Ingilis, fransız ##İxtisas : Riyaziyyat müəllimliyi, Riyaziyyat-informatika müəllimliyi, Kimya-biologiya

D) 4, 6 

E) 4, 5 

65.XVII-XVIII əsrlərdə aşıq poeziyasında “İmran dili” deyəndə nə nəzərdə tutulmuşdur?

1-gözəl danışıq

 2-yatımlı deyiliş

3- yazı mədəniyyəti

4-estetik görünüş

5-etik davranış

A) 1, 4

B) 1, 2

C) 2, 3

D) 3, 5

E) 3, 4

66.XIX əsrin 60-cı illərində Rusiyada məhkəmə salonlarına hansı məşhurlar gedirdilər

1-M.E.Saltınov-Şedrin

2-Antoni Mark

3- E.M.Dostoyevski

4-A.P. Çexov

5- V.Mayakovski

A) 1, 4, 5

B) 2, 4, 5

C) 2, 3, 5

D) 1, 3, 4

E) 2, 3, 4

67.M.Füzuli sözü nə adlandırır?

1-müqəddəs bir ilahi varlıqdır

2-jestlər

3- ruhdur

4-mimikadır

5- simvoldur

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4, 5

D) 3, 4

E) 1, 3

68. Bir  sözün   müxtəlif  məna  çalarlarında  başa   düşülməsi  nə  ilə  bağlıdır? 

1-İntonasiya  ilə

2-  Sözün  tembri iilə

3-  Sinonimliyi  ilə

4-  Təkmənalılığı  ilə

5-  Antonimliyi  ilə

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4, 5

D) 3

E) 1

69. “Yadıma  düşdükcə  Dilican  dərəsi

          Başımdan  alovlar, tüstülər  qalxır ”.  

Misralarda  hansı bədii təsvir vasitəsi işlənmişdir ?

1-  Metafora

2-  Epitet

3-  Təzad, inversiya 

4-  Mübaliğə

5-  Təşbeh, inversiya

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4

D) 2, 4

E) 1

33

---

70.  “ Səni kimdir sevən bica, qərənfil ?!” Nümundə   obrazlılıq, ifadəlilik  yaradan  vasitələr  

nədir ?

1-  İnversiya, ritorik   sual, bədii  xitab

2-  Xitab, metonimiya

3-  İnversiya, təşbeh

4-  Psixoloji  fasilə,  məntiqi  vurğu, təşbeh

5-  Ritorik  sual, alliterasiya

A) 1, 2

B) 2, 5

C) 4, 5

D) 3

E) 1

71.Şifahi nitqə aid olan yardımçı vasitələri ardıcıl düzün.

1-bədən hərəkətlərindən istifadə

2-jest

3-mimika

A) 3, 2, 1

B) 2, 3,1

C) 1, 2,3

D) 2, 1, 3

E) 1, 3, 2

72.Monoloji nitqin formalarını ardıcıl düzün.

1-mühazirə

2-məruzə

3-məlumat

4-çıxış

5-nitq

A) 2, 4, 5, 3, 1

B) 2, 1, 5, 3, 4

C) 4, 1, 2, 5, 3

D) 5, 3, 2, 1, 4

E) 1, 2,  3, 4, 5

73. Dil və nitq haqqında tədqiqat aparan müəllifləri dövrünə görə ardıcıl düzün.

1-F.De.Sössür

2-Aristotel

3-N.Abdullayev

A) 1, 2,3

B) 3, 2, 1

C) 2, 1, 3

D) 2, 3, 1

E) 1, 3, 2

74. Verilmiş fikirləri variantlarına uyğun müəyyən edin:

1 -  Nitqdə başqasına müraciət, çağırış, əmr və s. mənaları ifadə edən sözlərə; 

2 - Nitq prosesində danışan şəxsin gördüklərini və ya eşitdiklərini yamsılayaraq ifadə etdiyi 

sözlərə; 

3 - Müəyyən yaş dövründə kiçik yaşlı uşaqların nitqində işlənən sözlərə; 

4 - Danışanın obyektiv varlığa, əşya və hadisələrə, söylənilən fikrə münasibətini bildirən 

sözlərə; 

5 - Nitqdə insanın keçirdiyi hiss və həyəcan bildirən sözlərə. 

A) modal sözlər

b) uşaq sözləri

c) imperativ sözlər

d) təqlidi sözlər

e) nidalar

A) 1 – c; 2 – d; 3 – b; 4 – a; 5 – e

B) 1 – e; 2 – a; 3 – d; 4 – b; 5 – c

C) 1 – a; 2 – b; 3 – c; 4 – d; 5 – e

D) 1 – d; 2 – e; 3 – c; 4 – b; 5 – a

E) 1 – b; 2 – c; 3 – a; 4 – e; 5 – d

34

---

75. Dil və nitqi funksiyalarına uyğun müəyyənləşdirin:

I – Dil

II – Nitq

1 - Ictimai-tarixi təcrübəni yaşatmaq, ötürmək və mənimsəmək funksiyasını daşıyır; 

2 -  Kommunikasiyaya (ünsiyyətə) xidmət edir; 

3 -  Sözlər vasitəsilə ümumiləşdirmələr aparılır; 

4 -  Əşyalar, hal-hərəkət, vəziyyət, zaman və s. konkret adlandırılır; 

5 -  İntelektual fəaliyyəti xarakterizə edir.

A) I – 1, 2, 3; II – 4, 5

B) I – 2, 3, 5; II – 1, 4, 5

C) I – 1, 3, 4; II – 3, 5

D) I – 1, 2, 5; II – 2, 3, 4

E) I – 2, 4, 5; II – 1, 3, 4

76. Uyğunluğu müəyyən edin.

I – dil

II – nitq

1-ünsiyyət prosesidir

2-ünsiyyət vasitəsidir

3-fərdi xarakter daşıyır

4-ümumxalq səciyyəlidir

5-tarixi səciyyə daşıyır

6-tarixdən kənardadır

A) I -3, 5, 6, II – 1, 2

B) I – 1, 2, II – 3, 4

C) I – 2, 4, 6, II – 1, 3, 5

D) I – 5, 6, II – 3, 4

E) I – 1, 5,  II – 2, 4

77. Uyğunluğu müəyyən edin: 

I – Natiqlik sənətini öyrənən elm

II -  Nitq mədəniyyəti

1 – Tətbiqi dilçilik sahəsi olub, hər hansı dilin normalarını öyrənir.

2 - Morfologiya

3 - Ritorika

4 – Dil vahidlərindən məqsədyönlü istifadə üsulunu öyrənir.

A) I - 4,  II - 2

B) I - 2,  II - 1 

C) I - 2, II -  4

D) I - 4,  II - 3

E) I - 3, II - 1

##num=6// level= 1// sumtest=46 // name= Düzgün nitq və norma anlayışı. Azərbaycan  ədəbi 

dilinin normaları// 

1. Ədəbi dil nəyə deyilir?

A) ümumxalq dilinin cilalanmış, müəyyən normalara salınmış qoluna

B) obrazlı və emosional danışığa

C) mədəni davranış qaydalarını xarakterizə edən dilə

D) ümumxalq dilinin ziyalı danışıq formasına

E) ümumxalq dilinin paytaxt danışıq  formasına

2. Ədəbi dilin normalarından biri səhv verilmişdir:

A) derivatoloji norma

B) onomastik norma

C) tekstoloji norma

D) morfoloji norma

E) semantik norma

3. Verilmiş fikirlərdən biri səhvdir:

A) ədəbi dilin yazılı formasında jest və mimikadan istifadə edilmir.

35

---