verilmiş fikirlərdən birini semantik normanın prinsipinə aid etmək olmaz.  

1-sözlərin və qrammatik şəkilçilərin ardıcıl işlənməsi  

2- sözlərin əsas mənadan əlavə bir neçə mənalarda işlənməsi  

3- sözlərin yeni mənada işlədilməsi  

4- hər bir söz, məfhumu dəqiq şəkildə ifadə etməlidir  

5- sözlər yeni məna kəsb edərkən mənanın daralması, genişlənməsi və dəyişməsinin baş 

verməsi  

A) 1, 3

B) 2

C) 5

D) 2, 4

E) 1

39

---

31. Aşağıdakı fikirlərdən hansı düzgün deyil?  

1-orfoqrafik norma xalq tərəfindən müəyyən edilir  

2- orfoqrafiyada üç prinsip əsas götürülür  

3- orfoqrafik qaydalar vahiddir  

4- orfoqrafik qaydalar mümkün qədər sabit olur  

5- orfoqrafik qaydalara riayət etmək hamı üçün məcburidir 

A) 1, 2

B) 2, 3

C) 5

D) 2, 4

E) 1

32. Hansı bənddə sintaktik norma pozulmayıb?

1-Maralın təzə ot qoxusu verən nəfəsi onun nəfəsinə qarışmışdı.

2- Dən gəzirsən saçlarımın dənində.

3- Yol azmışam bu payızın çənində.

4- Elə bilirsən ki, donacaq zaman.

5- Dörd bir yana dağılmış türk soyları,

    Sönmüş ocaq, köçüb getmiş boyları...

A) 1, 2

B) 2

C) 5

D) 2, 4

E) 1

33.  Ədəbi  dilin  bu  norması  sözlər  və  cümlələr  arasındakı  əlaqələrin  nitqdə  düzgün 

qurulmasını, cümlə üzvlərinin qanunauyğun şəkildə sıralanmasını   tələb edir. Söhbət hansı 

normadan gedir?

1-sintaktik

2- leksik

3- onomastik

4- fonetik

5- orfoepik

A) 1, 2

B) 2

C) 5

D) 2, 4

E) 1

34. Üslubi norma kimi göstərilənlərdən biri yanlışdır 

1-sünilik 

2- təbiilik 

3- təmizlik 

4- axıcılıq 

5- yığcamlıq 

A) 1, 2

B) 2

C) 5

D) 2, 4

E) 1

35.  Bu  normanın  əsasını  obrazlılıq,  zənginlik,  ifadəlilik,  sadəlik,  aydınlıq,  ahəngdarlıq  və  s. 

nitq əlamətləri təşkil edir. Söhbət ədəbi dilin hansı normasından gedir?

1- üslubi

2- sintaktik

3- morfoloji

4- fonetik

5- onomastik

A) 1, 2

B) 2

C) 5

D) 2, 4

E) 1

40

---

36. Ədəbi dilin normalarını ardıcıl düzün.

1-qrammatik

2-leksik

3-fonetik

A) 3, 2, 1

B) 2,1, 3

C) 1, 2,3

D) 2, 3, 1

E) 1, 3, 2

37. Orfoqrafiyanın prinsiplərini ardıcıl düzün

1-tarixi-ənənəvi

2-morfoloji

3-fonetik

A) 2, 1, 3

B) 2, 3,1

C) 1, 2,3

D) 3, 2, 1

E) 1, 3, 2

38.Azərbaycan dilinin lüğət tərkibinə daxil olan sözləri mənşəcə ardıcıl düzün.

1-Ərəb-fars sözləri

2-Rus-Avropa sözləri

3-əsl Azərbaycan sözləri

4-Qafqaz mənşəli sözlər

A) 3, 1, 2, 4

B) 2, 3, 4, 1

C) 1, 2,3, 4

D) 2, 4, 3, 1

E) 4, 1, 3, 2

39. Orfoepik qaydalara aid olan prinsipləri ardıcıl düzün.

1-qrafik

2-morfoloji

3-fonetik

A) 2,1, 3

B) 2, 3,1

C) 1, 2,3

D) 3, 2, 1

E) 1, 3, 2

40.Tələffüz üslublarını ardıcıl düzün.

1-kitab üslubu

2-adi danışıq üslubu

3-normativ üslub

A) 1, 3, 2

B) 2, 3,1

C) 1, 2,3

D) 2, 1, 3

E) 3, 1, 2

41. Uyğunluğu müəyyən edin

I- orfoepik qaydalar ümumxalq dilinə uyğun olmalıdır

II – canlı danışıqda bir neçə formada işlənən tələffüz variantlarından biri seçilməlidir

III – iki tələffüz şəklindən biri – orfoqrafiyada işlənən forma seçilməlidir

1. fonetik prinsip

2. morfoloji prinsip

3. qrafik prinsip

A) I -1, II -2, III – 3

B) I -3, II -1, III -2

C) I -1, II -3, III -2

D) I – 3, II -2, III -1

E) I -2, II -1, III - 3

42. Verilmiş fikirləri normalara uyğun müəyyən edin:

41

---