|
Ingilis, fransız ##İxtisas : Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, Kimya-biologiya
D) 2
E) 1
16. Morfoloji normanın tələbinə görə isimlərdə (adlarda) kəmiyyət şəkilçisindən sonra hansı
şəkilçi gəlməlidir?
1-mənsubiyyət
2- hal
3- xəbərlik
4- şəxs
5- heç biri
A) 1
B) 2
C) 4, 5
D) 4
E) 3
17. Ədəbi dilin bu norması sözlər və cümlələr arasındakı əlaqələrin nitqdə düzgün
qurulmasını tələb edir. Söhbət hansı normadan gedir?
1- qrammatik
2-leksik
3- onomastik
4-fonetik
5- orfoepik
A) 5
B) 1
C) 4, 5
D) 2, 4
E) 2
18.Ədəbi dilin üslublarını ardıcıl düzün.
1-Bədii üslub
2-İctimai-publisistik üslub
3-Rəsmi üslub
4-Elmi üslub
A) 1, 4, 3, 2
B) 2, 3,1, 4
C) 1, 4, 2,3
D) 1, 2, 3, 4
E) 1, 4, 2, 3
19.Söz, söz birləşməsi və cümləni ardıcıl düzün.
1-məktəbin qabaqcıl təcrübəsi
2-vaxtdır
3-kömək etmək
A) 3, 1, 2
B) 2, 3,1
C) 1, 2,3
D) 2, 1, 3
E) 1, 3, 2
20.Fonetika, leksika, və morfologiyanın tədqiqat obyektinə daxil olanları ardıcıl seçin.
1-nitq hissəsi
2-söz
3-səs
A) 1, 2,3
B) 2, 3,1
C) 3, 2, 1
D) 2,1, 3
E) 1, 3, 2
21. Uyğunluğu müəyyən edin.
I – morfoloji norma
II – sintaktik norma
1 - Ədəbi dilin bu norması sözlər və cümlələr arasındakı əlaqələrin nitqdə düzgün
qurulmasını, cümlə üzvlərinin qanunauyğun şəkildə sıralanmasını tələb edir.
45
2 - Bu normanın tələbinə görə fellərdə təsirlilik və növ şəkilçilərindən sonra inkarlıq şəkilçisi
gəlməlidir.
3 - Bu normanın tələbinə görə miqdar sayından sonra gələn isim kəmiyyət kateqoriyasının
əlamətini qəbul etmir
4 - Bu normanın tələbinə görə mürəkkəb cümlənin konstruksiyasında ikinci dərəcəli cümlə
üzvləri cümlənin ortasında gəlməlidir
5 - Bu normanın tələbinə görə inkarlıq bildirən nə ədatından sonra –ma
2
şəkilçisi işlənə
bilməz
A) I – 2, 3, 5; II – 1, 4
B) I – 1, 3, 4; II – 2, 5
C) I – 1, 4; II – 2, 3, 5
D) I – 1, 2, 3; II – 4, 5
E) I -3, 4, 5; II – 1, 2
22. Uyğunluğu müəyyən edin:
I – Nəzəri dilçilik bölməsi
II - Tətbiqi dilçilik bölməsi
1 – Nitq mədəniyyəti
2 - Morfologiya
3 – Lüğətçilik
4 – Leksikologiya
A) I - 2,4, II -3
B) I - 2, II - 1
C) I - 2,3 II - 4
D) I – 1,4, II - 3,
E) I -2, 4, II – 1, 3
23. Uyğunluğu müəyyən edin:
I – Əqli çox olan adamın sözü az olar.
II - Söz sərrafı söylədi: “Söz dünyanın naxşıdır!”
III – Əvvəl bir düşün, sonra dilə gəl,
Divar tez yıxılar, olmasa təməl!
IV- Can sözdür, əgər bilirsə insan
Sözdür ki deyirlər, özgədir can.
V- Nəfəsi əhli-dilin cövhəri-candır bilənə,
Nitqimiz qüdrəti –həq, ruhi-rəvandır bilənə.
1-Ş.İ.Xətai
2 – N.Gəncəvi
3 – Sədi Şirazi
4 – M. Füzuli
5 – Həzrət Əli
A) I - 5, II – 2, III – 3, IV- 4, V-1
B) I - 4, II – 2, III – 3, IV- 1, V-5
C) I - 3, II – 1, III – 4, IV- 2, V-5
D) I - 2, II – 1, III – 4, IV- 5, V-3
E) I - 1, II – 5, III – 4, IV- 2, V-3
##num=8// level= 1// sumtest=56 // name= Kamil nitq. Belə nitqi xarakterizə edən amillər:
nitqin dəqiqliyi, nitqin zənginliyi, nitqin aydınlığı, nitqin təmizliyi və s.//
1. Nitq mədəniyyətinin hamı üçün məcburi olan əsas şərti nədir?
A) Nitqin dəqiqliyi
B) Nitqin ifadəliliyi
C) Nitqin emosionallığı
D) Nitqin elmiliyi
E) Nitqin düzgünlüyü
2. Nitqin aydınlığı üçün tələb olunan şərtlərdən biri düzdür.
A) Məhəlli sözlərə yer vermək
46
B) Yalnız adi intonasiyadan istifadə etmək
C) Sözlərin axırının tələffüz edilməməsi
D) Mətndəki çətin sözləri öyrənmək və izah etmək
E) Əcnəbi sözlərin lüzumsuz işlədilməsi
3. Səthi məlumatlı, az savadlı adamların nitqində ümumi fikirlər irəli sürülür, artıq,
lüzumsuz təfərrüatlara yol verilir. Bu fikirlər mədəni nitqin hansı tələbinin əksinədir ?
A) Səlislik
B) Aydınlıq
C) İfadəlilik
D) Yığcamlıq
E) Təmizlik
4. “Nitq zamanı...... pozulmasının bir səbəbi də dili yaxşı bilməmək, zəngin söz
ehtiyatına sahib olmamaqdır”. Nöqtələrin yerinə bunlardan biri qoyulmalıdır.
A) ifadəliliyin
B) dəqiqliyin
C) yiğcamlığın
D) səlisliyin
E) aydınlığın
5. Aristotel ünsiyyət üçün başlıca şərt sayırdı . Nəyi ?
A) Nitqin təmizliyini
B) Nitqin yığcamlığını
C) Nitqin düzgünlüyünü
D) Nitqin dəqiqliyini
E) Nitqin aydınlığını
6. Natiq nitqin aydın olması üçün aşağıdakılara əməl etməlidir. Biri yanlışdır.
A) Auditoriya və ya müsahiblə əks əlaqənin qurulmaması
B) Qrammatik formaları düzgün və aydın tələffüz etmək
C) Məzmuna uyğun intonasiya seçmək
D) İstinad olunan mənbəni nəzərə çatdırmaq
E) Mənası çətin sözləri izah etmək
7.“Ümumiyyətlə sözünü çox qeyri-müəyyən, pis və dəhşətli söz“ adlandıraraq qeyd edir
ki, “bu sözdə çox böyük səliqəsizlik və qarışıqlıq vardır”. Bu fikrin müəllifi kimdir ?
A) Plutarx
B) Stanislavski
C) Lomonosov
D) Aristotel
E) Siseron
8. Nitqdə məhəlli dialektlərə və yerli şivələrə məxsus danışıq tərzinə yol verilirsə,
mədəni nitqin hansı tələbi pozulur ?
A) Aydınlığı
B) Səlisliyi
C) Dəqiqliyi
D) Təmizliyi
E) Münasibliyi
9. Nitqdə gejə (gecə), həftiy ( aptek ), manıt (manat ), hancarı (necə), anrı (o tərəfə) və s.
sözlərə yer verilərsə, mədəni nitqin hansı tələbi pozulur ?
A) Düzgünlüyü
B) Aydınlığı
C) İfadəliliyi
D) Təmizliyi
E) Yığcamlığı
10. Əcnəbi sözlər lüzumsuz işlədilməməlidir. Bu ifadə mədəni nitqin hansı tələbinə
uyğundur ?
A) Dəqiqliyinə
B) Yığcamlığına
C) İfadəliliyinə
D) Münasibliyinə
E) Təmizliyinə
11. Nitqin təmizliyi ilə bağlı şərtlərdən biri yanlışdır.
47
Dostları ilə paylaş: |
|
|