Microsoft Word Baba ocaq Aylis 27. 10. 14. doc
Yüklə 1,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Nizami Muradoğlu 2 Redaktor: Tahir Orucov filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Nizami Muradoğlu. Baba ocağı Bakı, “Elm və təhsil”, 2014, 248 səh. “Baba ocağı” romanı müəllifin oxucularla yeni gö- rüşüdür. Əsərdə baş verən hadisələr XX əsrin əvvəllərin- də, Azərbaycanda erməni təcavüzünün tüğyan etdiyi illərdə, əsasən, Ordubad rayonunun Əylis kəndində cərəyan edir. N.Muradoğlu romanda dövrün ziddiyətli hadisə- lərini, ermənilərin iç üzünü, mənəvi puçluğunu realist boyalarla, təsirli həyat səhnələri ilə təsvir etməyə çalış- mışdır. 2014 098 4702000000 − N грифли няшр © «Åëì âÿ òÿùñèë», 2014 Baba ocağı 3 PROLOQ ƏVƏZİ u dünyada Əylis adında bir kənd var. Za- man-zaman başının üstündə qara buludlar çalxalanıb, dağlarının ətəyində səmum yelləri əsibdi. Bəzən yağan yağışlar selə dönüb ziyanlıq versə də, qar-boran qopsa da, tufan olsa da, Əylis yenə də yaşayıbdı, bu gün də yaşayır. Dağları insanların üzünə gülür, bəlkə elə ona görə də insan- ları gülərüzlüdü. Hər tərəfdən çılpaq dağlar və yalçın qayalar ilə əhatə edilən Əylis həm də böyük bir daşlar diyarıdır. Əylis düzlərinə səpələnmiş göy, sarımtıl, ağ daşların qəribə bir dünyası var. Bu daşların arasında otların, çiçəklərin baş qaldırıb dünyaya naz satdığını görən insanın həyat eşqi, yaşamaq, yaratmaq eşqi bir qədər də artır. Düşünürsən, görəsən bu daşlar neçə milyon illərdir burada yurd salıbdı? Əylisdə ara-sıra rast gəldiyimiz daş topaları da var. Bu daş topaları ətraf ərazilərin daşdan təmiz- lənib yığılması nəticəsində əmələ gəlibdir. İpək xasiyyətli əylislilər daşları da yumşaldıb ipək xasiy- yətli etməyə çalışmışlar. Amma bəzi daşlar yumşal- mağa meyilli olmayanda əylislilərin də qəzəbi daşa dönmüş, daş daşa rast gəlmişdi. Daş ilə bağlı Əylisdə belə bir məsəl də yaranıbdı. Deyərlər: “Əylislilər B Nizami Muradoğlu 4 çörəyi daşdan çıxarır”. Amma o daşdan çıxan çörəyin dadından, ləzzətindən heç doymaq olmur. Bir də babalarımızdan eşitmişik ki, bu torpaqlar müqəddəs torpaqlardır. Allah-tala bu daşlı-kəsəkli yurda elə bir gözəllik bəxş edib ki, insan bir ömür boyunca bu gözəlliyi seyr etməkdən yorulmur, bezmir. Həm də bu yurdda Əylis meyvələri kimi dadını, ləzzətini və ləzizliyini heç yerdə duya bilməyəcəyimiz qədər şirin olan Əylis duyğusu, Əylis ovqatı var. Bəlkə də bizi o yurda daha çox bağlayan o duyğu, o ovqatdır. Hərdən də insanın içindən bir sual gəlir. Görə- sən Əylisin nə qədər yaşı var? Dünyanın yaşını bilən olmadığı kimi Əylisin də yaşını bilən yoxdu. XIV əsrdən etibarən mövcud xəritələrdə bu kənd Əylis kimi verilibdi. Ona qədər Qoçtən sözüylə adlandığı haqqında da məlumatlar vardır. Bütün bunlara baxmayaraq bu, bir həqiqətdir ki, dünyada belə bir kənd var və özündə çox böyük tarixi mədəniyyəti hifz edib saxlayır. Zaman-zaman Əylis və əylislilər haqqında danışılıbdı, yazılıbdı, bu gün də danışılır və yazılır. Mən bu kənddə doğulmuşam, babalarım da, nənələrim də bu kənddə doğulublar, bu yurd mənim babalarımın yaşadığı, işlədiyi doğma və müqəddəs ocaqdır. Babalarımın ruhu qarşısında özümü borclu bilirəm, bəzən onların haqqında deyilən nahaq sözlər qəlbimi incidir, ruhumu sarsıdır. Mənim babalarım Baba ocağı 5 namuslu, qeyrətli olublar, ömürboyu öz zəhmətləri ilə yaşayıblar, kimsənin malına, puluna göz dik- məyiblər. Ümumiyyətlə, əylislilər mərd və qoçaqdırlar. Hər bir əylislinin süfrəsi qonaq üzünə açıqdı, hər bir əylislinin qapısı qonaq gözləyir, hər bir əylislinin ocağında qızınmağa yer var, hər bir əylisli çörəyini ağlı, düşüncəsi və əlinin zəhməti ilə qazanır. Mən də bu yazımda Əylis və əylislilər haqqında danışmaq istəyirəm. Nizami Muradoğlu 6 I HİSSƏ ÖVBƏ Tövbə, ət-tövbə rahinə getdiklərimə, Bilib etdiklərimə, bilməyib etdiklərimə. M.Ə.Sabir 1906-cı ilin bir yaz gecəsiydi. Dadaş yatıb bir yuxu gördü. Əylisçayın kənarında dayanmışdı. Birdən göy guruldadı, şimşək çaxdı, yağış yağmağa başladı. Yağış o qədər şiddətləndi ki, leysana döndü. Dadaşın ayağının altındakı torpaq sürüşdü, Dadaş çayın ortasına düşdü, dalğalar onu ağuşuna alıb aparırdı. Əylisçayın suları qan rəngində idi, yox deyəsən Əylisçaya qan axırdı, qan sel kimi axırdı. O qan Dadaşın ağzından qarnına dolurdu, Dadaş qan içində boğulurdu. Dadaş yerindən hövlnak qalxdı, qan-tər içində idi. Əli ilə üzünü sildi, dodaqlarının qanı əlinə bulaş- dı, dişləri dodağını kəsmişdi. Bir xeyli beləcə qaldı, özünə gələ bilmirdi. Nəhayət, oturduğu çarpayının qırağına əllərini dayaq verib yerindən qalxdı, həyətə çıxdı. Su qabından su götürüb üzünə çırpdı, bir T Yüklə 1,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|